والپروات و والپروات سدیم (به انگلیسی: sodium valproate) یا والپروئیک اسید (به انگلیسی: Valproic acid) با نام های تجاری دپاکین و والپاکین از داروهای ضد افسردگی هیجانی و عصبی، عدم تعادلات روانی و ضد صرع یا تشنج و جهت کنترل اختلالات دوقطبی است. این دارو بیشتر برای پیشگیری از تشنج ناشی از قطع مصرف داروهای اعصاب تجویز می شود. والپروات سدیم اثرات آرام بخشی نیز دارد و گاهی اوقات برای درمان اختلال هراس تجویز می شود. برای جلوگیری از سردردهای میگرنی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
موارد مصرف والپروات سدیم
والپروئیک اسید برای درمان صرع اَبسنس ساده و مرکب تجویز می شود. در این نوع صرع، بیمار به طور ناگهانی دچار از دست دادن هوشیاری می شود به طوری که چهره اش بی حالت شده، بی حرکت باقی می ماند. والپروئیک اسید کمک می کند تا دفعات بروز این صرع کمتر گردد و به عنوان یک درمان خط دوم برای تشنج جزئی و اسپاسم های شیرخوار استفاده می شود. همچنین برای کنترل بیماری صرع به صورت داخل وریدی استفاده می شود. والپروئیک اسید برای تثبیت خلق در اپیزودهای مانیا و مختلط اختلال دوقطبی (افسردگی-مانیا) و پیشگیری از میگرن هم به کار می رود. این دارو به دلیل اثرات مهار کننده هیستون-دیاستیلاز در درمان ایدز و سرطان آزمایش شده است.
موارد منع مصرف داروی سدیم والپروات/ والپروئیک اسید
- به تاریخ انقضای داروی سدیم والپروات توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی سدیم والپروات را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
قبل از تجویز دارو، پزشک را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا تصمیم به بارداری
- شیردهی
- مشکلات کبدی یا سابقه خانوادگی نارسایی شدید کبد
- مشکلات کلیوی
- مشکلات خونی
- التهاب پانکراس
- لوپوس
- فشارخون بالا یا چنانچه محدودیت سدیمی دارید
- اختلالات متابولیک مادرزادی توأم با عقب ماندگی ذهنی
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی سدیم والپروات/ والپروئیک اسید
- در طول مصرف این دارو، معاینات، و آزمایشات دوره ای (در صورت تجویز پزشک) را بطور منظم انجام دهید.
- در طول مصرف سدیم والپروات، چنانچه شک به بارداری دارید فوراً پزشک خود را مطلع سازید و حتماً از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
- چنانچه نیاز به عمل جراحی دارید، پزشک یا دندانپزشک را از مصرف این دارو مطلع سازید.
- این دارو ممکن است باعث تغییر در نتایج برخی آزمایشات پزشکی شود، لذا به پزشک معالج در مورد مصرف این دارو اطلاع دهید.
- در طول درمان با سدیم والپروات ممکن است به سادگی دچار خونریزی شوید بنابراین حین انجام کارهایی مانند مسواک زدن احتیاط کنید.
- در طول درمان با سدیم والپروات از مصرف الکل بپرهیزید.
- در طول درمان با این دارو از انجام فعالیت هایی مانند رانندگی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، اجتناب کنید.
تداخلات دارویی سدیم والپروات
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.از جمله داروهایی که با سدیم والپروات تداخل دارند، عبارتند از:
- تضعیف کننده های سیستم عصبی مرکزی
- باربیتورات ها
- ضد انعقاد و ضد پلاکت ها
- ضدالتهاب های غیراستروئیدی
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز
- داروهای ضد افسردگی
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای پایین آورنده کلسترول
- داروهای پیشگیری از مالاریا
- داروهای درمان اچ آی وی و ایدز
- فنی توئین
- سایمتیدین
عوارض جانبی سدیم والپروات چیست؟
مانند همه داروها سدیم والپروات نیز می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. با این وجود بسیاری از افراد هیچ عارضه جانبی نخواهند داشت. ضمناً اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است تشخیص داده که مصرف این دارو بیشتر از مضرات آن به سود شماست.
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد
- خواب آلودگی
- ضعف
- لرزش
- سرگیجه
- دل درد
- تاری دید یا دید دوتایی
- اسهال
- افزایش اشتها یا از دست دادن اشتها
- افزایش وزن یا کاهش وزن
- ریزش مو
- مشکلات در راه رفتن
اگر این اثرات خفیف باشد، معمولا طی چند روز یا چند هفته از بین می رود. اگر شدت علائم بیشتر شد یا از بین نرفت، با پزشک خود صحبت کنید.
میزان و نحوه مصرف داروی سدیم والپروات
