اگزما، شایعترین دلیل خارش سر در کودکان
بیشتر کودکان و نوزادانی که دچار خارش پوست سر می شوند اگزما دارند. اگزما پوست سر را خشک و حساس می کند و یک پوست خشک به راحتی دچار شوره میشود، بنابراین در کودکانی که اگزمای سر دارند شوره هم دیده می شود. اگزمای کف سر یا سبورئیک درماتیت در نقاطی از بدن اتفاق میافتد که غدد چربی زیادی دارند، نقاطی مثل کف سر، بینی و پشت کمر. در نوزادان این عارضه بیشتر در سر دیده می شود. وقتی سن نوزاد بالاتر برود، علائم اگزمای سر معمولا به شوره خلاصه می شوند. دلیل دقیق اگزمای کف سر در نوزادان و کودکان مشخص نیست اما خیلی از متخصصان می گویند که ترکیبی از ژنتیک، مخمرهای طبیعی بدن، عوامل محرک شیمیایی مثل شامپو یا صابون و هوای سرد و خشک باعث ایجاد این بیماری (در پی ترشح بیش از اندازه غدد چربی) میشود. در نوزادان خیلی کم سن و سال، ممکن است هورمون های بدن مادر موجب ایجاد اگزما روی پوست سر بشوند.
چه کودکانی بیشتر در معرض اگزما هستند؟
اگر در خانواده شما حساسیت فصلی، آسم یا دیگر انواع آلرژی به چشم می خورد، احتمال ابتلای بیماری پوستی کودکان بیشتر است. به عقیده برخی کارشناسان این کودکان از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به اگزما هستند.
یعنی این مشخصات از طریق ژن والدین به فرزندان منتقل می شود و کودک برای دچار شدن به بیماری مستعدتر خواهد بود.نزدیک به نیمی از کودکان مبتلا به اگزما، در بزرگسالی دچار حساسیت فصلی یا آسم می شوند. البته اگزما به خودی خود آلرژی نیست، ولی آلرژی می تواند باعث به وجود آمدن آن شود.برخی عوامل محیطی (مانند گرمای شدید یا استرس عاطفی) نیز می توانند سبب تحریک شرایطی شوند که به ایجاد اگزما منجر شود.
از هر ۱۰ کودک، تقریبا یک نفر به اگزما دچار می شود. علائم معمولا در چند ماه اول زندگی و تقریبا همیشه قبل از اینکه یک کودک پنج ساله شود، نمایان می شوند. البته، خبر خوب این است که بیش از نیمی از کودکان امروز مبتلا به اگزما هستند، در دوران نوجوانی بهبود می یابند.
درمان اگزمای کودک
مراقبت خوب از پوست کودک و پرهیز از عوامل تحریک کننده می تواند به درمان و پیشگیری از عود اگزما کمک کند. نکاتی برای مراقبت از پوست کودک در مورد این عارضه شامل موارد زیر است:
استحمام منظم را فراموش نکنید: با پزشک کودکتان درباره ٔ اینکه کودکتان را چند وقت یک بار حمام دهید، صحبت کنید. بسیاری از کارشناسان اکنون معتقدند که حمام روزانه یا یک روز در میان می تواند برای کودکان مبتلا به اگزما مفید باشد. فقط مراقب باشید که آب را بیش از حد گرم نکنید، زیرا آب خیلی گرم در مقایسه با آب ولرم، پوست را سریع تر خشک می کند.
صابون و پاک کننده ها را با دقت انتخاب کنید: از صابون های ملایم و بدون عطر و بو یا پاک کننده ها و شامپوهای غیرصابونی یا محصولاتی را که برای پوست های حساس ساخته شده اند، برای کودکتان استفاده کنید. برای شستن لباس ها و ملافه ها، از شوینده های ملایم و بدون عطر و رایحه استفاده کنید و از نرم کنندهٔ پارچه استفاده نکنید.
از مرطوب کننده ها استفاده کنید: از یک صابون ملایم یا محلول پاک کنندهٔ غیرصابونی برای فرزندتان استفاده کنید و شامپو و صابون را در انتهای حمام بزنید تا کودک مدت طولانی در آب صابونی قرار نگیرد. به محض اینكه كودكتان را از داخل وان بیرون می آورید، آب اضافی پوست او را با یک حوله یا دستمال نرم بگیرید. مراقب باشید که پوستش را نمالید و نسابید. سپس، درحالی که پوست او هنوز مرطوب است، فوراً مقدار زیادی کرم مرطوب کننده یا نرم کننده، پماد، کرم یا لوسیونی که رطوبت خود بدن را در داخل پوست نگه می دارد، به پوست کودک بزنید. پمادها و کرم ها در مقایسه با لوسیون ها، حاوی مواد نرم کنندهٔ بیشتر و آب کمتری هستند و معمولاً برای کودکان مبتلا به اگزما بهترین گزینه هستند.
نرم کننده ها را فراموش نکنید: پزشکان نرم کننده ها را برای کودکان در تمام سنین توصیه می کنند. آنها پیشنهاد می کنند که برای مدت زمان کوتاهی نرم کننده را آزمایش کنید تا مطمئن شوید که پوست کودک شما را تحریک نخواهد کرد. مؤثرترین روش، آب رسانی و نرم کردن همزمان پوست است. برای این کار نرم کننده را به پوست مرطوب کودک بعد از حمامش بزنید. نرم کننده باعث بهبود نواحی قرمز، ملتهب و دارای خارش نخواهد شد، اما کمک خواهد کرد تا مانع محافظتی نامرئی پوست ترمیم شود. این مانع که بخشی از لایهٔ خارجی طبیعی پوست است در کودکان مبتلا به اگزما آسیب دیده است.
اجازه دهید پوست نفس بکشد و خنک بماند: لباس های کودک خود را از پارچه های نرم طبیعی، مانند پنبه تهیه کنید. از پشم و مواد دیگری که ایجاد خارش می کنند و می توانند پوست های بسیار حساس را تحریک کنند پرهیز کنید. با پوشاندن لباس بیش از حد به فرزندتان دمای بدن او را خیلی بالا نبرید.
از خاراندن جلوگیری کنید: کودکتان ممکن است سعی کند با خاراندن پوست خود با دست هایش یا با مالیدن صورتش به ملافه در طول خواب، خارش و ناراحتی خود را تسکین دهد. اما خراش دادن و مالیدن می تواند باعث تحریک یا التهاب بیشتر پوست شود و در نتیجه مشکل اگزما را خیلی بدتر کند. برای پیشگیری، از نرم ترین ملافه های ممکن در تخت یا گهوارهٔ کودک استفاده کنید و ناخن های او را کوتاه نگه دارید. از پارچه و پوشش های کرکی خودداری کنید. اگر کودکتان تحمل می کند، هنگام خواب به دست هایش دستکش یا جوراب پنبه ای بپوشانید.