هالوتان یک داروی استنشاقی با ساختمان شیمیایی -CF3 CHBrCL است که از سال 1956 به بعد بطور گسترده ای جهت نگهداری بیهوشی مورد استفاده قرار گرفته است. اگر چه هنوز القاء و هم ماده رایج جهت نگهداری بیهوشی است، ولی بدلیل محدودیت هایش امروزه گسترش مصرف آن رو به کاهش است. این محدودیت ها شامل تضعیف سیستم تنفسی و همودینامیک، افزایش جریان خون مغز و فشار داخل جمجمه است که برای بیماران با ضایعات مغزی و ضربه سر می تواند خطرناک باشد.
میزان مصرف داروی هالوتان
- جهت بیهوشی در بزرگسالان مقدار 2 تا 4 درصد هالوتان به همراه اکسیژن یا نیتروزاکسای مصرف می شود.
- برای تثبیت بیهوشی در حین عمل جراحی میزان ۰.۵ تا ۱.۵ درصد دیگر از گاز هالوتان برای بیمار استفاده می شود.
- در کودکان جهت بیهوشی به میزان ۱.۵ تا ۲ درصد هالوتان تجویز می گردد.
مکانیزم اثر داروی هالوتان
این دارو بر سیستم عصبی مرکزی مؤثر است. داروی هالوتان با اثر بر کانال های یونی مختلف و در نتیجه سرکوب هدایت عصبی،تنفس و انقباض قلبی، بیهوشی عمومی ایجاد می کند. القای بی حرکتی آن به خاطر اتصال به کانال های پتاسیمی در نورون های کولینرژیک است. از اثرات دیگر داروی هالوتان اتصال به کانال کلسیمی، NMDA و ایجاد هایپرپلاریزاسیون سلولی است. هالوتان اثر شل کننده عضلانی دارد و با تغییر تحریک پذیری بافتی حساسیت به درد را کاهش می دهد. این کار با تاثیر بر اتصالات بین سلولی و کانال های یونی دخیل در پتانسیل عمل انجام می شود.
اثر فارماکوکینتیک داروی هالوتان
- حداقل غلظت آلوئولی (MAC) هالوتان هنگام مصرف با اکسیژن 75/0% و هنگام مصرف با نیتروزاکساید هفتاد درصد29/0% است.
- ضریب توزیع خون به گاز آن 5/2 است.
- تا حدود 20% مقدار مصرف آن در کبد متابولیزه می شود.
- بین 80-60 درصد آن به صورت تغییر نیافته از طریق ریه ها دفع می شود.
- زمان شورع اثر دارو سریع است.
سخن آخر
بسیاری از كارشناسان درمانی معتقدند، داروی بیهوشی 'هالوتان' می تواند عوارض جبران ناپذیری بعداز عمل جراحی برای بیمار به وجود آورد، تا آنجا كه ممكن است بیمار بعد از عمل جراحی به هوش نیاید یا مشكلات كبدی شدیدی برای وی داشته باشد.