گل همیشه بهار، گیاهی یک ساله، علفی و زیبا است که ارتفاع ساقه آن به حدود نیم متر نیز می رسد. گل های این گیاه به رنگ نارنجی یا زرد بوده و ریشه آن نیز مخروطی شکل است. معمولاً گلبرگ های این گیاه را بعد از چیدن خشک کرده و برای مصارف دارویی گوناگون بکار می برند. گل همیشه بهار سرشار از آنتی اکسیدان و روغن های فرار است. در ادامه به بررسی بعضی از خواص درمانی گل همیشه بهار می پردازیم:
خواص گل همیشه بهار
گیاه گل همیشه بهار marigold گیاهی علفی، یکساله دارای ساقه ای به طول 20 تا 50 سانتی متر است، برگهایی ساده بیضوی، دراز، پوشیده از کرک، با کناره های موجدار و به رنگ سبز، مایل به قهوه ای روشن دارد، روی ساقه منشعب آن کاپیتول های درشت و زیبا ظاهر می گردد.از ویژگی ها بارز این گل می توان به رشد سریع این گیاه اشاره کرده که از مرحله کاشت تا رسیدن به گل دهی تقریبا تنها 8 هفته کافی می باشد که به همین خاطر می توانید بجای خرید آن، این گیاه را در منزل پرورش دهید.اسم این گیاه را می توان برگرفته از مدت زمان گل دهی آن مربوط دانست که بر خلاف بسیاری از گل های دیگر مدت زمان بسیار طولانی این کار را انجام می دهد، تقریبا از اول فروردین تا پایان پاییز یعنی 9 ماه از سال گل می دهد!!!یکی از ویژگی های جالب این گیاه می توان به این نکته اشاره کرد که صبح ها در حدود ساعت 10 صبح شکوفا می شود و بعد از ظهرها تقریبا ساعت 5 دوباره جمع می گردد.این گیاه دارای انواع مختلفی می باشد که تعداد آن بالای 50 نمونه می باشد که دو مدل پرپر و پرتقالی رنگ که دارای خواص دارویی بسیار زیادی می باشند را می توان مهمترین این مدل ها دانست. به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها، گل همیشه بهار خواص دیگری هم دارد ازجمله:
درمان های پوستی خانگی
ضماد تهیه شده از گل همیشه بهار را می توانید برای التیام بخشیدن به آفتاب سوختگی پوست ، زگیل، جای نیش حشرات و آکنه استفاده کنید. همچنین برای التیام زخم ها و خشکی پوست و تاول ها، نیز مفید است.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش با دمنوش گل همیشه بهار
دمنوش تهیه شده از گل همیشه بهار برای کاهش علائم ایجاد شده بر اثر بیماری های روده ی التهابی یا کولیت مفید است. دمنوش گل همیشه بهار، برای درمان ورم معده، رفلاکس معده و زخم معده و همچنین کاهش معده درد و دردهای قاعدگی کاربرد دارد.
درمان عفونت های چشم، پوست و اندام های تناسلی
پماد تهیه شده از گل همیشه بهار مدت های مدیدی است که به عنوان درمانی برای عفونت های قارچی دستگاه تناسلی، عفونت چشم، دهان، پوست و همچنین کاهش علائم هموروئید و شقاق مقعدی و از بین بردن قارچ کاندیدا مورد استفاده قرار می گیرد.برخی از اجزای فعال موجود در گل همیشه بهار که باعث ایجاد این خواص بی نظیر در گل همیشه بهار می شود عبارت اند از:
- فیتواسترول هایی که با نام کالندولین شناخته می شوند؛
- اسید کالندیک؛
- پلی ساکاریدها؛
- اسید لینولئیک؛
- کاروتنوئیدها؛
- فلاونوئید یا زردینه؛
- تری ترپن ها ازجمله تری ترپنوئید؛
- توکوفرول ها؛
- اولئانولیک اسید.
کاهش التهاب و آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد
عصاره ی تهیه شده از گل همیشه بهار، میزان پروتئین واکنشی سی (C-reactive protein) و سیتوکین را در بدن کاهش می دهد و سلول ها را در مقابل آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد، حفاظت می کند. رادیکال آزاد یکی از مهم ترین عوامل زوال سلولی و پیری است. کالاندولا نه تنها آسیب های اکسیدکننده ی رادیکال های آزاد -که بر بافت های حساس بدن ازجمله چشم تأثیر می گذارند- را کنترل می کند بلکه با عفونت های پوست، عفونت های دستگاه تناسلی و دستگاه گوارش نیز که ناشی از ویروس ها و باکتری هاست، مقابله می کند.
علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که گل همیشه بهار می تواند از رشد باکتری در زخم ها جلوگیری کند و حتی می تواند علائم مرتبط با شیمی درمانی و انواع درمان های مرتبط با سرطان را کاهش دهد.
