پلاک دندان یک لایه یا قشر نازک و چسبناک است که روی دندان هایتان می چسبد و میلیون ها باکتری را در بر می گیرد. اگرپلاک ها از طریق مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان تمیز نشوند، باکتری های موجود در پلاک سبب پوسیده شدن دندان ها و بروز بیماری های لثه می گردند.
در هنگام غذا خوردن، باکتری ها قند موجود در مواد غذایی را مصرف کرده اسیدی ترشح می کنند که به مینای دندان آسیب می رساند. تکرار حمله های اسید به مینای دندان، آن را از بین می برد. به تدریج حفره ای روی سطح دندان پدید می آید.
پلاکی که با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان از بین نرود، به مرور زمان به ماده ی سختی به نام جرم دندان تبدیل می شود. تجمع جرم در پایه دندان ها مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را دشوار می سازد. با افزایش تعداد باکتری ها و تشکیل جرم و پلاک بیشتر، بافت لثه قرمز رنگ، متورم شده و درهنگام مسواک زدن خونریزی می کند. این عارضه ژنژویت نامیده می شود، یعنی مرحله ی مقدماتی بیماری های لثه یا بیماری های پریودنتال (بافت نگه دارنده دندان ها)
ژنژویت را می توان با مسواک زدن مرتب و رعایت بهداشت دهان و دندان درمان کرد اما اگر درمان نشود، پیشرفت کرده و به بیماری پریودنتیتیس تبدیل می گردد. پریودنتیتیس شدید ترین شکل بیماری لثه هاست یعنی زمانی که عفونت باکتریایی بافت لثه و استخوان های نگه دارنده ی دندان را درگیر کرده باشد. لثه ها پس رفته یا از روی پایه دندان عقب می رود. در بد ترین حالت این بیماری، استخوان های نگه دارنده دندان هم تحلیل رفته و منجر به افتادن دندان می شود.
چگونه میتوان پلاک دندان را از بین برد؟
اگر چه راه های خانگی برای از بین بردن پلاک دندان وجود دارد اما با گذشت زمان و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، پلاک ها روی دندان رسوب می کند، و تبدیل به مواد معدنی ( اصطلاحا به مینرالیزه) می شود و از بین بردن آن بسیار دشوار می باشد.پس باید همواره بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد تا پلاک روی دندان تشکیل نشود.بهترین راه برای از بین بردن آن ها، تمیز کردن دهان و مسواک زدن به طور منظم، حداقل روزی سه بار باید مسواک زد.همچنین زبان خود را بشورید چون زبان هم محیطی برای تشکیل پلاک می باشد.
حداقل روزی دو بار نخ دندان بکشید زیرا این قسمت هایی که قابل مسواک زدن نمی باشند محیط مناسبی برای رشد باکتری های تشکیل دهنده ی پلاک هستند.استفاده از دهانشویه باعث تمیز شدن دهان و دندان می شود.یک ساعت بعد از خوردن غذا، یک سیب سفت گاز بزنید. این کار باعث می شود دندان و لثه ها تقویت شوند.رژیم غذایی خود را رعایت کنید، سعی کنید موادی که حاوی قند و نشاسته هستند را محدود کنید زیرا باکتری های دهان از قند موجود در غذاها تغذیه می کنند و باعث تشکیل پلاک روی دندان می شوند.
پلاک دندان و زیبایی دندان ها
مزایای جرم گیری
جرم گیری مزایای مهم و مشخصی دارد. جرم انباشته شده روی دندان مکانی مناسب برای رشد باکتری هایی است که عامل بیماری های لثه هستند. همان طور که اشاره شد بیماری لثه عارضه مهمی است که آثار مخرب آن فقط به حفره دهان محدود نمی شود. بنابراین بهتر است به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکلات دهان و دندان در مراحل اولیه تشخیص داده شود و قبل از تبدیل شدن به مسائل جدی درمان شود.فواید پاک کردن جرم و پلاک از روی دندان ها فقط رفع بوی بد دهان نیست. رشد پلاک روی دندان ها بخش لاینفکی از بروز مشکلات جدی تر مانند بیماری لثه است. همان طور که اشاره شد بیماری لثه خود مولد عوارض بی شمار دیگری چون ناراحتی های قلبی ـ عروقی است.
دندانپزشکان جرم گیری دندان ها را به دو روش زیر انجام می دهند:
وسایل اولتراسونیک
در روش اولتراسونیک از ارتعاش هایی با فرکانس بالا برای جرم گیری استفاده می شود. دندانپزشک سر دستگاه را که صدای بلندی تولید می کند، روی دندان ها حرکت می دهد و به این ترتیب ذرات جرم از روی دندان ها جدا می شود، بدون آن که کمترین آسیبی به دندان ها وارد شود. مدت زمان جرم گیری به ضخامت جرم بستگی دارد.
وسایل ظریف دستی
پس از اتمام کار با دستگاه اولتراسونیک از وسایل دستی ظریفی برای تراش دادن و پاک کردن ذرات کوچکتر جرم استفاده می شود. این وسایل مطابق با شکل دندان ها طراحی شده اند و سطح دندان ها را صاف می کنند. دندانپزشک در نهایت دندان ها را پولیش می زند و فلوراید درمانی را نیز انجام می دهد تا دهان خوشبو و دندان ها صاف و تمیز شود.
لازم به ذکر است که اگر جرم روی دندان ها زیاد باشد و جرم تا زیر خط لثه پخش شده باشد، بی حسی موضعی اعمال می شود تا بیمار کاملاً راحت باشد. درهر حال جرم گیری معمولاً تجربه ناراحت کننده ای نیست.
