جینسینگ دیرزمانی است که در پزشکی سنتی چینی استفاده می شود، و به طور خاص توانایی خود در مبارزه با ویروس ها را نشان داده است. در مطالعات آزمایشگاهی، عصاره جینسینگ قرمز کره ای آثار چشمگیر در برابر ویروس سنسشیال تنفسی، ویروس های هرپس، و هپاتیت A را نشان داده است. افزون بر این، ترکیباتی در جینسنگ به نام جینسنوسیدها دارای آثار ضد ویروسی در برابر هپاتیت B، نوروویروس و کوکساکی ویروس (Coxsackievirus) است که مورد آخر با چندین بیماری، از جمله یک عفونت مغزی به نام مننگوانسفالیت مرتبط است.
جینسینگ درحقیقت واژه ای گسترده است که نزدیک به دوازده گونه ی گیاهی از خانواده ی Panax را دربر می گیرد. این گیاه ارزشمند که ریشه های گوشتی بزرگی دارد، معمولا در آمریکای شمالی و برخی از نواحی آسیا که آب وهوای خنکی دارند، یافت می شود. ریشه های روشن و گوشتی، ارزشمند ترین بخش این گیاه هستند که به صورت خشک شده، کامل یا تکه تکه در دسترس قرار دارند. برگ های سبز و بیضی شکل این گیاه کاربرد اندکی دارند؛ با این حال، در برخی از موارد می توان از آنها استفاده کرد. هر دو گونه ی جینسینگ آمریکایی و آسیایی به افزایش انرژی، کاهش قند خون، کلسترول و استرس، درمان دیابت و مدیریت اختلالات جنسی در مردان کمک می کنند.
ریشه ی جینسینگ مصرف خوراکی دارد، علاوه بر این می توان از آن در مکمل ها، ، نوشیدنی ها، چای و غیره استفاده کرد. چای جینسینگ نیز بسیار شناخته شده است و یکی از نوشیدنی های محبوب به شمار می رود.
مواد مغذی جینسینگ
جینسینگ حاوی ترکیبی به نام جینسنوسید (ginsenosides) است که درواقع، خواص درمانی آن وام دار این ماده است. این ریشه ی گیاهی، ترکیبات دیگری ازجمله پلی استیلن، پلی فنولیک، آرژنین و مشتقات آن و همچنین پلی ساکارید اسیدی را نیز دربر دارد.
در گذشته از جینسینگ برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شد؛ اما در جهان مدرن باید تحقیقات بیشتری انجام شود تا مزایای این ریشه ی گیاهی به عنوان مکمل غذایی به اثبات برسد. محققان و دانشمندان غربی اغلب خواص دارویی جینسینگ را زیر سؤال می برند. هیچ شواهد قطعی مبنی بر اثربخشی حقیقی جینسینگ وجود ندارد. می توان محصولات و مشتقات جینسینگ را برمبنای کیفیت و خواص دارویی شان تقسیم بندی کرد. توصیه می شود که قبل از خریداری محصولاتی با مشتقات جینسینگ، حتما به مواد تشکیل دهنده و کاربرد آن توجه کنید. بعضی مواد حاوی مقدار اندکی از ترکیبات جینسینگ هستند و برخی دیگر با میزان بیشتری از ترکیبات این گیاه به فروش می رسند.
انواع جینسینگ
گونه ی واقعی گیاه جینسینگ همان گونه ای است که در آمریکا و آسیا یافت می شود و در آن جینسنوسید فعال وجود دارد. بااین حال گیاهان دیگری نیز وجود دارند که از خانواده ی جینسینگ محسوب می شوند و خواص مشابهی دارند.
- جینسینگ آسیایی (جینسینگ Panax): این گونه ی گیاهی به عنوان جینسنگ قرمز کره ای یا جینسنگ جنوب چین شناخته می شود. (شکل زیر)
- جینسینگ آمریکایی (Panax quinquefolius): این گیاه در مقایسه با جینسینگ آسیایی، ملایم تر است اما خواص درمانی فراوانی دارد.
- جینسینگ سیبری (Eleutherococcus senticocus): این گیاه حاوی مقادیر زیادی از الوتروسید است که خواصی مشابه با جینسنوسید دارد.
- جینسینگ هندی (Withania somnifera): این گیاه با نام اشواگاندا شناخته می شود که کاربردهای فراوانی در طب سنتی هندی یعنی آیورودا دارد. (شکل زیر)
- جینسینگ برزیلی (Pfaffia paniculata): این گونه ی گیاهی با نام ریشه ی سوما شناخته می شود.
