نگاهی به گپ یا شکاف قیمتی در بورس

شکاف های قیمت یا همان گپ ها یا به تعبیر ژاپنی ها پنجره، یکی از مهم ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال محسوب می شود. کلاً منظور از شکاف های قیمتی این است که در آن ناحیه قیمتی معامله ای توسط معامله گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه ی توخالی در نمودارها شده که هر یک از این GAPZONE ها یا به اصطلاح محدوده ای که معامله ای در آن صورت نگرفته، می تواند معرف یک روند در آن ناحیه باشد. گپ ها اکثر اوقات در نمودارهای کوتاه مدت روزانه یا ساعتی قابل مشاهده تر از نمودارهای بلند مدت هفتگی و ماهانه هستند. اما اگر در نمودارهای بلند مدت شکافی ظاهر شود، اهمیت بیشتری خواهد داشتشکاف قیمتی یا به تعبییر ژاپنی ها ( پنجره ) یکی از مهم ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال محسوب می شوند. معامله گران باید از شکاف قیمتی و کاربرد های آن اطلاعات کافی داشته باشند جهت کسب اطلاعات بیشتر در دوره آموزش بورس نوسان کده که به صورت تضمینی برگزار می شود شرکت کنید. اغلب شکاف قیمتی به دلیل عواملی مانند شایعه افزایش سرمایه ٬ تعدیل مثبت در سود دهی شرکت٬ اخبار مهم و مثبت در صنعت٬ انتشار گزارش های مثبت در حد فاصل بین بسته و باز شدن سهم و غیره ایجاد شود.

حجم مبنا در بورس چیست؟

ژاپنی ها به طورکلی شکاف ها را به دو صورت تقسیم بندی کردند:

• صعودی(Rising/Bullish): قیمت آغازین امروز از قیمت پایانی دیروز بیشتر باشد. ناحیه حمایت
• نزولی(Falling/Bearish):قیمت آغازین امروز از قیمت پایانی دیروز کمتر باشد. ناحیه مقاومت

تحلیل گران غربی نیز شکاف ها را به چند صورت تقسیم بندی کرده اند:

• متداول یا معاملاتی
• شکست
• تداوم
• خستگی

گپ (Gap)، شکافی در قیمت است که در آن معامله ای انجام نشده است و معمولا نشان دهنده هیجان بالاست.

گپ ها می توانند اطلاعات زیادی در مورد رفتارهای بازار به ما بدهند. در این مطلب قصد داریم در مورد چهار نوع مختلف از انواع گپ های موجود در بازار صحبت کنیم. پس با طلاچارت همراه باشید.گپ زمانی بوجود می آید که بین قیمت پایانی (Close) روز گذشته و قیمت آغازین (Open) روز بعد اختلاف وجود داشته باشد. در این حالت ما شاهد یک شکاف در قیمت خواهیم بود که در آن هیچگونه معامله ای انجام نشده است. البته باید این را بدانید که در روزهایی که بازار شدیدا نوسانی می باشد نیز احتمال شکل گیری گپ در تایم فریم های پایین تر نیز وجود دارد.

قیمت پایانی روز قبل: ۱,۵۶۷,۵۰۰
قیمت آغازین روز بعدی: ۱,۵۸۹,۵۰۰

با کسر کردن قیمت آغازین از قیمت پایانی می توانیم گپ را اندازع گیری کنیم. در این مثال ۲۲,۰۰۰ تومان گپ صعودی داشته ایم.در روند نزولی بالاترین قیمت روز، کمتر از قیمت پایینی روز قبل است و تشکیل یک شکاف می دهد. شکاف ها در روند صعودی نشانه استحکام روند و در روند نزولی نشانه ضعف روند می باشد. شکاف ها در نمودارهای هفتگی و ماهانه بلند مدت نیز پدید می آیند و وقوع آنها اتفاق با اهمیتی تلقی می شود. اما غالبا شکاف ها در نمودار های روزانه اتفاق می افتند.

نکته! شکاف های نزولی و صعودی اصولا قابلیت تبدیل شدن به حمایت و مقاومت های طولانی مدت را دارند.

نکته! هر سهمی وارد شکاف قیمت شود، بالا و پایین گپ به عنوان حمایت و مقاومت سهم لحاظ می شود.

شکاف های قیمتی بی اهیمت

• شکاف های قیمتی که در اثر معامله سهامی ایجاد شده اند.

• سهام هایی که از قیمت نسبتا بالایی برخوردارند اما حجم معاملاتشان کم است.

• شکاف های قیمتی مساوی با فاصله معمول بین پیشنهاد های خرید.

