قرص های ضد بارداری چیست؟
قرص ضد بارداری شامل گروهی از داروهای خوراکی است که به صورت قرص است، برای جلوگیری از بارداری مورد کاربرد قرارمی گیرد، یکی از پر کاربرد ترین روش های جلوگیری از بارداری است. تعدادی از دانشمندان اروپایی در ابتدای قرن بیستم به نقش ترشحات جسم زرد حاملگی در پیشگیری از تخمک گذاری پی بردند، در سال های بعد دانشمندان زیادی متوجه شدند که پروژسترون خالص توانایی مهار تخم گذاری را در خرگوش ها و موش ها را دارد و در آخر در سال ۱۹۵۰ سه دانشمند به نام های Rock، Pincus و Garcia گزارشی را در مورد اثر ترکیبی از پروژسترون و ۱۹- نور پروژسترون در کنترل تخم گذاری در زنان را ارئه دادند. نوراتینودرل یکی از ترکیبات کاربردی بود که دارای درصد کمی ناخالصی با مسترانول بود. در مرحله بعد مسترانول را از ترکیب حذف کرده که در این حالت متوجه کاهش اثر ضد بارداری و خون ریزی تخریبی شدند برای همین مسترانول را به ترکیب افزودند.
برای اولین بار در طی آزمایش بالینی در سال ۱۹۵۰ در کشور های هائیتی و پورتریکو در مورد مصرف قرص های ترکیبی ضد بارداری انجام شد که با موفقیت مواجه شد. در سال ۱۹۶۰ اولین قرص ضد بارداری شامل پروژسترون معرفی شد، انواع قرص های ضد بارداری عبارتند از: قرص HD، قرص LD ، قرص تری فازیک، قرص یاسمین، قرص یاز، کنتراسمین، روکین، ماولون، بلارا، چاریوا، تری فازیک، بلارا و …
قرص روکین ترکیبی از هورمون های استروژن و پروژسترون است که در دوران قاعدگی با جلوگیری از آزاد سازی تخمک مانع از بارداری می شود همچنین با کمک کردن به غلیظ شدن مایع واژن مانع از باروری تخمک ها و تغییرات در رحم می شود که در طی این فرآیند جلوگیری می کند از بارور شدن تخمک ها بنابراین اگر تخمکی بارور نشده باشد به رحم نمی رسد و از بدن خروج پیدا می کند. این قرص حاوی ۳ میلی گرم درسپیروتون (پروژسترون) و ۰.۰۳ میلی گرم استرادیول (استروژن) است، این دارو مانند قرص های ضد بارداری دیگر به هیچ عنوان باعث چاقی نمی شود و همچنین باعث ایجاد نفخ ورم نمی شود و همچنین اثرات درمانی زیادی بر روی عوارض قبل از قاعدگی مانند درد قبل از قاعدگی، اضطراب و تغییرات اشتها دارد.
عملکرد قرص های ضدبارداری
- هنگامی که قرص به طور صحیح مصرف شود، بیش از ۹۹٪ در جلوگیری از بارداری موثر است. این بدان معناست که کمتر از یک زن در ۱۰۰ نفر که از قرص ترکیبی به عنوان پیشگیری از بارداری استفاده می کنند، در یک سال باردار می شوند.
- روش معمول مصرف قرص به صورت روزانه در دوره های ۲۱ روزه است، سپس به مدت هفت روز (در طول هفته خونریزی) مصرف نگردد. بعد از هفت روز دوباره مصرف قرص شروع می شود.
- باید قرص را هر روز تقریبا در همان زمان مصرف کرد، در غیر اینصورت ممکن است بارداری صورت گرفته یا قرص اثر خود را از دست داده و یا منجر به استفراغ یا اسهال شدید گردد.
- برخی از داروها ممکن است بر روی تاثیر قرص اثر گذار باشند. اگر قرص دیگری مانند آنتی بیوتیک مصرف می شود، حتما با پزشک مشورت شود.
- در صورت داشتن دوره های ماهیانه طولانی یا دردناک، سندرم تخمدان پلی کیستیک، PMS (سندرم قبل از قاعدگی) یا آندومتریوز، قرص های پیشگیری ممکن است در درمان کمک کنند.
- عوارض جانبی جزئی قرص ها، شامل نوسانات خلقی، حالت تهوع، حساسیت به پستان و سردرد است.