تهیه چای جینسینگ
برای تهیه چای جینسینگ، مقداری آب را بجوشانید و ترجیحا این کار را در ظروف غیر فلزی مانند قوری لعابی یا چینی یا پیرکس انجام دهید. مقداری از ریشه خشک شده ی جینسینگ (حدود 1 تا 3 گرم ) را به آب جوش اضافه کنید. سپس شعله را کم کنید و اجازه دهید تا مدت 20 تا 30 دقیقه بجوشد. در صورت تمایل می توانید بیشتر از این مدت نیز آن را بجوشانید، تا جایی که آب به نصف مقدار اولیه اش برسد.
حال صبر کنید تا چای کمی سرد شود و دمای آن به دمای اتاق برسد(این توصیه ای است که در طب سنتی چین به آن اشاره شده و پیشنهاد شده است که چای به صورت ولرم نوشیده شود).
بهتر است که روزانه، 1 یا 2 فنجان از این چای بنوشید.
ریشه گیاه جینسینگ را می توان به صورت قطعه قطعه استفاده کرد. توجه کنید که ریشه ها در هنگام تهیه چای آن و نیز تا پایان مرحله خنک شدن، باید در داخل قوری بمانند.
دم کردن ریشه کمک می کند تا نرم و قابل استفاده شود. علاوه بر این می توان با قرار دادن تعدادی از ریشه ها در ماکروویو، آنها را نرم و قابل برش کرد.
دقت کنید که ریشه ها هنگام گرم کردن، نسوزند. می توانید آن ها را به تنهایی یا همراه عسل میل کنید.
مصرف 1 تا 2 گرم پودر جینسینگ خالص و مرغوب در روز توصیه شده است. یا این که می توانید قطعه ای از ریشه آن را به اندازه یک سکه، روزانه مورد استفاده قرار دهید.
انواع خواص جینسینگ
- * افزایش توان ذهنی
- * افزایش قدرت جسمانی
- * بهبود فعالیت حافظه
- * افزایش شادابی و نشاط
- * افزایش قدرت تحمل و پایداری
- * از بین بردن استرس
- * مقابله با پیری و عوارض آن
- * تقویت سیستم ایمنی بدن
- * تنظیم سوخت و ساز (متابولیسم) بدن
- * جلوگیری از سردرد
- * بهبود بی خوابی و بد خوابی
- * كاهش عوارض یائسگی
- * برطرف ساختن یا بهبود مشكلات جنسی
- * رفع خستگی، ضعف و بی حالی
- * افزایش قدرت سیستم قلبی و عروقی
- * تنظیم فشار خون (كاهش دهنده فشار خون در صورت بالا بودن آن و افزایش دهنده فشار خون در صورت پایین بودن آن)
- * تنظیم سطح قند خون بدن
- * مقابله با افسردگی
- * تقویت کننده قوای عمومی بدن و به ویژه تقویت کننده توانایی جنسی مردان
- * کاهش میزان و شدت سرماخوردگی در فصل زمستان
عوارض جانبی جینسینگ
جینسینگ ادویه ای بسیار قدرتمند است که می تواند واکنش های منفی مختلفی را در بدن ایجاد کند. البته تمامی عوارض جانبی این گیاه شناخته نشده اند. مصرف جینسینگ بی خطر است؛ با این حال می تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- خشکی دهان، سردرد، سرگیجه، تاری دید؛
- ناراحتی معده، اسهال؛
- واکنش های آلرژیک، واکنش های پوستی؛
- افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا؛
- حالت عصبی، بی خوابی و در موارد جدی تر، بی قراری و توهم؛
- اِدِم یا احتباس آب (ناشی از تجمع آب در سیستم گردش خون)؛
- تداخل در عملکرد داروها (داروهای دیابت، ضدافسردگی، مورفین، محرک ها و غیره)؛
- مصرف بیش از اندازه ی جینسینگ می تواند به سندروم سوءمصرف جینسینگ منجر شود. این سندروم ممکن است مشکلاتی نظیر حساسیت سینه، خونریزی دستگاه تناسلی، مسمومیت کبدی، افزایش فشار خون، تشنج، حمله ی ناگهانی بیماری و سمیت تناسلی را به همراه داشته باشد.
