بدن انسان شامل چهار خلط است. بلغم یکی از خلط های چهارگانه و مایعی است که در معده تولید می شود و در بدن جایگاه به خصوصی ندارد، در تمام سطح بدن همراه با خون در جریان است. بلغم در روند طبیعی خود به خون تبدیل خواهد شد. این نوع بلغم شیرین و طبع آن سرد و تر است. یکی از مشکلاتی که همراه با بلغم در بدن پدید می آید چاقی شکمی و پایین تنه است؛ در این مطلب به شما خواهیم گفت چگونه از شر بلغم اضافی بدن راحت شوید؛ با ما باشید با رژیم غذایی برای مزاج بلغمی ها!
مزاج شناسی
در علم مزاج شناسی افراد به صورت طبیعی ممکن است یکی از چهار طبع (چهار خلط) دم، صفرا، بلغم و سودا باشند؛ اما در اثر مصرف برخی از مواد غذایی ویا به دلیل سبک زندگی، ممکن است یکی از این خلط ها در فرد افزایش پیدا کند و در نتیجه وضعیت سلامت فرد تغییر کند. برای مثال ممکن است صفرای فرد افزایش پیدا کند ویا سودا یا بلغم در بدن فرد تجمع پیدا کند.
یکی از مزاج هایی که در بسیاری از افراد در جامعه وجود دارد، مزاج بلغم است که به آن طبع سرد و مرطوب نیز گفته می شود. از ویژگی های این طبع می توان به موی نازک و پوست و موی روشن اشاره کرد. دیگر ویژگی ظاهری افراد بلغمی چاقی است که به صورت اندام گلابی و بیشتر در ناحیه شکم و پهلو شکل می گیرد. بلغمی ها بسیار نفخ می کنند، به همین دلیل اغلب نیازمند مصرف گرمیجات، برای کاهش درد معده هستند. علائم دیگری که نشان دهنده غلبه بلغم در فرد است، شامل ترشی دهن، سردی دست و پ،ا پوست شل، خواب آلودگی، جاری شدن آب از دهان هنگام خواب، هضم بد ودیر غذا، سستی و ضعف، زیادی دفع ادرار و دفع ادرار با فشار زیاد، کم شدن کواس، پادرد و زانو درد، قولنج در کمر و گردن و شانه ها، تنگی نفس، تپش قلب، ایجاد لکه های قهوه ای در چشم و... هستند.
اصلاح مزاج بلغمی
برای اصلاح مزاج بلغمی افراد باید رژیم غذایی خود را تغییر دهند و تا حد امکان تغییر محل زندگی نیز می تواند در ارتقای سلامت افراد موثر باشد به دلیل طبع سرد و مرطوب افراد با مزاج بلغمی بهتر است تا حد امکان در مناطقی که خشک و گرم هستند زندگی کنند به عنوان مثال زندگی در استان های شمال کشور به دلیل بالا بودن میزان رطوبت می تواند سبب ایجاد پا درد کمر درد و قولنج این فرد شود
غذاهایی که بلغمی ها نباید مصرف کنند، شامل انواع لبنیات همچون شیر و ماست، ترشی، شور، گوشت گاو و گوساله (چون طبع سرد هستند)، عدس، قارچ، سیب زمینی، گوشت سفید یعنی مرغ و ماهی (به خصوص برای روماتیسمی ها)، میوه ترش و نرسیده، جو برای مثال در سوپ جو یا نان جو، لیمو شیرین، خیار، نارنگی، کیوی، نسکافه و قهوه و چای، کره گیاهی، روغن نباتی، برنج، نوشابه، سوسیس و کالباس و... هستند. این مواد غذایی سبب افزایش بلغم در افراد بلغمی می شوند و چنانچه از آنها استفاده می کنند، حتماً باید با مصلح همراه باشد.
مشکل غلبه بلغم چه نشانه هایی دارد؟
غلبه بلغم مشکلی مزاجی است که متأسفانه در بیش تر اشخاص جامعه موجود است. درصورتی که شما هم باوجود اندامی لاغر، شکم بزرگی دارید بدانید که این شکم ناشی از غلبه بلغم است. زمانی که در فردی مزاج بلغم بیشتر شود زبان به رنگ سپیدی می گراید و فرد حس سرما می کند و در موقع غلبه بلغم تمامی یا برخی از حالات زیر هم در فرد دیده می شود:
- ترشی دهان
- سپیدی بدن
- پوست شل و آبدار
- زود سفید شدن مو
- سردی دست و پا
- دیر هضم شدن غذا (توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)
- خواب آلودگی و زیاد خوابیدن
- جاری شدن آب از دهان در خواب
- رقیق بودن آب بینی (ترشح زیاد بینی)
- فراموشی و کندذهنی
- کم حواسی
- زیادی دفع ادرار
- سستی و ضعف
- دفع ادرار با فشار زیاد
- ریزش مو زودتر از زمان مقرر
- درد معده
- قولنج (درد کمر و گردن و شانه ها)
- گرفتگی ماهیچه های پشت و گردن
- زانودرد و پادرد
- بیماری پارکینسون
- بیماری پیسی
- نقرس (gout)
- تنگی نفس
- تپش قلب (بالأخص در موقع بلند شدن از خواب)
- سرفه زیاد
- ضعف مثانه
- لک های قهوه ای در چشم
برخی از علائم فوق تند ظاهرشده و برخی دیگر در اثر توجه نکردن به مزاج بیشتر و در طولانی مدت بروز می کنند. پزشکان سنتی علل آن را خوردن غذاها و موادی که مزاج سرد دارند می دانند؛ و برای اصلاح و درمان خوردن گوشت گوسفند و شتر، ادویه جات و گرمی جات و استفاده نکردن سردی جات سفارش می کنند.
