تخلیه ادرار امری ضروری است، اما گاهی بنا به هر دلیلی امکان تخلیه وجود ندارد. در بیشتر موارد، اگر احساس ادرار ندارید، می توان آن را برای مدت کوتاهی، نگه داشت. با این حال، نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی و نادیده گرفتن احساس ادرار ممکن است خطر برخی مشکلات، مانند عفونت ادراری را افزایش دهد. بنابرین نباید ادرار خود را زمان زیادی نگه دارید. تخلیه منظم مثانه بخشی از اهمیت زیادی برخوردار است.
تا چه مدت میتوان ادرار را در بدن نگه داشت؟
معمولا مثانه انسان به طور معمول بین ۱.۵ تا ۲ فنجان مایع را در خود نگه می دارد. احساس ادرار ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. سرعت پر شدن مثانه به عوامل مختلفی بستگی دارد، بنابراین هیچ قانونی در مورد مدت توانایی نگه داشتن ادرار وجود ندارد. با این حال در بیشتر موارد، افراد می توانند ۳ تا ۴ ساعت ادرار خود را نگه دارند.
البته، این زمان نیز بر اساس میزان و نوع مایعاتی که فرد مصرف می کند متفاوت است. مصرف آب زیاد در یک زمان کوتاه یا مصرف نوشیدنی های کافئین دار، ممکن است تمایل به ادرار کردن را بیشتر کند.
برخی افراد در هر نوبت ادرار کردن، فقط مقدار کمی از مثانه ی خود را تخلیه می کنند. اگر دلیلی برای تکرر ادرار یافت نشود، ممکن است پزشک توصیه کند که ادرار خود را نگه دارید تا مثانه را مجدد آموزش دهید.نادیده گرفتن احساس ادرار در برخی افراد می تواند بخشی از روند بازآموزی مثانه باشد. به طور کلی، این بازآموزی شامل ۱۵ دقیقه انتظار پس از احساس ادرار می باشد.
وقتی ادرارتان را بیش از حد نگه می دارید، چه اتفاقی می افتد؟
چه به دلیل داشتن یک روز شلوغ در محل کار یا تماشای یک فیلم هیجان انگیز طبیعی است که افراد هر از گاهی در مقابل فشار ادرار مقاومت کنند.ظرفیت طبیعی مثانه حدود 16 اونس (2 فنجان) مایع و برای کودکان این مقدار حتی کمتر است. مثانه می تواند بیش از این مقدار کشیده شود اما انجام این کار در اکثر مواقع می تواند خطرناک باشد.خودداری مرتب از رفتن به دستشویی توصیه نمی شود.
با اینکار شانس عفونت مثانه افزایش میابد.
در حقیقت یکی از عواملی که به استریل نگه داشتن مجاری ادراری کمک میکند، جریان توربولانت ادرار و تخلیه مداوم آن است. افرادی که برای مدت طولانی ادرار را در مثانه خود نگه میدارند در معرض عفونت مثانه (سیستیت) و یا عفونت کلیه (پیلونفریت) میباشند.
افزایش احتمال تشکیل سنگ مثانه
ادرار حاوی رسوبات و کریستالهای متفاوتی است که شایعترین آن کریستالهای کلسیم اگزالات می باشد. یکی از عوامل مهم در جلوگیری از تشکیل سنگ در سیستم ادراری، تداوم جریان ادراری است. با نگه داشتن ادرار داخل مثانه، شانس رسوب این کریستال ها و تشکیل سنگ مثانه افزایش میابد.
افزایش شانس بی اختیاری ادرار
داخل لگن ارگانهای مختلفی از جمله مثانه، رحم، تخمدان و واژن وجود دارد. مقاومت در برابر نیاز به ادرار کردن، باعث تضعیف عضلات کف لگن میشود. عضلات کف لگن وظیفه ی پوشاندن و محکم نگه داشتن مثانه تا زمان آمادگی برای دفع ادرار را بر عهده دارند.نگه داشتن ادرار به مدت طولانی، به بیش فعالی کف لگن، درد مثانه و در نهایت بی اختیاری ادراری منتهی میشود. در واقع کف لگن از لیگامانها و لایه های عضلانی زیادی تشکیل شده است.
لگن کار محافظت از ارگان هایی که داخلش هستند را بر عهده داشته و به تخلیه صحیح ادرار، مدفوع و تسهیل عملکرد جنسی درمردان و زنان کمک می کند. به هر دلیلی که بافت همبندی و یا سایر ساختمان های حفاظتی عضلات کف لگن و یا استخوان های آن آسیب ببیند، اختلالات کف لگن بروز می کند. ضعیف شدن عضلات کف لگن باعث شل شدن واژن، تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار می شود.
