تخم شربتی یک گیاه یک ساله و خودرو است که به ریحان شباهت دارد اما برگ ها و تخم های ریزتری دارد. رنگ گل تخم شربتی مایل به قرمز و صورتی است. تخم این گیاه سیاه و شفاف است و بعد از اینکه آن را در آب بریزیم اطراف آن را ماده ای ژله ای گرفته و لعاب دار می شود. پس از جذب آب و ایجاد لعاب بسیار لغزنده شده و رنگ آن به خاکستری تغییر می کند. از تخم شربتی برای تهیه شربت استفاده می کنند. تخم شربتی، شربتی برای رفع عطش است اما فقط یک نوشیدنی نیست و یک داروی گیاهی محسوب می شود. خواص تخم شربتی بسیار فراوان است و این طور نیست که بگوییم فواید تخم شربتی فقط برای رفع عطش و فصل تابستان است.
طرز شستن تخمه شربتی
برای شستن تخمه شربتی یک ظرف بزرگ را با آب پر کنید و تخمه شربتی را داخل آن بریزید. برای اینکه تخمه شربتی ها به هم نچسبند آن را با چنگال هم بزنید تا آرام آرام ته نشین شوند. کمی صبر کنید تا در صورت وجود برگ و خاشاک در تخمه شربتی ها روی آب بیایند و آن ها را جدا کنید. چند بار این آب را تعویض کنید تا آب تمیز شود و دیگر روی آب چیزی نباشد. سپس در این مرحله به آرامی تخم شربتی ها را هم می زنیم و به یک ظرف دیگر انتقال می دهیم تا شن و سنگ ریزه های تخم شربتی در ظرف اول باقی بماند. برای آن که مطمئن بشید کاملا تمیز شده است و شن و سنگ ریزه دیگری نیست چند بار این کار را تکرار کنید. تنها نکته ای که باید دقت کنید این است که این مراحل سریع اما با دقت و آرام باید انجام شود و تا قبل از لعاب دار شدن تخم شربتی تمام شود.
خواص تخم شربتی
تخم شربتی دانه گیاه ریحان است که بیشتر به عنوان سبزی خوردن مصرف می شود. تخم شربتی در شهرهای مختلف با نام های متنوعی شناخته می شود که از این نام ها می توان به بادروج ، تره خراسانی ، حوک ، اوقیمن و بورنگ اشاره کرد.تخم شربتی خواص اعجاب انگیزی دارد که در این مطلب با برخی از این خواص آشنا خواهید شد. در کشور عزیزمان ایران از تخم شربتی تقریبا در بیشتر مواقع برای تهیه شربت تخم شربتی استفاده می شود که یکی از مهم ترین شربت های فصل تابستان و ماه رمضان است.تخم شربتی همانگونه که در اول مقاله اشاره کردیم تخم های گیاه ریحان است که در خانواده نعناعیان دسته بندی می شود. تخم شربتی هنگامی که در آب قرار می گیرد لعاب می اندازد و آب را به خود جذب می کند ، به همین دلیل برای رفع تشنگی مناسب است.تخم شربتی دانه پر فایده و مفیدی است و خواص بسیار زیادی دارد که همگی این خواص را نمی توان به طور کامل در یک مقاله گنجاند ، به همین جهت خلاصه ای از خواص این دانه ارزشمند را برایتان جمع اوری کرده ایم.
۱. به کاهش وزن کمک می کند
تخم های شربتی، مقادیر بالایی اسیدهای چرب امگا ۳ دارند و درنتیجه، غنی از آلفا لینولنیک اسید (ALA) هستند. این اسیدها به افزایش متابولیسم چربی سوزی در بدن کمک می کنند. این دانه ها سرشار از فیبر نیز هستند، بنابراین شما را به مدت طولانی تری سیر نگه می دارند و از هوس های غذایی جلوگیری می کنند. شما می توانید برای کنترل اشتهایتان از آنها به عنوان یک میان وعده قبل از غذای اصلی استفاده کنید. برای این منظور کافی است آنها را به یک کاسه ماست اضافه کنید یا مقداری از آنها را روی سالاد میوه بپاشید.
۲. حرارت بدن را کاهش می دهد
تخم های شربتی در بعضی از کشورهای آسیایی مانند تایلند به همراه آب، شکر، عسل و گاهی اوقات شیرنارگیل برای درست کردن نوعی نوشیدنی به کار می روند. این یک نوشیدنی عالی برای روزهای گرم تابستان است. تخم های شربتی یکی از بهترین خنک کننده های بدن هستند. آنها حرارت بدن را کاهش می دهند و به همین دلیل است که مردم معمولا آنها را به نوشیدنی های طراوت بخش، شربت ها یا میلک شیک ها اضافه می کنند.
۳. سطوح قند خون را کنترل می کند
تخم های شربتی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید هستند، چون می توانند سطوح قند خون را کنترل کنند. آنها متابولیسم بدن شما را کُند می سازند، بنابراین تبدیل کربوهیدرات به گلوکز را کنترل می کنند. شما می توانید دانه های ریحان خیس خورده را در یک لیوان شیر مخلوط کنید و به عنوان صبحانه بنوشید. این نوشیدنی برای افراد دیابتی، بسیار سالم و مفید است.
