خواص ماست بسیارند به نوعی که با دانستن آنها می توانید بدنتان را در برابر انواع بیماری های مصون کنید و مشکلات سلامتی خود را برطرف کنید چرا که از نظر تغذیه ای، ماست ماده غذایی مفیدی می باشد که سرشار از پروتئین و برخی انواع ویتامین ب است. املاح موجود در آن زیاد بوده و در عوض، میزان چربی آن با میزان چربی شیری که ماست از آن تهیه شده برابر می باشد.
کالری ماست
یک لیوان ماست کم چرب ( 254 گرم ) حاوی 155 کیلو کالری انرژی ،13 گرم پروتئین ، 12گرم کربوهیدرات و8/3 گرم چربی است که البته میزان چربی آن به شیر اولیه بستگی دارد . ماست ، منبع عالی ای برای کلسیم ( 447 میلی گرم ) و ریبو فلاوین و منبع خوبی برای منیزیم ( 43 میلی گرم ) و پتاسیم (573 میلی گرم ) است .
خواص ماست برای سلامتی بدن
همین ابتدا باید گفت ماست در حالت حالت فواید بسیار بیشتری نسبت به مضراتش دارد. البته که باید در مصرف ماست هم مثل هر ماده ی غذایی دیگری اعتدال را رعایت کنیم. مصرف بیش از حد ماست مثل هر ماده ی غذایی دیگری، باعث به هم خوردن تعادل بدن می شود.از خواص ماست زیبایی پوست و تقویت مو می باشد. فسفر ماست موجب تقویت حافظه می شود و ترکیبات آن در پیشگیری انواع سرطان های زنان و مردان و درمان مشکلات گوارشی موثر است.
۱. لبخندتان را مداوم و طولانی می کند
احتمالا باید بدانید حتی ماستِ ساده هم مقداری قند دارد، اما برخلاف سایر انواع محصولات لبنی، قند آن طبیعی است. قند ماست، لاکتوز است که در شیر هم وجود دارد و تقریبا در هر ۲۳۰ گرم ماست، ۹ گرم از این قند موجود است.خبر خوب این است که حتی با وجود این قند طبیعی، ماست موجب کرم خوردگی دندان نمی شود. پژوهش گران دانشگاه مِرمره ی ترکیه انواع ماست را از جهت تأثیر روی پوسیدگی مینای دندان مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که هیچ کدام از انواع آنها، تأثیر عمده ای روی پوسیدگی دندان ندارند.پس خوب است بدانید پاداش افرادی که اهل مصرف حداقل ۵۰ تا ۶۰ گرم ماست هستند، این است که خطر ابتلای آنها به بیماری های دندانی شدید، ۶۰ درصد کمتر از کسانی است که ماست دوست ندارند.
۲. قوه ی ادراک تان را برانگیخته می کند
پس از مطالعاتی که ثابت کرد عملکرد مغز حیوانات توسط باکتری های روده دچار تغییر می شوند، محققان دانشگاه UCLA تصمیم گرفتند درباره ی مشابه این عملکرد در انسان هم تحقیق کنند، بنابراین سه گروه از افراد را انتخاب کردند.گروه اول با ماست پروبیوتیک تغذیه شدند، گروه دوم با محصولاتی لبنی مشابه ماست و گروه سوم با ماست شیرین سنتی. نتیجه این بود که در زنانی که ماست طبیعی خورده بودند افزایش برقراری ارتباط در سلول های خاکستری مغز و غشای جلویی مغز (قسمت پیشانی) که روی قوه ی ادراک و شناخت ما تأثیر دارد، مشاهده شد. پس احتمالا با مصرف ماست باهوش تر خواهید شد!
۳. سیستم گوارش تان را دوباره بازسازی می کند
در حالی که افراد صاحب نظر هنوز ماستِ پروبیوتیک را بی تأثیر می دانند اما عده ای همچنان مصرف ماستِ پروبیوتیک را توصیه می کنند و دلیل این توصیه را هم تأثیر ماستِ پروبیوتیک در تنظیم دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن عنوان می کنند.ماستِ یونانی معمولا نسبت به ماستِ سنتی، سفت تر است، پروتئین چربی سوز بالاتری دارد و دارای میزان بیشتری پروبیوتیک است. باکتری های خوب (میکروارگانیسم) موجود در ماست، نه تنها به سیستم گوارش شما کمک می کند بلکه باعث جذب بیشتر مواد مغذی به بدن تان می شود و سلامت سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد.ماست به روند گوارش شما کمک می کند و موجب عدم ابتلا به یبوست می شود، بیماری های التهابی روده به سراغ تان نمی آید و البته چون لاکتوز کمتری نسبت به شیر دارد، دچار عدم تحمل لاکتوز نمی شوید.
