آیا رایحه درمانی با گیاه نعناع فلفلی در بهبود تهوع بارداری موثر است؟
درجاتی از حالت تهوع به همراه یا بدون استفراغ در 50 تا 90 درصد از همه بارداری ها اتفاق می افتد و این اختلال در کشورهای غربی و مناطق شهری نسبت به کشورهای آفریقایی و آسیایی شایع تر است. اگر چه روند به وجود آمدن این عارضه به صورت دقیق مشخص نشده است؛ ولی عوامل روانشناختی، تغییرات هورمونی، تغییرات حرکتی دستگاه گوارش و هلیکوباکتر پیلوری، فرضیه های اصلی احتمالی به وجود آمدن تهوع در بارداری هستند. مطالعات نشان داده اند که تهوع و استفراغ بارداری تاثیر قابل توجهی بر زندگی خانوادگی، توانایی انجام فعالیت های روزمره معمول، عملکرد اجتماعی و سطح استرس دارد. برای تهوع و استفراغ درمان های مختلفی از جمله تغییرات غذایی، خوردن دارو و تزریق سرم وجود دارد. آروماتراپی یا رایحه درمانی نوعی پزشکی مکمل است که در آن درمان گر از اسانس روغنی گیاهان به صورت استنشاقی یا ماساژ برای درمان بیماری ها استفاده می کند. زنان باردار، به علت ترس از اثرات تراتوژنیک که باعث ایجاد ناهنجاری در جنین می شود، تمایلی به استفاده از دارو در زمان بارداری ندارند. به همین دلیل استفاده از پزشکی مکمل و جایگزین در میان زنان به ویژه در سنین باروری رایج است. امروزه در سراسر جهان، ماماها اغلب از پزشکی مکمل در حرفه خود استفاده می کنند. رایحه درمانی یکی از انواع درمان های رایج توصیه شده توسط ماماها است. نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، گیاهی چند ساله و معطر است و درمانگرهای گیاهی از آن به عنوان ضد اسپاسم، ضد درد، ضدافسردگی، تقویت کننده شیردهی، آرام بخش و برای درمان عفونت های دستگاه تنفسی و دستگاه ادراری، اسهال، دیابت، ویار و قاعدگی دردناک استفاده می کنند. اسانس روغنی نعناع فلفلی از تقطیر بخش های هوایی گیاه به دست می آید. استنشاق این اسانس می تواند برای کاهش تب، تسکین تهوع و استفراغ و بهبود گوارش استفاده شود. اسانس نعناع فلفلی دارای اثرات ضدتشنجی در برابر کانال گیرنده 5-HT3 است که می تواند بر تهوع و استفراغ تأثیر مثبت داشته باشد. نعناع فلفلی در رده بندی مصرف داروها در دوران بارداری، در گروه B2 قرار می گیرد. داروهای گروه B داروهایی هستند که مطالعات روی حیوانات خطری را برای جنین نشان نداده و یا بیانگر ایجاد عارضه جانبی در جنین حیوانات بوده است، ولی مطالعات کافی در انسان انجام نشده و شواهدی از خطر در مورد مصرف دارو در دوران حاملگی وجود ندارد. اسانس نعناع فلفلی در لیست FDA به طور کلی به عنوان امن (GRAS) شناخته شده است. استفاده گسترده از روش های طب مکمل، به ویژه درمان های گیاهی و شواهد ناکافی در مورد اثربخشی و ایمنی گیاهان دارویی در دوران بارداری، مواردی هستند که نیاز به توجه خاصی دارند و به نظر می رسد انجام تحقیقات برای تعیین شیوع، ایمنی، اثربخشی و مزایای اقتصادی استفاده از این روش ها ضروری است. با توجه به فقدان مطالعات کافی در این زمینه، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاثیر رایحه درمانی با اسانس نعناع فلفلی را بر تهوع بارداری بررسی کردند. این مطالعه یک کارآزمایی بالینی یک سر کور بود که روی 56 زن باردار با شدت خفیف تا متوسط تهوع و استفراغ (NVP) در هفته 6 تا 20 بارداری انجام شد. پس از تعیین سن بارداری و شدت ابتلا به تهوع و استفراغ، افراد به طور تصادفی به یکی از دو گروه روغن نعناع یا دارونما تقسیم شدند. آروماتراپی استنشاقی برای چهار روز و در پایان هر روز انجام شد. هر روز آن ها به پرسشنامه تهوع و استفراغ (PUQE) پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری بررسی شد. با وجود آن که شدت تهوع و استفراغ در هر دو گروه به طور معنی داری کاهش یافته بود، مقایسه شدت تهوع و استفراغ در طول دوره مطالعه و در پایان آن، بین گروه دارونما و گروه اسانس نعناع معنی دار نبود.