- هیچ مدرکی مبنی بر تاثیرگذاری بر افزایش وزن در زنان با مصرف این قرص ها وجود ندارد. البته ممکن است در برخی افراد بدنبال احتباس آب در بافت ها، کمی ورم در بدن ایجاد شود و بنظر برسد فرد دچار اضافه وزن شده است.
- احتمال بروز عوارض جانبی جدی مانند لخته های خون و سرطان دهانه رحم بسیار کم می باشد اما در هر صورت افرادی که اختلالات انعقادی دارند و یا سابقه لخته در اندام ها و سکته مغزی دارند، کاندید استفاده از قرص ضد بارداری نمی باشند.
- قرص ضدبارداری برای خانم های بالای ۳۵ سال که سیگار می کشند یا خانم هایی که شرایط پزشکی خاصی دارند مناسب نیست.
- این قرص از عفونت های مقاربتی (STI) محافظت نمی کند، بنابراین استفاده از کاندوم در محافظت در برابر STI ها توصیه می گردد.
مقدار و نحوه مصرف روکین
در مورد نحوه آغاز مصرف اولین بسته قرص خود با پزشک مشورت کنید. به طور معمول آغاز مصرف این قرص ها در دوران قاعدگی (روز اول) خواهد بود . بهتر است برای اطمینان بیشتر مصرف آن از روز اول خونریزی قاعدگی شروع و تا پایان ۲۱ قرص شبی یک قرص میل شود. مصرف بسته بعدی قرص ، پس از یک فاصله هفت روزه آغاز می شود. توصیه می شود که فاصله مصرف دو قرص متوالی بیش از ۲۴ ساعت نباشد.
مکانیسم عمل روکین در پیشگیری از بارداری چیست؟
روکین® از طریق مهار تخمک گذاری از طریق سرکوب LH و FSH، با افزایش غلظت و کاهش مقدار موکوس سرویکس، مانع صعود اسپرم می گردد. همچنین با تاثیر روی اندومتر، پذیرش را برای اووم نامناسب می کند.
به منظور جلوگیری از بارداری به صورت رژیم 21 روزه از اولین روز قاعدگی مصرف می شود. از روز هشتم بدون توجه به اینکه خونریزی اتفاق افتاده باشد یا نه رژیم بعدی آغاز می گردد. بهتر است قرصها هر شب بعد از شام و قبل از خواب استفاده شوند.
در صورت فراموش کردن مصرف قرص چه کنیم؟
- فراموش کردن خوردن یک عدد قرص : زمانی که استفاده از یک قرص فعال فراموش شود (بیش از 24 ساعت و کمتر از 48 ساعت) باید هر چه سریع تر قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید و سپس باقی روزها را همانند راهنمای روی بسته قرص ادامه دهید. نیازی به استفاده سایر روش های احتیاطی مانند کاندوم به مدت یک هفته نیست. معمولا نیازی به مصرف قرص اورژانسی نمی باشد.
- فراموش کردن خوردن دو عدد قرص: زمانی که مصرف دو یا بیش از دو قرص فعال پشت سر هم فراموش شود. باید هر چه سریع تر آخرین قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید. باقی قرص ها را بر اساس روال معمول ادامه دهید.اگر مصرف دو یا بیش از دو قرص را در هفته سوم فراموش کردید بازه های بدون قرص را کنار گذاشته و ورقه قرص را تمام کرده و در روز بعد ورقه دیگری را شروع به استفاده کنید. به مدت یک هفته از سایر روش های جلوگیری مانند کاندوم استفاده شود. اگر در روزهای گذشته نزدیکی جنسی محافظت نشده داشته اید و دو یا بیش از دو قرص ضد بارداری را در هفته اول فراموش کرده اید استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری را در نظر داشته باشید.
احتیاط در مصرف قرص روکین
قبل از مصرف این قرص اگر به انواع استروژن و یا پروژسترونحساسیت دارید پزشک خود را در جریان قرار دهید. این محصول دارای مواد غیز فعالی می باشد که می تواند باعث ایجاد واکنش های حساسیتی شود. قبل از مصرف این دارو پرشک خود را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید:
- مشکلا غده آدرنال
- سکته
- لخته شدن خون
- فشار خون بالا درمان نشده یا کنترل نشده
- سرطان
- اختلال انسداد خون
- دیابت
- سر درد یا میگرن شدید
- بیماری های قلبی
- مشکلات کلیوی و کبد
- بالاب بودن سطح چربی خون
- افسردگی
- چاقی
- مشکلات کیسه صفرا