خلاصه داستان فیلم ماهی ها عاشق می شوند
مردی به نام عزیز برای تملک و فروش مایملک پدری خود به کشور بازمی گردد. اما با آتیه دختری که قبل از سفر به او علاقه داشته روبرو می شود. در این میان اتفاقاتی رخ می دهد که غیرقابل پیش بینی است.
نکاتی درباره فیلم ماهی ها عاشق می شوند
«ماهی ها عاشق می شوند» نخستین ساخته ی علی رفیعی است که فیلمنامه ی آن را نیز خود نوشته و پس از سال ها حضور درخشان در تئاتر تصمیم گرفته تا اولین فیلمش را با نوشته ای از خود جلوی دوربین ببرد. علی رفیعی نام شناخته شده و بسیار مطرحی برای اهالی تئاتر است و آن قدر در این حوزه معروف و قدرتمند است که نامش را کنار نام کسی چون حمید سمندریان بیاورند.کارگردان تحصیل کرده ای که نمایشنامه های اقتباسی اش و پیاده سازی جذاب آن ها روی صحنه تئاتر برای همه ماندگار و جذاب است. سودای رفت و آمد بین تئاتر و سینما همواره بین بازیگران مطرح بوده و این کار انجام می شده، اما چنین اتفاقی بین کارگردانان این دو حوزه چندان مرسوم نبوده است، گرچه بزرگانی چون الیا کازان هر دوی این کارها را به بهترین شکل انجام می دادند، اما در ایران این اتفاق جز در مواردی محدود و ناپایدار رخ نداده است.یکی از آن موارد تصمیم علی رفیعی برای ساخت فیلم سینمایی پس از سال ها حضور در تئاتر بوده است. اتفاقی که با ساخت فیلم «ماهی ها عاشق می شوند» در سال ۱۳۸۳ رخ داد. طبیعی است که تفاوت بین اجرای صحنه ای و آن چیزی که در مقابل دوربین قرار می گیرد و در اصطلاح اجرای سینمایی، بسیار زیاد است. پس نه می توان به طور کامل سینما و المان هایش را وارد تئاتر کرد (به دلیل محدود بودن فضا و زنده بودن اجرا) و نه می توان تئاتر را به طور کامل وارد سینما نمود.
سهل الوصول بودنی که نقطه ضعف است
گرچه که این ها اشتراکاتی چون بازیگران، میزانسن، دیالوگ و… دارند، اما موفقیت کارگردانی در تئاتر دلیل بر موفقیت یا درک درست او از سینما یا برعکس نمی شود. اتفاقی که به نظر می رسد در فیلم علی رفیعی رخ داده است نیز از همین جا نشات می گیرد. «ماهی ها عاشق می شوند» یک داستان کاملا کلیشه ای و بدون فراز و فرود را روایت می کند که در آن کسی پس از سال ها به مکانی خاص بازمی گردد و اتفاقاتی در پی این حضور پس از عدم حضور طولانی مدت رخ خواهد داد.حال تنها تمهیدی که علی رفیعی تلاش کرده تا در فیلمنامه اش بگنجاند و کمی آن را از کلیشه دور کند، این است که قرینه ای در زمان حال برای داستان عشق قدیمی و مصائبش در نظر بگیرد. یعنی برای مرد و زن سالخورده که در جوانی به اجبار از هم جدا شدند، در زمان حال یک دختر و پسر جوان حضور دارند که به اجبار از هم دور افتاده اند.فیلم به دلیل روایت خطی و پیرنگی بدون کمترین فراز و فرود، فیلمی کاملا قابل فهم و درک از سوی مخاطب است و یافتن چنین قرینه ای چندان کار سختی نیست، اما این سهل الوصول بودن را نمی توان نقطه ی قوت فیلم دانست (بر خلاف چیزی که به عنوان مثال در سینمای کیارستمی رخ می دهد) و برعکس باید آن را دلیلی برای ضعف پرداخت دانست. یعنی تلاش برای القای حال خوب و نمایش رنگ و لعاب درون فیلم باعث شده تا تمرکز از روی منطق درام و ایجاد کشمکش های صحیح در آن برداشته شود و به رفت و برگشت های فراوان و بسیار کوتاه به صحنه های مختلف و اکثرا بی دلیل منتهی شود (دقت کنید به چند صحنه ی حضور عزیز در اسکله یا حضورش در خیابان و دوچرخه سواری و…).