فواید نعنا در طول بارداری
اکثر چای های گیاهی جایگزین خوبی بجای نوشیدنی های کافئین دار در دوران بارداری برای مادران است. نوشیدنی های کافئین دار باعث افزایش تولد نوزاد کم وزن می شود.نعنا یک گیاه هیبرید است که حاوی مقادیر زیاد متانول می باشد. این گیاه باعث کارکرد راحت عضلات معده میشود. زنان باردار معمولا دارای سندرم روده تریک پذیر شده و یا سوء هاضمه هستند. عرق نعنا باعث درمان اختلالات معده میشود. مادران باردار نیز از بوی آن آرامش میگیرند. عرق نعنا یا چای آن یک نوشیدنی تازه و باعث افزایش سلامتی شما در دوران بارداری می شود. بدلیل داشتن مقدار زیاد متانول این گیاه عملکرد هضم و جذب را راحتر کرده و درد های معده را بهبود می بخشد. بوی مطبوع نعناع به آرامش و ریلکس کردن مادر باردار کمک کرده و باعث کم شدن استرس او میشود. هم نعنای تند و هم نعنا فلفلی، برای رفع دو مشکل بارداری یعنی کسالت صبحگاهی و سوء هاضمه استفاده می شوند. اما استفاده بیش از حد از این گیاهان می تواند در دوران بارداری مضر باشد، بنابراین بایستی مصرف آنرا محدود کنید. در صورتی که دچار بیماری رفلاکس معده هستید، از چای نعنا فلفلی استفاده نکنید. یک فنجان چای نعنا آرامبخش، تنها چیزی است که شخص بارداردر زمان حالت تهوع، سوء هاضمه یا سایر مشکلات گوارشی به نوشیدن آن نیاز دارد. حدود ۲۵ گیاه متعلق به خانواده نعنا وجود دارد. نعنای تند و نعنا فلفلی به ویژه جزء چاشنی های غذایی بوده و دارای خواص درمانی می باشند. در واقع، برخی تحقیقات نشان می دهد که نعنا فلفلی یکی از پر مصرف ترین گیاهان در دوران بارداری است. زمانی که در طول بارداری، چندین مشکل شکمی به سراغتان آمده و شما را دچار ناراحتی می کند، این یک زنگ خطر واقعی است.
نعنا کسالت صبحگاهی را کاهش می دهد
کسالت صبحگاهی در دوران بارداری شایع است. در واقع، بیش از ۸۰ درصد زنان، حالت تهوع را در طول ۱۲ هفته اول بارداری تجربه می کنند، درحالی که در حدود ۵۰ درصد از زنان باردار، دچار استفراغ می شوند. معمولا یک فنجان چای نعنای تند یا نعنا فلفلی ، برای مقابله با تهوع و کاهش آن در طول این مدت مفید است. اگر چه شواهد علمی زیادی در مورد اثربخشی آنها وجود ندارد، این گیاهان، درمانهای معمول بوده واز تاریخ استفاده طولانی بهره می برند.
