لب شکری يا لب شکافته يکی از نواقص مادرزادی است. لب شکری به حالتی گفته می شود که در هنگام جنینی، لب بالا به درستی تشکیل نمی شود و یک یا دو شکاف در آن ایجاد می گردد. شکاف ایجاد شده ممکن است کوچک بوده و قسمتی از لب را گرفتار کند، ولی در مواردی ممکن است بزرگ باشد و به حفره بینی نیز کشیده شود.طبق آمارهای بین المللی، شکاف لب یا لب شکری در پسرها بیشتر دیده می شود ولی در بررسی هایی که در ایران انجام شد شیوع آن در دخترها کمی بیشتر بود. در اغلب موارد شکاف لب به صورت یکطرفه است ولی گاهی به صورت دوطرفه دیده می شود.
عوامل لب شکری:
- ارث
- محيط
- سيگاری يا الکلی بودن والدين
- ديابت مادران
- کمبود فوليک اسيد
مراقبت های بعد از عمل شکاف لب و کام
- از ناحیه عمل حمایت و حفاظت کنید.
- حرکات کودک را مهار کنید.
- برای تغذیه از مایعات صاف شده استفاده کنید.
- تغذیه را با استفاده از سرنگ یا فنجان تغذیه انجام دهید.
پس از آن خط بخیه را با پنبه آغشته به سرم شست وشو( سرم فیزیولوژی )تمیز کنید. - در صورت تجویز پزشک از پماد آنتی بیوتیک در خط بخیه استفاده کنید.
- کودک را در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید.
- در این نوع عمل جراحی کودک را بر روی شکم باید بخوابانید.
- به هیچ عنوان وسایلی مانند : دماسنج ، نی ، قاشق و غیره را وارد دهان کودک نکنید.
فرورفتگی های پوست صورت چرا به وجود می آیند؟
توصیه به والدین
- کودکان مبتلا به شکاف لب و کام نیاز به پیگیری و حمایت مداوم دارند.
- برخی از آن ها نیاز به چند مرحله عمل جراحی خواهند داشت.
- به دلیل خطر زیاد عفونت گوش ، آزمایش های شنوایی در این کودکان باید به طور کامل انجام شود.
- برای دستیابی به تکلم صحیح خدمات گفتار درمانی ضروری است.
- در این گونه بیماران جلوگیری و درمان عفونت های تنفسی از اهمیت زیادی برخوردار است.
جراحی ترمیمی شکاف کام
جراحى شکاف کام معمولاً در ۶ تا ۱۲ هفتگى انجام مى شود. شيرخوار نبايد عفونت تنفسي، دهانى و يا سيستميک داشته باشد. روش ترميمی شکاف کام به صورت (Z – plasty) صورت گيرد تا احتمال آسيب به محل عمل و باقى ماندن زخم به حداقل برسد. بعد از جراحی هم براى مراقبت دقيق از محل عمل، و وارد نيامدن آسيب و فشار به آن، وسيله اى کمانى شکل و فلزى (لوگان بو Logan bow) روى ناحيه مربوطه قرار داده مى شود و يا از پانسمان با چسب هاى پروانه اى روى عمل استفاده مى گردد. در صورتى که محل عمل از آسيب و عفونت در امان بماند، معمولاً آثار کمى از آن برجاى خواهد ماند.
گفتار درمانی شکاف کام و لب
در کودکان دارای شکاف لب و کام ( کام شکاف دار ) وجود مشکلات گفتاری در مقاطعی از زندگی آن ها متداول است. بهترین اقدامی که والدین می توانند انجام دهند مراجعه به مطب گفتار درمانی در اولین فرصت ممکن است . ما در اینجا لیست مراکز گفتار درمانی کشور را گرد آورده ایم که می توانید براساس شهر خود به یک گفتار درمانگر مراجعه کنید. از آنجائی که راه بینی و دهان این بیماران یکی است و عضلات کام وظیفه خود را در صحبت کردن به درستی انجام نمی دهند این کودکان ممکن در ادای کلمات و جملات دچار مشکلات جدی می باشند.
گفتار تو دماغی ( خشیومی ) در کام شکاف دار :
حتی ممکن است پس از عمل جراحی و بسته شدن شکاف ، بدلیل بد یادگیری کودکان همچنان به گفتار خشیومی و تلفظ اشتباه خود ادامه بدهند. مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان بهترین راه برای اصلاح تلفظ این کودکان می باشد. همانطور که در بالا گفتیم توصیه می شود در کودک در همان ابتدا زیر نظر یک متخصص گفتار درمانی باشد.