این نوع بی اختیاری ناشی از بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات و غالبا به دلیل کشیدگی بیش از حد عضلات کف لگن حین زایمان می باشد. اما بیش از حد نگه داشتن ادرار نیز به کشیدگی و تضعیف عضلات کف لگن کمک میکند. در این نوع بی اختیاری، خروج غیرارادی ادرار به دنبال فعالیت های فیزیکی مثل عطسه کردن، خندیدن و بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می افتد.
بی اختیاری مدفوع نیز مشکل دیگر این بیماران در موارد پیشرفته است که به دلیل مشابه (بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات کف لگن) ایجاد میشود.مشکل دیگری که این بیماری، به فرد مبتلا وارد میکند، درد در طی و یا بعد از تماس جنسی است که این امر زندگی زناشویی بیمار را تحت شعاع قرار میدهد. به خاطر اینکه این مسأله روی کیفیت زندگی افراد تاثیر زیادی دارد در تمام دنیا به سرعت روی درمان های مختلف این بیماری کار می شود.اینگونه نیست که درمان این اختلال صرفا جراحی باشد بلکه تغییر سبک زندگی، ورزش های ساده و تقویت عضلات کف لگن نیز در درمان این اختلال موثر میباشند.
تقویت اعصاب مثانه جهت کنترل ادرار
برای مواقعی که باید برای مدت زمان کوتاهی ادرار خود را نگه دارید، از نکات زیر می توانید برای حواس پرتی استفاده کنید:
- راحت و ارام باشید : تحت فشار قرار دادن شکم و به خصوص مثانه ممکن است احساس دفع ادرار را بیشتر کند. سعی کنید بنشینید یا با پاهای ضربدر یا به هم چسبیده بایستید و کمر خود را صاف نگه دارید تا از فشار بر روی مثانه کم کنید. فشار دادن یا تکیه دادن به چیزی که شکم را تحت فشار قرار دهد، ممکن است باعث افزایش ناراحتی شود.
- دمای بدن خود را تغییر دهید: گرما یا سرمای بیش از حد ممکن است باعث ایجاد احساس دفع ادرار شود. در بیشتر موارد، سرمای زیاد باعث افزایش احساس فوریت در ادرار می شود، بنابراین گرم کردن با پتو ممکن است برای مدتی کمک کننده باشد.
- به بسته شدن مثانه فکر کنید: برای جلوگیری از نشت ادرار، تصور کنید که هیچ چیز نمی تواند از مجرای ادرار پایین بیاید. فشار وارد کردن به عضلات آن ناحیه ممکن است به جلوگیری از نشت ادرار کمک کند. تمرین شناخت ماهیچه ها و منقبض کردن آن ها در صورت عدم نیاز فوری به ادرار کردن می تواند در طولانی مدت مفید باشد.
- بی حرکت بمانید: پریدن، قدم زدن یا لرزش می تواند احساس نیاز به دفع ادرار را افزایش دهد و حتی ممکن است باعث نشت ادرار در برخی افراد شود. کاهش حرکت می تواند به کاهش احساس پری مثانه کمک کند.
- مراقبه یا تجسم: تمرین مراقبه، تجسم یا تنفس عمیق ممکن است به حواس پرتی برای مدت کوتاهی کمک کند.
- حواس پرتی های ذهنی: صحبت با افراد دیگر، بازی کردن یا خواندن کتاب ممکن است به پرت کردن حواس شما از احساس دفع ادرار کمک کنند.
اگر باردار هستید، ادرار خود را نگه ندارید!
این موضوع در بانوان باردار بسیار شدیدتر است. اگر باردار هستید هرگز ادرار خود ر نگه ندارید زیرا این امر سبب می شود آسیبهای جبران ناپذیری به بدن مادر و جنین وارد شود. به همین دلیل به تمامی زنان باردار توصیه می شود در صورت احساس ادرار سریعا به سرویس بهداشتی بروند.
با توجه به آنچه تاکنون گفته شد متوجه شده اید که نگه داشتن ادرار اثرات سویی بر سلامتی دارد و به سادگی سبب بروز عفونت می شود. بهتر است بدانید عفونت کلیه و مجرای ادرار بسیار خطرناک است و درمان آن بسیار دشوار!همچنین بروز کوچکترین عفونتی در کلیه ها سبب حساس شدن این ارگان های مهم در بدن می شود و با بروز کوچکترین مشکلی در بدن این ارگانها به سرعت دچار اختلال می شوند.به همین دلیل بهتر است به این موضوع اهمیت بدهید و هرگز خود را در موقعیتی قرار ندهید که مجبور به نگه داشتن ادرار شوید. همچنین راه حل این مشکل بسیار ساده است به سرویس بهداشتی بروید!