نعنا سوء هاضمه را نیز مهار می کند
سوء هاضمه یکی دیگر از مشکلات رایج در دوران بارداری است. در حقیقت، تا حدود ۸۰ درصد از زنان، از این شرایط در زمانهایی در دوران بارداری خود رنج می برند. هر دو نوع نعنای تند و نعنا فلفلی، می تواند به مقابله با سوء هاضمه کمک کند. نعنا فلفلی، ممکن است با کمک به استراحت ماهیچه های صاف معده و بهبود جریان صفرا عمل کند، بنابراین به شما کمک می کند تا غذا را بهتر هضم کنید. از سوی دیگر، نعنای تند نیز برای مقابله با سوء هاضمه و علائمی مانند نفخ مورد استفاده قرار می گیرد، هرچند تحقیقات علمی در مورد اثربخشی آن محدود به نظر می رسد .
اگر بیماری رفلاکس معده دارید، از نعنا فلفلی استفاده نکنید
اگر سوء هاضمه شما ناشی از بیماری ریفلاکس معده باشد، بهتر است از مصرف نعنا فلفلی خودداری کنید. به این دلیل که نعنا فلفلی می تواند عضلاتی را که معده شما را از مری جدا می کند، شل کند. این باعث می شود که اسید معده راحت تر به مری وارد شده و باعث برگشت اسید شود. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که نعنای تند این اثر را ندارد. با این حال، مقادیر بالای مصرف، احتمالا با تحریک لایه مخاطی معده، موجب مشکلاتی برای آن میگردد. در واقع، برخی از کارشناسان معتقدند بهتراست در صورت رفلاکس معده، از خوردن چای نعنا خودداری شود.
مصرف چای نعنا را به ۳-۲ فنجان در روز محدود کنید
استفاده بیش ازحد نعنای تند و نعنا فلفلی در دوران بارداری صحیح نیست. ، با توجه به خاصیت قاعده آوری نعنا، مصرف آن در مقادیر زیاد می تواند به رحم شما آسیب وارد کند، بدین معنا که می تواند باعث قاعدگی شده و در نتیجه بارداری شما را تهدید کند.
بنابراین، باید مصرف آنرا به حداکثر ۲ تا ۳ فنجان در روز محدود کنید
اگر میخواهید سایر درمانها برای کسالت صبحگاهی یا سوء هاضمه را امتحان کنید، چای زنجبیل یا زردچوبه برای این موضوع مناسب است. استنشاق رایحه لیمو نیز، در درمان تهوع کمک کننده است. شما همچنین می توانید طب فشاری را نیز امتحان کنید – جهت کاهش کسالت صبحگاهی، داخل مچ دست خود را با عرض بند سوم انگشت اشاره تحریک کنید.
نعناع در حاملگی
عرق نعنا و یا قرص نعنا و یا چای نعنا برای درمان اختلالات دستگاه گوارش موثر است. زمانی که شما باردار هستید، شما ممکن است نفخ داشته باشید و یا سوء هاضمه. نعنا گیاهی است که عضلات ماهیچه را آرام میکند و باعث بهبود علائم درد یا التهابات می شود. گازهای اضافی در معده باعث نفخ و یا درد شکمی می شود. اما نعنا باعث هدایت این جریانات و ارتقا سلامت حرکات دوره در دوران بارداری میشود. اثرات آرامش بخش نعنا روی سلول های معده که بهبود اختلالات گوارشی مانند اسهال و یا یبوست انتهای بارداری و اختلالات معده و روده کمک میکند. در زمان شروع بارداری، بیشتر زنان احساس اضطراب دارند. چای نعنا یک آرامش بخش طبیعی است که باعث سرکوب استرس ذهنی میشود. خاصیت ضد التهابی و تسکین دهنده باعث کاهش دمای بدن و فشار خون می باشد. این اثرات باعث شل شدن عضلات و احساس راحتی شما میشود.
چای نعناع به شما آرامش میدهد اما از مصرف مازاد آن جدا خودداری کنید.
- نعنا به کاهش کسالت صبحگاهی کمک می کند.
- نعنا سوء هاضمه را مهار میکند.
- اگردچار بیماری رفلاکس معده هستید، از خوردن نعنا بپرهیزید.
- بیش از ۲ یا ۳ فنجان در روز مصرف نکنید.