بسیاری از بیماران سوال شان این است كه آیا باید درمان دندانپزشكی را تا بعد از زایمان به تعویق انداخت. آیا انجام درمان های دندانپزشکی در دوران بارداری خطرناک است؟مراقبت درست و به موقع از دندان می تواند منجر به بهبود نتایج بارداری و همچنین راحتی بیشتر برای زن شود. درمان پریودنتیت و همچنین استفاده از بی حسی موضعی، آمالگام و اسکن اشعه ایکس، برای جنین در حال رشد خطری ایجاد نمی کند و در واقع در کمک به حفظ سلامتی بهینه برای مادر و نوزاد مهم است.
بهداشت ضعیف دهان و دندان می تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. درد، از دست رفتن دندان ها و عفونت می تواند در نحوه ی صحبت، غذا خوردن و معاشرت افراد و بر سلامت جسمی، روحی و اجتماعی آنها تأثیر بگذارد. بین بیماری های دهانی و مشکلات سلامتی مانند دیابت و ذات الریه ارتباطی وجود دارد و ممکن است بین بیماری های دهانی و بیماری های قلبی، سکته مغزی و نوزادان نارس و کم وزن (LBW) ارتباط وجود داشته باشد. ورم لثه، خفیف ترین نوع بیماری پریودنتال با التهاب لثه، خونریزی، قرمزی، سوزش و حساسیت تشخیص داده می شود. پریودنتیت، نوع شدیدتر بیماری، باعث از بین رفتن بافت اتصال دهنده و پشتیبانی استخوان می شود و عامل اصلی از دست رفتن دندان در میان بزرگسالان است. (در ارتباط با بیماری های لثه، انواع بیماریهای لثه و درمان آنها بیشتر بخوانید)
آکادمی پریودنتولوژی آمریکا و انجمن دندانپزشکی آمریکا هر دو به اهمیت حفظ بهداشت دهان و دندان در طول بارداری تاکید می کنند. با این حال، بررسی های اخیر در ایالات متحده نشان داده است كه بیشتر زنان در دوران بارداری به دندانپزشك مراجعه نمی كنند. نیمی از بانوانی که مشکلات دهان و دندانی را گزارش کرده اند از دندان های شان مراقبت نمی کردند زیرا بر این باور بودند که بهداشت ضعیف دهان و دندان در دوران بارداری طبیعی است یا می ترسیدند که درمان های دندانپزشکی به جنین آسیب برسانند. 49% از متخصصان زنان و ماماها به ندرت یا هرگز معاینات دندانپزشکی را توصیه نمی کنند. فقط 10٪ از دندانپزشکان تمام اقدامات لازم را انجام مي دهند. و 14٪ از دندانپزشکان مخالف استفاده از بی حسی موضعی در دوران بارداری هستند. این مسئله نگران کننده است، چرا که بهداشت ضعیف دهان و دندان می تواند منجر به عواقب نامطلوبی در حاملگی از جمله پره اکلامپسی، زایمان زودرس، و نوزادان مبتلا به LBW شود. در ماه دوم یا سوم بارداری، تقریبا نیمی از زنان باردار به دلیل افزایش استروژن و پروژسترون دچار ورم لثه می شوند که می تواند تبدیل به پریودنتیت شوند. برای حفظ بهداشت دهان و دندان باید از روش های درمانی مانند برداشتن پلاک، بررسی و ترمیم ریشه، بی حسی موضعی، آمالگام و اسکن اشعه ایکس استفاده کرد.
سلامت دهان و دندان در بارداری
بهترین شیوه مراقبت از دهان و دندان در دوران بارداری همانند دیگر مراحل زندگی است. دندان ها را باید دو بار در روز مسواک زد، یک بار نخ کشید و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمود.
- دندان ها را حداقل دو بار در روز با خمیردندان فلوراید مسواک بزنید. سه بار در روز مسواک زدن به مقابله با پلاک ها کمک بیشتری می کند.
- بین دندان ها را هر روز نخ بکشید.
- برای جرم گیری و معاینه به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
- استفاده از دهانشویه ضدمیکروبی به از بین بردن پلاک ها کمک می کند.
- اگر از حالت تهوع صبحگاهی رنج می برید و استفراغ می کنید، دهان را با محلول تهیه شده از یک قاشق چایخوری جوش شیرین و آب بشویید.
- مواد غذایی مفید برای لثه ها میل کنید که حاوی موادی مانند کلسیم، B12 و ویتامین ث باشد.
11 نکته مهم برای دندانپزشکی در دوران حاملگی
1) به دندانپزشک خود حتما بگویید که باردار هستید..
2) اعمال زیبایی دندان را که ضروری نیستند به بعد از زایمان انتقال دهید.
3) به هنگام نشستن روی صندلی برای داشتن جریان خون درست پاهای خود را روی هم قرار ندهید.
4) در دوران بارداری برای معالجه و چکاپ دندان ها نیز به پزشک مراجعه نمایید تا اگر مشکلات دندانی شما قابل حل می باشد قبل از عمیق شدن درمان گردد.
5) زنان بارداری که از بوی خمیر دندان دچار حالت تهوع می گردند می توانند از خمیر دندان بدون بو استفاده نمایند تا حساسیت به بوی خمیر دندان کاهش یابد.
6) زنان باردار به دلیل تغییر هورمون ها گاهی دچار خشکی دهان می شوند این خشکی بستری برای رشد میکروب ها می باشد برای جلوگیری از این که میکروب ها فعالیت خود را در دهان به حداقل برسانند می توان با جویدن آدامس و مصرف نوشیدنی ها مانع رشد میکروب ها شد.
7) عفونت د ر دهان و دندان و رعایت نکردن بهداشت دهان خطر زایمان زودرس را در دوران حاملگی 7 برابر افزایش می دهد پس با رعایت به بهداشت از زایمان زودرس و به دنیا آمدن کودک نارس جلوگیری نمایید.
8) بسیاری از مادران باور به این دارند که برداشتن کلسیم دندان ها برای جنین باعث تخریب و پوسیدگی دندان های آن ها شده است ولی این باور غلط می باشد زیرا کریستال های دندان ثابت هستند و این کلسیم شاید از استخوان ها برداشته شود ولی از دندان غیر ممکن می باشد و این پوسیدگی به دلیل رژیم غذایی بد و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ها می باشد.
9) در دوران حاملگی مادر به دلیل تغییر سطح هورمون ها معمولا در 3 ماهه اول بارداری خود دچار حالت تهوع می شوند که این حالت تهوع اسید معده را به دهان می آورد و منجر به پوسیدگی دندان ها می شود بهتر است برای خنثی نمودن این اسید بعد از هر حالت تهوع دهان را شستشو داد تا اثر این اسید به حداقل ترین حالت خود برسد و خنثی گردد.
10) در دوران حاملگی به دلیل داشتن ویار به غذاهای ترش و شیرین و رعایت نکردن بهداشت دهان و به دلیل ویار از زدن مسواک و خمیر دندان و دهانشویه خودداری می نمایند که خود این دو عامل برای پوسیدگی و آسیب به دندان ها می باشد. برای کاهش این مشکل بهتر است از مواد قندی و شکری در دوران بارداری کمتر مصرف نمایید زیرا این مواد باعث رشد باکتری ها می شود و بستری را برای باکتری ها در دهان شما به وجود می آورد
11) مصرف کلسیم را برای رشد استخوان و توسعه آن در جنین فراموش نکنید تا کودکی سالم و دور از بیماری داشته باشید.