کاهش قرمزی چشم و التهاب ملتحمه
با توجه به نتایج حاصل از آزمایش های حیوانی، عصاره ی کالاندولا می تواند التهاب ملتحمه (کنژنکتیویت) و سایر مشکلات التهابی مزمن چشم را درمان کند. ثابت شده است که این عصاره، خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی، و ضدقارچی دارد و سیستم دفاعی بدن را تحریک می کند. این ویژگی ها نه تنها التهاب چشم را کاهش می دهد بلکه با حفاظت از بافت های حساس چشم در مقابل تأثیرات مخرب اشعه ی UV، موجب حفاظت از قدرت بینایی می شود. همچنین از آسیب های ناشی از اکسیدکننده ها پیشگیری می کند و روند زوال و پیری در چشم را به تأخیر می اندازد.
دارای خواص ضدعفونی کننده
یکی از کاربردهای قطره های حاوی عصاره ی گل همیشه بهار که بارها در تحقیقات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، استعمال آن در مجرای گوش برای درمان عفونت های باکتریایی گوش است که باعث کاهش درد در گوش می شود. ثابت شده است که استفاده از این قطره حتی گاهی بدون استفاده از هیچ گونه آنتی بیوتیکی می تواند ورم و التهاب گوش داخلی را در عرض دو روز بعد از استفاده کاهش دهد .
به دلیل داشتن خاصیت ضدقارچی، گل همیشه بهار می تواند برای درمان واژینیت یا عفونت واژن و همین طور تيناكروريس (نوعی عفونت قارچی در کشاله ران) مورد استفاده قرار بگیرد. استعمال پماد یا کرم حاوی عصاره ی گل همیشه بهار در ناحیه ی تناسلی و کشاله ران می تواند در عرض ۴ هفته علائم این بیماری ها را کاهش دهد که شامل کاهش درد و خارش و سوزش و خشکی پوست است.
درمان زخم، سوختگی و راش (بثورات موقتی پوست)
از رمان های قدیم و حتی امروزه، یکی از پرکاربردترین و شناخته شده ترین موارد استفاده از گل همیشه بهار، استعمال آن روی پوست تحریک شده و آسیب دیده است. از این گل برای کاهش خارش، قرمزی و التهاب، خشکی و ورم استفاده می کنند.
تحقیقات، ثابت کرده است که گل همیشه بهار قابلیت بهبود رشد بافت های جدید و سالم را دارد، گردش خون را در ناحیه ی آسیب دیده افزایش می دهد، تولید کلاژن را تقویت می کند که همه ی این عوامل باعث استحکام پوست، آبرسانی به پوست های خشک و افزایش سرعت ترمیم پوست به دنبال آسیب دیدگی ها و جراحی ها می شود.
قابلیت گل همیشه بهار برای کمک به درمان زخم ها، به دلیل تحریک تولید سلول های بافت پوششی است و این ویژگی به دلیل وجود گلیکوپروتئین ها و نوکلئوپروتئین هاست. از دیگر ویژگی های آن می توان به افزایش سرعت چرخه ی سلولی و بهبود تولید کلاژن اشاره کرد. در طب سنتی از محصولات تهیه شده از گل همیشه بهار برای درمان زخم های داخلی و خارجی استفاده می کنند و علاوه بر افزایش سرعت بهبود زخم، از عفونی شدن آن پیشگیری می کند. حتی امروزه نیز از محصولات تهیه شده از کالاندولا برای بهبود و سرعت بخشیدن به ترمیم اِسکارها، بعد از عمل های جراحی استفاده می شود.
برای کسانی که پوست خشک، پوسته پوسته شده و مستعد جوش دارند، کالاندولا را می توان با سایر محصولات نرم کننده ی طبیعی مثلا روغن نارگیل یا شی باتر ترکیب کرد تا استحکام و آب رسانی به پوست را بهبود ببخشد.
از دیگر خواص استعمال موضعی گل همیشه بهار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش التهابات ناشی از بستن پوشک در بدن نوزادان و مراقبت از پوست های حساس؛
- کاهش تغییر رنگ بر اثر باقی ماندن جای زخم؛
- کاهش رگ های واریسی؛
- درمان ورم ناشی از گزش حشرات؛
- درمان سوختگی؛
- درمان التهاب پوست و اگزما؛
- کاهش کبودی؛
- ترمیم بریدگی های عفونی؛
- تسکین پوست بعد از موزدایی؛
- درمان موهای زیرپوستی؛
- کاهش شوره سر؛
- کاهش علائم گردش خون ضعیف و عفونت هایی که در پوست تأثیر می گذارند.
