امروزه با پیشرفت جوامع بشری بیماری ها هم پیشرفت زیادی کرده اند و یکی از راه های نجات انسان از بیماری های مختلف شناخت کامل طبیعت و آشنایی با خواص گیاهان و میوه ها است. کنگر کوهی از جمله گیاهان مفیدی است که از سالیان سال قبل برای درمان برخی بیماری ها از آن استفاده می شد. کنگر کوهی یا کنگر معمولی گیاهی است خودرو با برگ های خاردار و ساقه های ضخیم شبیه به کرفس که از آن در پخت سوپ، خورش و حتی به صورت خام در سالاد استفاده می کنند و جایگاه ویژه ای در طب سنتی دارد و برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها به کار می رود. این گیاه دارای مقادیر زیادی از ویتامین سی، ویتامین کا، اسید فولیک، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، روی، مس، فیبر و پروتئین است. کنگر وحشی یا کنگر صحرایی اولین بار در اتیوپی کشت شد و امروزه در بسیاری از نقاط دنیا از جمله استرالیا، کانادا و آمریکای جنوبی یافت می شود.
خواص کنگر کوهی
- دیابت و قند خون: گفته می شود که کنگر وحشی با سم زدایی کبد می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و از ابتلا به دیابت پیشگیری و افزایش قند خون می کند. سیلیمارین و فلاونوئید های موجود در کنگر کوهی باعث کاهش کلسترول بالای خون در افراد مبتلا به دیابت می شود و از افزایش قند خون در افراد دیابتی پیشگیری می کند.
- کلیه: برگ های کنگر صحرایی خاصیت دیورتیک دارند و با افزایش میزان ادرار به پاکسازی و سم زدایی کلیه ها کمک می کنند.
- کبد: گیاه کنگر از قرن چهارم قبل از میلاد برای درمان بیماری های کبدی مورد استفاده قرار گرفته است؛ تحقیقات نشان داده که برگ های گیاه کنگر کوهی حاوی مقادیر بالای سیلیمارین و اسید کافئیک است که کبد را در برابر عفونت محافظت می کند. میوه گیاه کنگر کبد را از آسیب توسط مواد شیمیایی، الکل و سموم دیگر محافظت کرده و با سم زدایی خون به درمان یرقان یا زردی و نارسایی کبد کمک می کند.
- دستگاه گوارش: کنگر وحشی یا کنگر کوهی حاوی مقادیر بالای فیبر است که به بهبود هضم غذا کمک می کند، بی اشتهایی را درمان می کند و باعث تقویت معده و سلامت دستگاه گوارش می شود. کنگر حاوی نوعی نشاسته به نام اینولین است که باعث سم زدایی از روده ها می شود و به این ترتیب از سرطان روده باریک پیشگیری می کند.
- فشارخون: کنگر کوهی حاوی مقادیر قابل توجه پتاسیم است که به کاهش فشار خون بالا در افراد کمک می کند.
- چربی خون و قلب: سیلیمارین موجود در برگ کنگر، باعث کاهش چربی خون بالا شده ( کلسترول و تری گلیسیرید خون ) و با تقویت قلب از بیماری های قلبی و عروقی و حمله ی قلبی پیشگیری می کند.
- واریس، روماتیسم و آرتروز: دمنوش گیاه کنگر خاصیت ضد التهابی دارد و برای درمان درد مفاصل ناشی از روماتیسم و آرتروز مفید می باشد. کنگر فرنگی همچنین برای درمان واریس هم مفید است.
- سرطان: سیلیمارین موجود در گیاه کنگر خاصیت ضد سرطانی دارد و برای پیشگیری و درمان انواع سرطان های پروستات، پوست، سینه و سلول های دهانه رحم مفید است.
- کم خونی: کنگر کوهی حاوی مقادیر قابل توجهی مس است که باعث افزایش گلبول های قرمز خون شده و با بهبود جریان خون به درمان کم خونی کمک می کند.
- پوست: گفته شده که گیاه کنگر معمولی خاصیت ضد التهابی داشته و مالیدن عصاره ی آن بر روی زخم های پوستی برای درمان زخم، خونریزی زخم و پیشگیری از سرطان پوست مفید است.
کنگر برای لاغری
مقادیر بالای فیبر و کالری پایین گیاه کنگر کوهی باعث کاهش اشتها در افراد چاق شده و با جلوگیری از پرخوری به لاغری و کاهش وزن افراد کمک می کند. مصرف کنگر به افزایش میزان سوخت کالری غذا کمک کرده و موجب کاهش وزن و لاغری می شود. در حقیقت افرادی که از کنگر در یکی از وعده های غذایی خود استفاده می کنند می توانند از خواص درمانی این گیاه به منظور کاهش وزن استفاده کنند. خوردن کنگر کوهی همراه با ماست به افراد گرم مزاج جهت تعدیل مزاج توصیه می شود، ضمن اینکه کنگر منبع غنی از پتاسیم است.
مضرات کنگر کوهی
یکی از موضوعات قابل توجه در مورد مصرف کنگر کوهی این است که مصرف بیش از حد آن باعث انقباض کیسه صفرا می شود. بنابراین بهتر است مبتلایان به سنگ کیسه صفرا در مصرف آن احتیاط کنند. همچنین زیاده روی در مصرف آن، بیماری کبدی و کلیوی را تشدید می کند. دیگر موارد احتیاط برای مصرف در مورد زنان باردار و زنان شیرده است و توصیه می شود این افراد کنگر را با احتیاط مصرف کنند. همچنین اشخاصی که نسبت به کنگر یا خواص سینارین حساسیت دارند، باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند. کسانی که به زکام یا سرماخوردگی مبتلا شده اند، باید از مصرف آن خودداری کنند. کنگر نفخ آور است و مصلح آن ادویه گرم، روغن یا سرکه می باشد.
ارزش غذایی کنگر (100 گرم)
- کالری : 47
- فیبر : 5.4 گرم
سخن آخر
خوردن ماستی که کنگر درون آن قرار دارد همان طور که از ضرب المثل «کنگر خوردن و لنگر انداختن» بر می آید، موجب سنگینی پلک ها و افزایش آرامش پیش از خواب فرد می شود.