میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر کاربوپلاتین

کربوپلاتین (Carboplatin) با نام تجاری پاراپلاتین (Paraplatin) یک داروی ضد سرطان است که از طریق اختلال در رشد سلول های سرطانی، از رشد و توسعه سرطان جلوگیری می کند. کربوپلاتین همراه با دیگر داروهای ضد سرطان برای درمان سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می گیرد.

نام های تجاری: پاراپلاتین (Paraplatin)، کربوپلاتین نواپلاس (CARBOplatin Novaplus)

مکانیسم اثر کاربوپلاتین

داروی کربوپلاتین احتمالا مانع جداشدن دو رشته DNA از یکدیگر و تداخل در عملکرد آنها می شود.کاربوپلاتین در چرخه سلولی بطور غیر اختصاصی عمل می کند.

فارماکودینامیک

داروی کاربوپلاتین یک آنتی نئوپلاستیک می باشد که در گروه عوامل آلکیله کننده قرار داردو در درمان انواع مختلفی از سرطان ( تخمدان ، ریه، سروگردن ، بیضه ) استفاده می شود.

فارماکوکینتیک

کاربوپلاتین به پروتئینهای پلاسما متصل نمی شود.اصلی ترین راه دفع دارو از طریق کلیه است.نیمه عمر اولیه پلاسمایی (آلفا) 1.1 تا 2 ساعت و نیمه عمر پلاسمایی پس از توزیع مجدد (بتا) 2.6 تا 5.9 ساعت است.

موارد مصرف کاربوپلاتین

سرطان تخمدان , سرطان گردن رحم

مقدار مصرف کاربوپلاتین

مقدار مصرف معمول برای سرطان تخمدان (بزرگسالان):

بعنوان تنها عامل درمانی در درمان سرطان تخمدان راجعه:
360 mg/m2 تزریق وریدی در روز اول هر 4 هفته یکبار.
هرچند بطور کلی شرط تکرار داروی کاربوپلاتین بتنهایی ، شمارش نوتروفیل حداقل 2000 و پلاکت حداقل 100000 می باشد.
-در ترکیب با سیکلوفسفامید برای درمان سرطان تخمدان پیشرفته (ترکیب موثر برای بیمارانی که تحت درمان قبلی قرار نگرفته اند):
کاربوپلاتین 300 mg/m2 تزریق وریدی در روز اول هر 4 هفته برای 6 دوره.

مقدار مصرف معمول برای سرطان گردن رحم (بزرگسالان):

در ترکیب با دیگر عوامل شیمی درمانی بعنوان قسمتی از رژیم BIC : وریدی 200 mg/m2 در روز اول،این دوره هر 21 روز تکرار می شود.

ملاحظات اختصاصی در رابطه با کربوپلاتین

علاوه بر موارد مربوط به تمامی داروهای آلکیله کننده، رعایت موارد زیر نیز توصیه می شود:
1- محلول دارو با استفاده از دکستروز پنج درصد در آب، محلول نمکی نرمال، یا آب استریل تزریقی تا غلظت mg/ml 10 تهیه می شود.
2- کاربوپلاتین را می توان با محلول نمکی نرمال یا دکستروز پنج درصد در آب رقیق کرد.
3- ویالهای باز نشده باید در دمای اتاق نگهداری شود. بعد از تهیه و رقیق کردن دارو، محلول به مدت هشت ساعت در دمای اتاق پایدار است. از آنجایی که کاربوپلاتین حاوی مواد نگهدارنده ضد باکتری نیست، داروی استفاده نشده باید بعد از هشت ساعت دور ریخته شود.
4- از وسایل تزریقی یا سوزنهای ساخته شده از آلومینیوم نباید استفاده کرد، زیرا کاربوپلاتین ممکن است رسوب کرده و کارایی خود را از دست بدهد.
5- اگرچه احتمال بروز تهوع و استفراغ با کاربوپلاتین کمتر از سیس پلاتین است، ولی این دارو می تواند موجب بروز استفراغ شدید شود. داروی ضد استفراغ باید تجویز شود.
6- کاربوپلاتین باید تحت نظر پزشک آشنا به داروهای سرطانی مصرف شود.
7- سرکوب مغز استخوان ناشی از دارو شدید بوده و می تواند منجر به بروز خونریزی یا عفونت شود.
8- آنمی می تواند تجمعی باشد و حتی نیاز به تزریق خون داشته باشد. باید تست های آزمایشگاهی بیمار به دقت پیگیری شود.
9- واکنش های شبه آنافیلاکتیک به کاربوپلاتین طی چندین دقیقه اول پس از تزریق رخ می دهد.
10- ممکن است اپی نفرین، کورتیکوستروئیدها و آنتی هیستامین ها باعث تخفیف علائم شوند.

نکات قابل توصیه به بیمار در دوره مصرف کربوپلاتین

1- مصرف مایعات کافی برای افزایش دفع ادرار، جهت تسهیل دفع اسیداوریک ضروری می باشد.
2- در صورت بروز وزوز گوش فوراً به پزشک اطلاع دهید تا از کاهش دائمی شنوایی جلوگیری شود. آزمون شنوایی باید قبل از شروع درمان و نوبت بعدی مصرف دارو انجام گیرد.
3- از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداری کنید.
4- بروز هرگونه خونریزی یا کبودی غیرمعمول را فوراً اطلاع دهید.
5- بیماران بزرگتر از 65 سال در معرض خطر بیشتر مسمومیت عصبی قرار دارند.

شرایط نگهداری از داروی کربوپلاتین

• دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.

میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر فلوتامید