شنبلیله گیاهی است که عموما در نواحی اطراف دریای مدیترانه و جنوب آسیا رشد می کند و در کشورهای هند، چین، پاکستان، ایتالیا، مصر، یونان و ... به وفور یافت می شود. همچنین از گیاهان بومی کشور ایران به شمار می آید. لازم به ذکر است که علاوه بر برگ های سبز گیاه شنبلیله، دانه شنبلیله نیز سرشار از مواد مغذی می باشد و ارزش غذایی بالایی دارد.
شنبلیله سرشار از مواد معدنی چون: مس، پتاسیم، کلسیم، آهن، سلنیوم، روی، منگنز و منیزیم می باشد و از نظر ویتامینی نیز دارای انواع ویتامین های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین، فولیک اسید و نیز ویتامین A و C می باشد. علاوه بر موارد ذکرشده، دانه های این گیاه سرشار از پروتئین، لیزین، تریپتوفان، استروئید ساپونین و دیوسژنین (ترکیبی که خواص شبه استروژنی دارد) می باشد.
خواص گیاه شنبلیله
دانه های شنبلیله خواص مشابه هورمون جنسی استروژن دارند و به همین دلیل به افزایش میل جنسی و کاهش گرگرفتگی ها و نوسانات خلقی ناشی از یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی کمک می کنند. در هند و چین از آن برای درمان آرتروز، آسم، برونشیت، بهبود گوارش، حفظ متابولیسم طبیعی بدن، افزایش میل جنسی و تقویت قوای جنسی آقایان، درمان مشکلات پوستی (جراحت ها و جوش)، درمان گلودرد و درمان ترش کردن معده استفاده می شود. از دیرباز، از شنبلیله برای درمان اختلالات رشدی، تحریک زایمان، درمان اختلالات هورمونی، افزایش رشد سینه ها و کاهش درد قاعدگی استفاده می شود.
مطالعات اخیر نشان داده اند که شنبلیله به کاهش قند و کلسترول خون کمک می کند و می تواند در درمان دیابت های نوع ۱و ۲ مؤثر باشد. محققان در حال بررسی فواید شنبیلیله برای دستگاه قلب و عروق هم هستند.
فواید شنبلیله برای پوست چیست؟
بهترین درمان طبیعی برای مشکلات پوستی مانند اگزما، جوش، خراش، زخم ها، سوختگی، مشکلات پوستی ناشی از نقرس و نیز ضخیم و پرپشت شدن موها، استفاده موضعی از پودر دانه شنبلیله می باشد. برای این منظور لازم است پودر دانه شنبلیله را با آب داغ مخلوط نمایید و سطح آسیب دیده پوستی و یا مو را با این مخلوط بپوشانید.
برای درمان التهاب های مختلف، به این ترتیب عمل کنید:
1- یک قاشق غذاخوری تخم شنبلیله را آسیاب کنید.
2-پودر بدست آمده را با آب گرم ترکیب کنید.
3- یک تکه پارچه ی تمیز را بردارید و در ترکیب بخوابانید.
4-پارچه را روی منطقه ی مورد نظر بگذارید.
شنبلیله بهترین درمان طبیعی برای مشکلات پوستی است
تاثیر گیاه شنبلیله روی دیابت
شنبلیله نقش موثری در کاهش قند خون دارد؛ طبق مطالعات متعدد صورت گرفته مصرف روزانه ۵۰۰ میلی گرم شنبلیله، تری گلیسرید را کاهش و HDL (چربی خوب) را افزایش می دهد؛ در دانه شنبلیله اسید آمینه ای به نام «هیدروکسی ایزولوسین» وجود دارد که این اسید آمینه ترشح انسولین را تسریع می کند.
تاثیر دانه شنبلیله بر روی سوزش سر دل
دانه شنبلیله از مقادیر فراوانی موسیلاژ تشکیل شده است که التهاب روده و معده را به وسیله پوشاندن جدار معده و روده کاهش می دهد. افزودن 1 قاشق چای خوری دانه شنبلیله به غذاها برای رفع سوزش سر دل و رفلاکس توصیه می شود. پیشنهاد دیگر حل کردن یک قاشق چای خوری از پودر دانه شنبلیله در آب یا آب میوه قبل از وعده غذایی می باشد. همچنین این گیاه خاصیت هضم کنندگی و ملین دارد و در بسیاری از داروهای گیاهی به عنوان laxative (ملین) استفاده می شود.
تاثیر گیاه شنبلیله روی تب
گیاه شنبلیله به عنوان یک گیاه تب بر شناسایی شده است. بهترین حالت، مصرف دانه شنبلیله به همراه لیمو و عسل در زمان بیماری است. برای این منظور 1-2 قاشق چای خوری دانه شنبلیله را 3 مرتبه در روز به همراه چای سبز دم کنید و بعد از آن به همراه 1 قاشق چای خوری عسل و کمی آب لیموترش تازه میل نمایید.
تاثیر گیاه شنبلیله روی زایمان
شنبلیله انقباض های رحم را تحریک می کند و می تواند به زایمان راحت تر کمک کند. با این حال، زنان باردار فقط با موافقت پزشک می توانند از شنبلیله استفاده کنند.
تاثیر گیاه شنبلیله روی شیر مادر
شنبلیله به بیشتر شدن شیر مادر کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف شنبلیله، شیر مادر تا ۵۰۰ درصد بیشتر می شود. با این که دلیل اصلی این مسئله هنوز شناخته نشده است امّا محققان حدس می زنند که روغن موجود در تخم شنبلیله دلیل آن باشد. بنابراین، به مادران شیردهی که می خواهند شیری بیشتری داشته باشند، توصیه می شود که روزی سه مرتبه و حداقل ۵۰۰ میلی گرم تخم شنبلیله مصرف کنند.
تاثیر گیاه شنبلیله روی گُرگرفتگی در زمان یائسگی
گُرگرفتگی در زمان یائسگی بیشتر به علت کاهش میزان هورمون های زنانه، مانند استروژن اتفاق می افتد، شنبلیله سرشار از دیوسژنین است که خواص شبه استروژنی دارد، بنابراین گُرگرفتگی در زمان یائسگی را از بین می برد؛ فیتوکمیکال های موجود در شنبلیله تبدیل به پیش ساز هورمون های جنسی مانند DHEA در بدن می شوند و تعادل هورمونی را در زنان ایجاد می کند.
تاثیر گیاه شنبلیله پوکی استخوان
علت شیوع پوکی استخوان در زنان پس از سنین یائسگی، کاهش میزان هورمون استروژن در بدن است؛ زیرا استروژن به جذب کلسیم کمک شایانی می کند با کاهش یافتن این هورمون، تراکم کلسیم استخوانی کم می شود بنابراین پوکی استخوان در زنان یائسه بروز پیدا می کند، فیتواستروژن ها که مواد گیاهی سرشار از استروژن هستند مانند شنبلیله، رازیانه، بذر کتان نقش موثری در درمان پوکی استخوان دارند.