کمک به کاهش درد هموروئید یا بواسیر
به دلیل تأثیر فوق العاده ی گل همیشه بهار در بهبود ترمیم بافت ها و کاهش ورم، بسیاری از محققان به این نتیجه رسیده اند که استفاده ی موضعی از آن در نواحی تناسلی و مقعد می تواند به کاهش علائم هموروئید و درمان بواسیر و شقاق معقد کمک کند. یک تحقیق روی نمونه های حیوانی برای بررسی تأثیرات گل همیشه بهار بر درمان زخم های همراه با خونریزی، نشان داد که استفاده از گل همیشه بهار برای مدت ۸ روز، موجب بهبود ۹۰ درصدی زخم بود در حالی که عدم استفاده از آن فقط بهبود ۵۱ درصدی را نشان می داد.
کاهش درد و اسپاسم های عضلانی
ویژگی های ضداسپاسمی در گل همیشه بهار برای بهبود گرفتگی های عضلانی، گرفتگی عضلات پا، درد معده و دردهای قاعدگی و علائم سندروم پیش از قاعدگی بسیار مفید است. گل همیشه بهار با بهبود جریان خون در نواحی دردناک و کاهش پاسخ های التهابی، موجب کاهش گرفتگی عضلانی می شود. برای کمک به بهبود مشکلات گوارش و بهبود عملکرد کبد می توانید از دمنوش گل همیشه بهار استفاده کنید. استعمال پماد یا عصاره ی گل همیشه بهار و ماساژ دادن با آن در نواحی دچار گرفتگی نیز می تواند بسیار مؤثر باشد.
دفع حشرات و آفات کشاورزی
گل همیشه بهار به خاطر عطر تندی که دارد و حاوی آنتی اکسیدان و روغن های فرار است می تواند به عنوان یک دافع طبیعی پشه، آفات و سایر حشرات مورد استفاده قرار بگیرد. به همین دلیل است که معمولا گل همیشه بهار را در باغ های سبزیجات می کارند و عصاره ی آن را در تهیه ی شمع ها و اسپری های دورکننده حشرات و خوشبوکننده های هوا و بسیاری از لوسیون های پوستی برای جلوگیری از گزش حشرات، استفاده می کنند.
استفاده از محصولات تهیه شده از گل همیشه بهار روی پوست، حشرات را دفع می کند و علاوه بر این، می توانید برای دور کردن حشرات، این گل را در حیاط و محوطه ی باغ یا خانه ی خود بکارید تا از خاک حفاظت کند. عطر این گل در زیر زمین، باعث دور کردن کرم ها و آفاتی می شود که محصولات کشاورزی شما را از بین می برند. به نقل از مجله ی Farmer’s Almanac، این گیاه تا سه سال بعد از کاشت می تواند آفات را دفع کند.
طرز تهیه دمنوش گیاهی گل همیشه بهار
تهیه دمنوش گل همیشه بهار در خانه بسیار آسان است و مفید است ، به شرطی که گل همیشه بهار برای استفاده داشته باشید. چای را می توان با گلهای خشک یا تازه تهیه کرد. دستور زیر برای انواع خشک شده است.
مواد مورد نیاز دمنوش گیاهی گل همیشه بهار
- ۲ قاشق چایخوری گل همیشه بهار خشک شده (پودر شده)
- ۲ فنجان آب
- ۱ قاشق چایخوری عسل (یا) (در صورت تمایل)
- ۱ قاشق چایخوری پودر دارچین (در صورت تمایل)
دستورالعمل تهیه دمنوش گل همیشه بهار
- برای تهیه دمنوش گیاهی گل همیشه بهار ۲ فنجان آب را بجوشانید.
- در همین حال ۲ قاشق چای خوری گل خشک را به لیوان یا قوری چای اضافه کنید.
- آب داغ را روی برگ ها بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد.
- پس از اتمام کار گل ها را صاف کرده و در صورت تمایل یک قاشق چای خوری عسل یا پودر دارچین به آن اضافه کنید تا طعم آن بیشتر شود.
عوارض جانبی دمنوش گیاهی گل همیشه بهار
برخی از عوارض جانبی وجود دارد که قبل از نوشیدن این دمنوش باید از آنها آگاه باشید ، به ویژه اگر باردار هستید. از آنجا که این چای می تواند باعث قاعدگی شود و تأثیر قابل توجهی بر سطح هورمون شما دارد ، توصیه نمی شود که زنان باردار از این چای استفاده کنند ، زیرا می تواند عوارضی را در دوران بارداری ایجاد کند. علاوه بر این ، برخی از افراد به گل همیشه بهار یا سایر گلهای خانواده گل همیشه بهار حساسیت دارند ، در این صورت ممکن است ناراحتی معده یا تحریک موضعی ایجاد شود.