۴. دور کمرتان را کم می کند
گنجاندن منظم ماست در رژیم غذایی سالم، لاغرتان می کند! در تحقیقات دانشگاهی این مطلب اثبات شده است. محققان دریافتند، نمونه های تحقیقی که هم زمان با رژیم غذایی و کم کردن کالری کلی بدن شان، روزانه حدود ۵۰۰ گرم ماست خوشمزه و ترش می خورند، تقریبا ۲۲ درصد بیشتر وزن کم می کنند و به طور باورنکردنی ۸۱ درصد بیشتر از کسانی که فقط کالری مصرفی شان را محدود می کنند، چربی شکمی از دست می دهند.اما این همه ی ماجرا نیست، دکتر مایکل زمل (Michael Zemel) استاد تغذیه و پژوهش گر می گوید «ماست برای کسانی که رژیم می گیرند، یک سوم بیشتر، عضله ی بدون چربی ذخیره می کند و این بدان معناست که ماست متابولیسم (سوخت وساز) بدن را بالا می برد، کالری بیشتری می سوزانید و در نتیجه کاهش وزن بیشتری خواهید داشت.»از آنجایی که چربی دور کمر باعث ترشح هورمون کورتیزول می شود، بدن برای مقاومت، چربی شکمی بیشتری ذخیره می کند. کلسیم که ماست مقدار زیادی از آن را دارد به سلول ها پیام می دهد که کورتیزول کمتری دریافت کنند و این کاهش وزن را ساده تر می کند.
۵. اشتها یتان را متعادل تر می کند
مطالعات درباره ی غذاهای حاوی پروتئین بالا نشان می دهد این غذاها می توانند گرسنگی شما را برطرف کنند و مانع پُرخوری زیادتان در لحظه می شوند. باید بدانید که ماست منبع ابتدایی پروتئین است اما همه ی انواع ماست ها دارای میزان یکسان پروتئین نیستند. در حالی که ماست چکیده، مقدار قابل توجهی پروتئین در هر وعده تأمین می کند. در واقع این مقدار می تواند دو برابر حالت عادی باشد بنابراین در هر ظرف ماست بالای ۲۰ گرم پروتئین وجود دارد. توصیه ی ما این است برای آنکه حس سیری کنید، یکی از انواع ماست را که حداقل ۱۰ گرم پروتئین در هر وعده به شما برساند، انتخاب کنید. با توجه به مواردی که عنوان شد جای تعجب نیست اگر ماست یکی از بهترین میان وعده های با پروتئین بالا در آمریکا محسوب می شود.
۶. فشارخون را کاهش می دهد
تحقیقی در مجله ی آمریکایی Clinical Nutrition نشان می دهد بزرگ سالانی که روزانه دو وعده یا بیشتر لبنیات کم چرب می خورند، ۵۴ درصد کمتر به فشارخون بالا مبتلا می شوند. می پرسید چرا؟ توضیح این موضوع با نمک موجود در بدن شما ارتباط دارد. بیشتر از دوسوم ما، بیش از دو برابر مقدار توصیه شده نمک مصرف می کنیم و این امر با گذشت زمان می تواند به فشارخون بالا و بیماری های قلبی و کلیوی منجر شود. اما پتاسیم می تواند مازاد سدیم را از بدن خارج کند و خبر خوب اینکه یک وعده ماست، مقدار فراوانی پتاسیم دارد. هر ۲۳۰ گرم ماست، حدودا ۶۰۰ گرم پتاسیم دارد. این مقدار از میزان پتاسیم موجود در یک موز بزرگ هم که حدودا ۵۴۴ میلی گرم پتاسیم دارد بیشتر است.
۷. کمک می کند سیستم عصبی شما چیزهایی که دوست دارد را دریافت کند
در هر بار مصرف حدود ۲۳۰ گرم ماست یک منبع قابل توجه پتاسیم، فسفر، ویتامین B2، یُد، روی و ویتامین B5 به بدن تان جذب می شود. این ماده ی غذایی بسیار مفید، حاوی ویتامین B12 نیز هست که از گلبول های قرمز خون محافظت و به عملکرد درست سیستم عصبی کمک می کند. B12 ویتامینی است که تنها در محصولات حیوانی یافت می شود و از این جهت برای گیاه خواران ویتامینی حیاتی به حساب می آید که کامل کننده ی رژیم غذایی آنهاست. اگر شما یک وگان (زیر مجموعه ی گیاه خواران) نیستید می توانید قسمت عمده ی ویتامین B12 خود را با خوردن فقط یک وعده ماست تأمین کنید.