۴. یبوست و نفخ را از بین می برد
تخم های شربتی، بدن را به طور طبیعی سم زدایی می کنند و باعث تنظیم حرکات روده می شوند. روشی مؤثر برای رفع یبوست آن است که به مدت چند شب قبل از رفتن به رختخواب، یک لیوان شیر مخلوط شده با تخم شربتی بنوشید. این نوشیدنی به عنوان یک پاک کننده ی معده عمل می کند. تخم های شربتی حاوی روغن های فرّاری هستند که به ازبین بردن گاز و نفخ دستگاه گوارش کمک می کنند و برای هضم مفیدند.
۵. اسیدی بودن معده و سوزش سردل را درمان می کند
تخم های شربتی، سوزش معده را تسکین می دهند و با خواص شان سموم را از بدن دفع می کنند. آنها اثر اسیدی HCL (اسید هیدروکلریک) را خنثی می کنند و سوزش سردل را فرو می نشانند. تخم های شربتی خیس خورده، سرشار از آب هستند و به تسکین پوشش معده کمک می کنند، بنابراین حس سوزش را از بین می برند.
۶. به داشتن پوست و مویی سالم کمک می کند
له کردن تخم های شربتی در روغن نارگیل و مالیدن آن روی نواحی مشکل دار پوست به درمان چندین عفونت پوستی مانند اگزما و پسوریازیس کمک می کند. تخم های شربتی را بدون خیساندن بکوبید، در یک فنجان روغن نارگیل بریزید و قبل از استفاده چند دقیقه گرم کنید. خوردن دانه های ریحان به طور منظم به بدن شما کمک می کند که کلاژن ترشح کند. کلاژن برای ساخت سلول های جدید پوست و ترمیم سلول هایی که به خاطر فرسایش طبیعی آسیب دیده اند، ضروری است. تخم های شربتی سرشار از آهن، ویتامین K و پروتئین هستند. این مواد معدنی برای داشتن موهایی بلند و قوی، حیاتی هستند. پروتئین و آهن به رشد مو نیز کمک می کنند و حجم مو را افزایش می دهند.
۷. سرفه و آنفلوانزا را درمان می کند
تخم های شربتی خاصیت ضدانقباضی دارند، یعنی میزان سفتی را در عضلاتِ گرفته و منقبض کاهش می دهند و آنها را شل می کنند. آنها به این طریق به کنترل سیاه سرفه کمک می کنند. تخم های شربتی، ایمنی بدن را افزایش می دهند. فلاونوئیدهای موجود در آنها مانند ویسنین، اورینتین و بتاکاروتن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.
توجه: زنان باردار و کودکان باید از مصرف تخم شربتی اجتناب کنند. اگر این دانه ها به خوبی با آب مخلوط نشوند، ممکن است باعث خفگی بچه های کوچک شوند. این دانه ها در زنان باردار، مقادیر استروژن را در بدن کاهش می دهند که ممکن است منجر به سقط شود. اگر باردار هستید یا هرگونه بیماری دیگری دارید، بهتر است قبل از اضافه کردن تخم شربتی به رژیم غذایی تان با پزشک مشورت کنید.
خواص خاکشیر و تخم شربتی
- تخم شربتی را معمولا ر ترکیب با شربت خاکشیر یا زعفران درست می کنند. شربت خاکشیر و تخم شربتی یک نوشیدنی رفع عطش و خستگی برای روزهای طولانی و گرم تابستان خواهد بود.
- دانه های ژلاتینی تخم شربتی آب زیادی در خود نگه می دارند و خاصیت کنترل اشتهای کاذب دارند. این شربت ترکیب جذابی برای ماه مبارک رمضان است که برای کاهش گرسنگی و تشنگی در طول روز توصیه می شود.
- خاکشیر و تخم شربتی سرشار از آنتی اکسیدان های مفید برای سلامت سیستم گوارشی، کبد و پوست هستند. خاکشیر نوشیدنی سالم برای خانم ها در دوران بارداری است و می تواند جایگزین نوشابه های گازدار شود. البته در مورد مصرف تخم شربتی در این دوران با پزشک مشورت کنید.
- شربت خاکشیر و تخم شربتی را می توانید برای کنترل بیماری دیابت و کاهش چربی خون بنوشید. تخم شربتی به عضله سازی بدن ورزشکارها و افرادی که قصد کاهش وزن دارند، کمک می کند.
مضرات تخم شربتی
- این دانه های ریز فاقد گلوتن هستند. پس با توجه به شرایط بدنی خود از آن استفاده کنید.
- زیاده روی در مصرف تخم شربتی موجب ایجاد سرگیجه و همچنین بروز اختلال در حس بینایی می شود.
- اشخاص مبتلا به کرم معده نباید از تخم شربتی استفاده کنند.
- مصرف این دانه ها برای افرادی که داروهای ضد انعقاد می خورند نیز توصیه نمی شود.
- اگر داروی خاصی مصرف می کنید، بهتر است قبل از مصرف تخم شربتی با پزشک خود مشورت کنید.
- تخم شربتی همچنین باعث کاهش فشارخون می شود؛ برای همین سالمندانی که داروی ضدفشار مصرف می کنند باید حواسشان به مصرف آن باشد.