داستان هایی که به دل نمی چسبند
اتفاقی که لحظه ای فیلم را رو به جلو نمی برد و نمی تواند هیچ کدام از اجزای حاضر در آن را به درستی تعریف کند. یعنی نه زنانگی فیلم کارکردی درست می یابد، نه جغرافیا طوری تعریف می شود که روی حال و هوای شخصیت ها تاثیرگذار باشد و نه تاکید بر روی کار رستوران داری و پختن غذاها می تواند نقشی برای به ثمر رسیدن هدف فیلم ایفا کند. گرچه که در تمام مدت زمان اثر تلاش شده تا قرینه سازی هایی انجام شود و به دید مخاطب هم بیاید، اما فیلم آن قدر زود از روی همه چیز می گذرد که همین قرینه سازی ها نیز در ذهن مخاطب جایی پیدا نکند.مثلا همین تاکید روی غذا و شغل زنان فیلم صرفا برای رسیدن به این نقطه است که عزیز بگوید غذا خوردن دسته جمعی را دوست دارد. اما فیلم برای نمایش چنین موضوعی و با توجه به محدودیت زمانی و نمایش بیش از اندازه ی همین موضوع، دچار مشکلات منطقی فراوانی می شود. زنان فیلم دائما مشغول پذیرایی از مشتریان رستوران هستند و وقتی برای خود ندارند، اما به ناگاه در میانه ی فیلم و در وسط روز، گویی رستوران را تعطیل کرده و مشغول خوشگذرانی می شوند؛ صرفا برای اینکه فیلم این مفهوم کنار هم بودن را به ما القا کند.یا داستان دختر و پسر جوان که قرینه ای برای آن عشق قدیمی است، به قدری روی هواست که نتوان به هیچ کدام از اجزایش فکر کرد. دختری که به شدت نگران عشق گمشده ی خود است، به ناگاه لباس رنگی می پوشد و می خندد و بی خیال همان عشق می شود و یا داستان پیگیری مساله زندانی شدن پسر جوان توسط عزیز نه سری دارد و نه تهی و آن ملاقات های درون زندان هم کارکردی در بطن اثر ندارند. همه ی این ها کنار هم تداعی گر چنین چیزی در ذهن ما خواهند بود که فیلمساز مسائل سینمایی را فدای خواست خود مبنی بر القای حال خوب و رنگ و لعاب از بیرون فیلم کرده است و چیزی از درون اثر وجود ندارد تا به ما منتقل شود (مثلا سکانس های اسکله صرفا برای ادای دین به آنجلوپولوس در فیلم قرار گرفته اند).
صحنه هایی که بود و نبودشان یکی است
همین مساله باعث می شود تا بیرون زدگی های فیلم بسیار زیاد باشند و بازهم به آن جمله ی معروف برسیم که اگر صحنه ای در فیلم کابردی ندارد، حذفش کنید. با اتکا به این جمله، می توان صحنه های بسیاری را از این فیلم حذف نمود، حتی به دلیل عدم استفاده ی درست از جغرافیا در ایجاد حس نوستالژی و یا زنده کردن یک عشق قدیمی متاثر از جغرافیا و یا نمایش حال خوب شخصیت ها تحت تاثیر این جغرافیا، این فیلم می توانست در هر جای دیگری روایت شود، بی آنکه آسیبی ببیند و همین پیرنگ کلیشه ایش دچار مشکل شود.گرچه که شاید همین رنگ و لعاب برای بسیاری شیرین و دلپذیر باشد، اما قطعا برای مدیوم سینما کافی نیست و کارکرد ندارد. درام کشمکش می خواهد، منطق لازم دارد و باید رو به جلو برود. حتی اگر این فیلم را یک ملودرام خانوادگی به حساب بیاوریم، بازهم می بینیم که تنها و تنها در حال چرخیدن به دور خود هستیم بی آنکه لحظه ای روبه جلو برویم و جز دیدن لحظاتی از احساسات شخصیت ها که به دلیل فقدان کشمکش بسیار کمرنگ و کم رمق هستند، بتوانیم اتفاق خاصی را مشاهده نماییم.
کارگردان فیلم ماهی ها عاشق می شوند
علی رفیعی متولد 1317 اصفهان، دارای مدرك كارشناسی و كارشناسی ارشد جامعه شناسی از دانشگاه سوربن، كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكترای تئاتر از دانشگاه سوربن، دیپلم عالی كارگردانی از دانشگاه بین المللی تئاتر فرانسه، دیپلم بازیگری از مدرسه شارل دولن فرانسه است. از دیگر فعالیت های جنبی وی میتوان به بازی در فیلم های سینمایی و تلویزیونی فرانسه و انگلیس، تدریس در دانشگاه تهران، ریاست تئاتر شهر و رئیس دانشكده هنرهای دراماتیك اشاره كرد.
بازیگران فیلم ماهی ها عاشق می شوند
رضا کیانیان، رویا نونهالی، گلشیفته فراهانی، مریم سعادت، مائده طهماسبی، فرخ نعمتی، سیامک صفری، مهدی پاکدل، علیرضا اولیایی، سینا رازانی، کمال مظفری، محمد شمس پور، محمدتقی قلی زاده، سمانه خداشناس، ستار کهن قنبریان، ساحره پایبنده، صابر ازگلی، رجبعلی ناور، مریم اسدی، علیرضا تقی پور، مهناز حمیدی، مقداد قویدل، فریبرز بنی اردلان
ساير عوامل فیلم ماهی ها عاشق می شوند
تهیه کننده :حسن کلامی،سرپرست صداگذاری: محسن روشن،مدیر فیلمبرداری: محمود کلاری،آهنگساز: علی صمدپور ،صدابردار:ساسان نخعی،ناصر فرهودی،ارد انزبی پور،طراح لباس و طراح صحنه: علی رفیعی
مشخصات فیلم ماهی ها عاشق می شوند
- ژانر :خانوادگی، درام
- زبان : فارسی
- امتیاز IMDb: امتیاز 6.9 از 10