۸. به بازیابی بدن بعد از ورزش کمک می کند
متخصصان معتقدند، ۶۰ دقیقه بعد از تمرینات ورزشی، بهترین زمان برای تغذیه و بازیابی بدن با مواد غذایی مغذی است. در این بین پروتئین یک انتخاب عالی است که می توانید از ماست به عنوان یک میان وعده ی ایده آل در یک ساعت بعد از تمرین دریافت کنید. در عین حال که کربوهیدرات هم می تواند جایگزین ذخایر انرژی در ماهیچه های شما پس از یک تمرین ورزشی سخت باشد، پروتئین انتخاب کامل تری نسبت به کربوهیدرات است، چون ۹ نوع آمینواسید که بدن نمی تواند بسازد، اما عضلات برای ترمیم به آنها نیاز دارند را فراهم می کند.
۹. سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
محققان دانشگاه وین کشف کرده اند که خوردن ماست یکی از بهترین راه های بالا بردن سیستم ایمنی بدن در برابر سرماخوردگی است. آنها دریافتند زنانی که روزانه حدود ۱۱۵ گرم ماست می خورند، بدن قوی تری دارند و سلول های T (سلول هایی که با بیماری و عفونت مبارزه می کنند) آنها نسبت به زمانی که هنوز شروع به خوردن ماست نکرده بودند فعال تر شده اند. دکتر الکس مایر (Alexa Meyer) محقق تغذیه در این رابطه می گوید: «باکتری های سالم موجود در ماست به ارسال پیام به سلول های تقویت ایمنی در بدن برای بالابردن قدرت آنها کمک می کنند تا بتوانند با مواد مضر مقابله کنند.»
۱۰. می تواند ویتامین D مورد نیاز بدن را تأمین کند
شما برای سلامتی و قدرت استخوان ها به کلسیم نیاز دارید، اما آیا می دانستید کمبود ویتامین D بهره بردن از همه ی فوائد مواد مغذی تقویت کننده ی سالم را تقریبا غیرممکن می سازد؟ یعنی خود ویتامین D باعث جذب مواد معدنی، ویتامین های دیگر و جذب بیشتر کلسیم می شود. درست است! اما این تنها دلیلی نیست که شما باید ماست بخورید تا مقدار مناسبی از هر دوی این مواد را دریافت کنید.
علاوه بر اینکه خوردن ماست استخوان های شکننده را سرجای شان محکم نگه می دارد، مواد مغذی آن با افسردگی و سرماخوردگی مبارزه می کند، خطر ابتلا به برخی سرطان ها را کاهش می دهد، التهابات را کم می کند و با توجه به گزارش یک مجله ی پزشکی حتی از اختلالات نعوظ هم جلوگیری می کند. پس ماست بخورید چون یک خوراکیِ همه فن حریف است!
مضرات ماست
طبیعت یا مزاج ماست سرد و تر است و در صورتی که ماست ترش باشد سردی و تری آن بیشتر می شود. از این رو توصیه می شود افرادی که مزاج سرد دارند بهتر است از خوردن ماست های ترش خودداری کنند زیرا می تواند باعث مشکلاتی مانند نفخ شکم و ضعف و بی حالی شود.
همان طور که گفته شد، ماست هم مثل هم ماده ی غذایی دیگر باید به اندازه مصرف شود. فواید و مضرات ماست را باید در کنار هم دید. رعایت نکردن این اصل، ممکن است رژیم غذایی ما را مضر کند.مهم ترین نکته ای که باید در مصرف ماست رعایت کنیم، تعادل در مصرف آن است. این مسئله درباره ی تمام مواد لبنی صادق است.ماست ماده ی لبنی سرد است. مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث الهتاب معده و دل پیچه شود. البته ماست در برخی موارد، مضرات دیگری هم دارد:برخی افراد نمی توانند لاکتوز را هضم کنند. لاکتوز قند اصلی موجود در شیر است. همه ی انواع ماست دارای درصدی از لاکتوز هستند. اگر فردی که نمی تواند لاکتوز را هضم کند، ماست مصرف کند با درد معده و مشکلات گوارشی مواجه می شود.البته این بستگی به میزان و تعداد دفعات مصرف ماست هم دارد. اگر نمی توانید لاکتوز هضم کنید، برای مصرف ماست با پزشک خود مشورت کنید.
ماست های پرچرب کربوهیدرات به نسبت بالایی هم دارند. ممکن است این مواد جزو پرهیزهای شما باشند. بهتر است قبل از خرید ماست، برچسب روی آن را به دقت بررسی کنید و ماستی بردارید که با رژیم شما سازگارتر باشد. البته چربی ماست به اندازه ی چربی های اشباع در افزایش وزن تاثیر ندارند. با این وجود ممکن است برخی افراد نخواهند چربی زیادی مصرف کنند.همان طور که گفته شد، ماست بیشتر از ضرر، فایده دارد. با این وجود شناخت فواید و مضرات ماست ضروری است. هیچ کدام از ما دوست نداریم با مصرف ماده ی مغذی و خوشمزه ای مثل ماست دچار مشکل شویم. همیشه باید توجه داشته باشیم که ماست جایگزین های دیگری هم در خانواده ی لبنیات دارد.