بهترین و مناسب ترین برنامه غذایی غلبه بر بلغم
همان طور که گفته شد برای اینکه بتوانید مزاج بلغمی خود را کنترل و درمان کنید، نیاز است تا از برنامه غذایی غلبه بر بلغم بهره مند شوید. از طرفی برای اینکه بتوانید بهترین و مناسب ترین برنامه غذایی غلبه بر بلغم را مورد استفاده قرار دهید، باید با تمامی غذاها، نوشیدنی ها و میان وعده های مجاز برای بلغمی ها آشنا شوید.
اگر شما نیز جزو افرادی هستید که به دلیل وجود مزاج بلغمی با وجود پیروی کردن از رژیم های لاغری باز هم قادر به کاهش وزن نیستید، بهتر است ابتدا با مشاور تغذیه یا پزشک متخصص مشورت کرده و برنامه غذایی غلبه بر بلغم متناسب با شرایط خود را انتخاب کنید. به طورکلی مواد غذایی و نوشیدنی های مجاز در برنامه غذایی غلبه بر بلغم به شرح زیر هستند.
- غذاهای مجاز در این رژیم: چاقی بلغمی از جمله مشکلاتی است که برای مزاج بلغمی ها رخ می دهد. زیرا این افراد علاقه شدیدی به شیرینی ها دارند و اغلب دچار مشکلات گوارشی می شوند. ازآنجایی که طبع این افراد سرد است. بهتر است از غذاهایی با طبع گرم استفاده کنند. از جمله غذاهای مجاز در رژیم غذایی این افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انواع خورشت ها به همراه فلفل(اگر منع مصرف نداشته باشید)
- آبگوشت با گوشت گوسفند و نخود کم
- غذاهای کبابی
- انواع آش و سوپ ها با ادویه های گرم و خشک
- میوه هایی با طبع گرم
- خرما، انجیر، توت، انگور، کشمش و مویز (به صورت خشک شده) در صورت عدم ممنوعیت پزشکی
- انواع سبزی ها به جز گشنیز، کرفس، جوانه گندم و هویج
- استفاده از انواع ادویه های گرم مانند فلفل و آویشن(در صورت نداشتن ممنوعیت هایی از جمله آلرژی)
- نوشیدنی های مجاز در برنامه غذایی غلبه بر بلغم: همان طور که گفته شد مواد خوراکی که طبع گرمی دارند، در این رژیم مجاز هستند. به همین دلیل دم نوش ها یکی از بهترین نوشیدنی های مورد استفاده در رژیم غذایی بلغمی ها است. از طرفی شربت هایی که در آن ها از شیره انگور، عسل و شیره خرما استفاده شده نیز، در این رژیم توصیه می شود. همچنین بهتر است به جای استفاده از آب سرد، از آب ولرم استفاده شود.
- لبنیات مناسب این افراد: لبنیات به دلیل طبع سردی که دارند، می توانند برای افراد دارای مزاج بلغمی مضر باشند. به همین دلیل بهتر است هنگام استفاده از آن ها حتماً از مواد مصلح مانند نعنا، آویشن، سیر، زیتون و ... استفاده شود. به طور مثال بهتر است ماست و دوغ را به همراه نعنا میل کنید یا اینکه پنیر را با گردو استفاده کنید.
ممنوعه ها در برنامه غذایی غلبه بر بلغم
به طورکلی استفاده از مواد غذایی که طبع سردی دارند، برای افرادی که مزاج آن ها بلغمی است می تواند مضر باشد. به همین دلیل بهتر است در برنامه غذایی غلبه بر بلغم، از این مواد غذایی استفاده نشود. اگر فردی به دلایل مختلف نیاز به مصرف این مواد غذایی پیدا کرد، بهتر است آن ها را با گرمی میل کند. به طور مثال هنگام خوردن ماست بهتر است آن را به همراه نعنا یا پونه میل کند. از مواد غذایی مضر در برنامه غذایی غلبه بر بلغم می توان به «لبنیات»، «سرکه»، «ترشی و شور»، «کره گیاهی»، «برنج»، «نوشابه»، «سوسیس و کالباس»، «میوه های سرد مانند نارنگی، کیوی، لیموشیرین و خیار»، «ماهی»، «گوشت مرغ»، «گوشت های سرد مانند گوشت گوساله و گاو»، «سیب زمینی»، «قهوه و نسکافه» و «غذاهایی با طبع سرد مانند آب دوغ خیار» اشاره کرد.
تفاوت بین رژیم خام گیاهخواری با گیاهخواری چیست؟
