سوختگی یکی از رایج ترین آسیب دیدگی های خانگی است. همانند بسیاری از آسیب دیدگی های دیگر، بهترین درمان سوختگی پیشگیری از آن است. اما اگر به هر دلیل پوست در اثر سوختگی آسیب دید، ابتدا می بایست میزان و شدت سوختگی تعیین شود.
اگر سوختگی بسیار شدید و جدی بود، در اولین فرصت می بایست به مراکز درمانی مراجعه شود. اما سوختگی های جزئی و سطحی پوست بزرگسالان را می توان به طور طبیعی در خانه مراقبت و درمان کرد.
سوختگی چیست؟
جراحت ناشی از قرار گرفتن در معرض حرارت، شعله، اصطکاک یا اشعه ی آفتاب را سوختگی گویند. علل رایج سوختگی پوست عبارت اند از:
– آفتاب سوختگی (Radiation burns): اغلب به علت قرار گرفتن در معرض تابش شدید نور خورشید ایجاد می شود.
– بخار سوختگی (Heat burns): سوختگی و تاول زدن با اجسام و مایعات داغ مثل بخار آب یا آتش در این دسته سوختگی جای می گیرند.
– سوختگی در اثر اصطکاک (Friction burns): خراش و سوزش ایجاد شده در اثر تماس با سطوح سخت مثل کف زمین، فرش و موکت، کف سالن بدنسازی یا طناب و لباس در این دسته قرار می گیرند.
– سوختگی الکترونیکی (Electrical burns): سوختگی های ایجاد شده یا وسایل الکترونیکی در این دسته قرار دارند.
– سوختگی شیمیایی (Chemical burns): سوختگی ناشی از مواد شیمیایی صنعتی و خانگی در این دسته قرار می گیرند.
درمان های خانگی عجیبی وجود دارد که سال ها از نسلی به نسلی دیگر منتقل می شوند، ولی هر توصیه ی مادربزرگ لزوماً درست نیست. برخی از این درمان ها که نباید امتحان شوند را با هم مرور می کنیم:
کره
از کره روی محل سوختگی استفاده نکنید. شواهدی برای موثر بودن این روش در درمان سوختگی وحود ندارد و حتی ممکن است باعث تشدید سوختگی شما شود. این ماده گرما را در خود نگه داشته و باعث حفظ باکتری های مضری می شود که پوست سوخته را آلوده می کنند.
روغن ها
بر خلاف تصور عموم، روغن نارگیل همه چیز را درمان نمی کند. به همان دلیل که نباید از کره برای درمان سوختگی استفاده کرد، انواع روغن، مانند روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن پخت و پز گرما را درون خود نگه داشته و باعث ادامه ی سوختگی و سوزش پوست خواهند شد. گفته می شود که روغن اسطوخودوس نقش موثری در درمان سوختگی دارد، با این همه شواهد زیادی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. تحقیقاتی روی موش ها انجام شده و تاکنون دانشمندان به نتیجه ای درباب موثر بودن این ماده روی سوختگی دست پیدا نکرده اند.
سفیده ی تخم مرغ
سفیده ی تخم مرغ خطر انتشار عفونت باکتریایی را افزایش داده و نباید برای درمان سوختگی از آن استفاده کرد. همچنین امکان ایجاد واکنش آلرژیک در صورت مصرف سفیده تخم مرغ وجود دارد.
درمان سوختگی به سرعت برق و باد!
خمیردندان
از خمیر دندان روی محل سوختگی استفاده نکنید، چرا که خمیردندان باعث التهاب بیش تر محل سوختگی و فراهم کردن محیطی مناسب برای گسترش عفونت خواهد شد. از طرفی دیگر خمیردندان به هیچ عنوان استریل نیست.
یخ
یخ و آب خیلی سرد باعث التهاب و تحریک بیش تر پوست خواهند شد. اگر از یخ به درستی استفاده نشود امکان یخ زدگی پوست هم وجود دارد.
نمک
از نمک بر روی سوختگی، کاهش التهاب، التیام درد سوختگی یا درمان آن استفاده نکنید. نمک ماده ی مناسبی برای سوختگی نیست و باید جدا از استفاده از آن خودداری کنید.
چه زمانی برای درمان سوختگی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- سوختگی نواحی زیادی را درگیر کرده باشد و قطر محل سوختگی بیش تر از 7.5 سانتی متر باشد.
- سوختگی در نواحی سر و صورت، دست ها، باسن و کشاله ی ران ها رخ داده باشد.
- زخم دردناک شده و بوی بدی تولید کند.
- درجه حرارت بدن فرد زیاد شده باشد.
- سوختگی درجه سه رخ داده باشد.
- از آخرین باری که فرد واکسن کزار زده باشد بیش تر از 5 سال گذشته باشد.
- سوختگی با مواد شیمیایی
- سوختگی ناشی از جریان الکتریکی
