این قرص برای کاهش سطح گلوکز در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که رژیم غذایی و داروی سولفونیل اوره بر روی آنها اثری ندارد تجویز می گردد. این دارو به عنوان دارویی کمکی مصرف می شود و نقش مهمی در کاهش قند خون دارد. البته باید بدانید که این دارو بر میزان انسولین در خون بی اثر است. این دارو به مدت دو ساعت در بدن موثر است و متابولیسم آن از طریق دستگاه گوارش صورت می گیرد و سپس از راه ادرار از بدن خارج می شود. این دارو به صورت دوز 50 و 100 میلی گرمی در بازار دارویی موجود است.
موارد منع مصرف قرص آکاربوز
- به تاریخ انقضای قرص آکاربوز (Acarbose) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز قرص آکاربوز را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
چنانچه شرایط یا بیماری خاصی دارید، قبل از تجویز این دارو، پزشک را مطلع سازید. به ویژه اگر شرایط زیر را دارید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا قصد باردار شدن
- شیردهی
- مشکلات گوارشی (مانند انسداد گوارشی، زخم، بیماری التهابی روده)
- جراحی در دستگاه گوارش
- فتق
- مشکلات کبدی (مانند سیروز کبدی)
- مشکلات کلیوی
- سابقه کتواسیدوز
بسیاری از داروها می توانند سطح قند خون را تحت تأثیر قرار دهند و در نتیجه این مسئله کنترل قند خون را مشکل تر می کند. لذا قبل از اینکه مصرف هر نوع دارویی را شروع، متوقف یا تغییر دهید با پزشک خود مشورت نمایید.
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف قرص آکاربوز
- در مدت درمان با این دارو در زمانهای مقرر به پزشک مراجعه نموده و تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند عملکرد کلیه، کبد، هموگلوبین A1C) را به طور منظم انجام دهید. همچنین دستورالعملهای پزشکتان را در مورد مصرف منظم داروها، رژیم غذایی و ورزش را دنبال کنید.
- در مدت درمان با قرص آکاربوز قند خون خود را به طور منظم اندازه گیری نموده و با علائم قند خون بالا و پایین و نحوه درمان قند خون پایین آشنا شوید.
- زمانی که بدنتان تحت استرس است (مانند تب، عفونت، جراحت یا جراحی) ممکن است کنترل قند خون دشوارتر باشد بنابراین اگر تحت چنین شرایطی هستید، با پزشک خود مشورت نمایید.
- مصرف الکل در مدت درمان با این دارو، ممکن است خطر افت قند خون را افزایش دهد.
- چنانچه عمل جراحی در پیش دارید، پزشک را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
- ممکن است به دلیل قند خون بسیار پایین یا بالا، دچار تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی شوید. لذا قبل از انجام کارهایی مانند رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود مطمئن شوید.
داروی آکاربوز ممکن است باعث کاهش ویتامین های گروه B شود. جهت کسب اطلاعات لازم با پزشکتان مشورت نمایید.
چه داروهایی با آکاربوز تداخل دارویی دارند؟
تداخلات دارویی ممکن است نحوه ی عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. لیستی از تمام کالاهایی که استفاده می کنید (شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.
تداخل دارویی آکاربوز:
- محصولات آنزیمی گوارشی (مانند آمیلاز، پانکراتین)
- پراملینتید
- داروهای مسدود کننده بتا (مانند متوپرولول، پروپرانولول، قطره چشمی گلوکوم مانند تیمولول)
بسیاری از داروها می توانند بر قند خون شما تأثیر بگذارند و کنترل آن را دشوار می کنند. قبل از شروع، قطع یا تغییر هر دارویی، با پزشک یا داروساز خود در مورد چگونگی تأثیر دارو بر قند خون صحبت کنید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا یا پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض آکاربوز
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه ای بروز نمی دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می روند.در صورت تداوم یا بدتر شدن هریک از این عوارض در اسرع وقت با پزشک مشورت نمایید:
- درد یا ناراحتی شکمی
- نفخ
- اسهال
در صورت بروز عوارض زیر، فوراً به پزشک اطلاع دهید:
- علائم مشکلات کبدی (مانند تهوع یا استفراغی که قطع نمی شود، از دست دادن اشتها، درد معده یا شکم، زردی پوست یا چشم، ادرار تیره)
- (در موارد نادر) علائم یک بیماری جدی روده به نام پنوماتوز سیستوئید اینتستینالیس (مانند قطع نشدن اسهال، یبوست، خون یا مخاط در مدفوع)
نکته مهم: داروی آکاربوز معمولاً باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) نمی شود. اگر این دارو همراه با سایر داروهای دیابت تجویز شود، اگر کالری کافی از غذا دریافت نکنید یا اگر ورزش سنگین غیرمعمول انجام دهید، ممکن است باعث افت قند خون شود. بنابراین حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
علائم قند خون پایین عبارتند از:
- تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب تند، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه، سوزن سوزن شدن دست یا پاها
برای درمان افت قند خون از شکر و نوشابه استفاده نکنید زیرا آکاربوز تجزیه قند سفره را کند می کند. برای تسکین علائم، قرص یا ژل گلوکز همراه داشته باشید اما اگر در دسترستان نیست مقداری عسل یا یک لیوان آب پرتقال بنوشید تا به سرعت قند خون خود را افزایش دهید. همچنین برای جلوگیری از افت قند خون، وعده های غذایی را طبق برنامه منظم مصرف نموده و وعده های غذایی را حذف نکنید.
در صورت بروز علائم قند خون بالا (هیپرگلیسمی) فوراً به پزشک اطلاع دهید، این علائم عبارتند از:
- گیجی
- خواب آلودگی
- گر گرفتگی
- تشنگی
- تنفس سریع
- تفس با بوی میوه
- افزایش ادرار
- در صورت بروز علائم واکنش های آلرژیک مانند تنگی نفس، سرگیجه، بثورات پوستی، خارش یا ورم (به ویژه صورت، زبان یا گلو) فوراً به اورژانس مراجعه نمایید.
چه کسانی نباید از قرص آکاربوز استفاده کنند؟
این قرص برای استفاده اطفال نیست. همچنین افرادی که از اختلالا شدید کلیوی رنج می برند هرگز نباید از این قرص استفاده کنند. همانطور که در بخش عوارض جانبی ذکر کردیم، یکی از اثرات این قرص تاثیر بر آنزیم های کبدی است. اگر فردی از بیماری های کبدی مانند سیروز کبدی رنج می برد نباید از این قرص استفاده کند. موارد منع مصرف دیگر این قرص به شرح زیرند:
- ابتلا به بیماریهای التهابی روده
- ابتلا به بیماریهای گوارشی
- کتواسیدوز دیابتیک
میزان و نحوه مصرف داروی آکاربوز