شکاف قیمتی و نقاط حمایت و مقاومت

همان طور که اشاره شد، گپ در اصطلاح به شکاف قیمت در بین دو بازه زمانی(دو کندل) در نمودار گفته می شود. در فاصله گپ عموما معامله ای انجام نشده و عرضه و تقاضا در نقطه انتهای گپ برای ارائه قیمت جدید به توازن رسیده است. شکاف ها مناطقی مهمی از روند را نشان می دهند که با آن ها می توانیم در حقیقت نقطه ورود و خروج را بهتر تشخیص دهیم و در واقع نقاط حمایتی و مقاومتی هستند. همان طور که می دانید وقتی در بازار اخبار مهمی روی می دهد، شاهد برگشت هایی سریع هستیم یا هنگامی که گزارش های افزایش سرمایه و اخبار خاص یک شرکت به صورت واقعیت یا شایعه شنیده می شود، شاهد شکاف های قیمتی خواهیم بود.

اغلب شکاف های قیمت نشات گرفته از برخی رویدادها هستند. برای مثال اخبار و گزارش ها اقتصادی که در حد فاصل زمان بسته شدن یک بازار و آغاز بازار بعدی منتشر می شوند.احتیاجی نیست که این اخبار و گزارش ها مستقیما با بازار مورد نظر مرتبط باشند، بلکه بازار ممکن است از اخبار دیگر شرکت ها، گروه های صنعتی و حوادث جهانی متأثر شود. در شرایطی که هیچ گونه خبر یا گزارشی منتشر نشود، بازار در قیمت پایانی دوره قبلی خود یا در نزدیکی آن باز می شود، اما اگر اخبار قابل توجه یا تقاضای زیاد معامله گران وجود داشته باشد، دستورهای معاملاتی افزایش می یابد و در نتیجه شکاف هایی رو به بالا یا پایین تشکیل می شود که در این مواقع حتی اگر شکاف بسیار کوچک هم باشد باز معتبر است.لازم است بدانید شکاف های قیمتی بیشتر در نمودارهای روزانه و تایم های پایین تر قابل مشاهده هستند. در شکل زیر نمودار معرف یک GAP FILLED است.(پر شدن شکاف)

گپ شکست

گپ شکست معمولا در پایان الگوهای قیمت اتفاق می افتد و اغلب اخطاردهنده آغاز حرکت معنی دار قیمت است. بعد از اینکه یک الگوی اصلی در بازار شکل گرفت، شکست خطوط مقاومت اغلب در ناحیه شکاف شکست رخ می دهد.شکست های مهم در ناحیه سقف یا مقاومت های الگو زمینه ساز پدید آمدن شکاف هستند. شکست قطعی یک خط روند مهم به عنوان اخطار بازگشت روند، می تواند به صورت یک شکاف شکست دیده شود.

شکاف های شکست معمولا با حجم معاملات سنگینی همراه هستند. گپ شکست معمولا پر نمی شود. قیمت ممکن است به بالای شکاف برگردد (در گپ های افزایشی) و احتمال دارد که قسمتی از گپ را پر کند اما بخشی از فضای گپ پر نمی شود. در یک قانون کلی زمانی که وقوع شکاف با حجم معاملات سنگینی همراه باشد احتمال کمتری برای پر شدن آن وجود دارد.

گپ یا شکاف خستگی

«شکاف خستگی» آخرین گپ قیمتی است که بررسی میشود. همانطور که گفتیم، تشخیص شکاف خستگی از شکاف فرار دشوار است و تنها هنگامی امکانپذیر است که شکاف اتفاق افتاده باشد. نمونه ای از شکاف خستگی را در شکل زیر مشاهده مینمایید.

ارتباط شکاف خستگی با قیمت : شکاف خستگی، همانند شکاف فرار، همراه با حرکت سریع قیمت به طرف بالا یا پایین است. قیمتها به سرعت تغییر میکنند به مقدار زیادی، عرضه در حرکت صعودی یا تقاضا در حرکت نزولی، بهطور ناگهانی تحقق یابند. در آن نقطه، حرکت سهام یک دفعه با حجم زیادی متوقف میگردد. شکاف خستگی بین یک روز مانده به آخر و روز آخر این حرکت نمایان میشود.

ارتباط شکاف خستگی با حجم : شکاف خستگی معمولاً با حجم بسیار زیاد همراه است.

وقوع شکاف خستگی : گپ های خستگی به دلیل طبیعتشان، در پایان حرکت سریع قیمت به سمت بالا یا پایین اتفاق میافتند و البته، وقوعشان چندان زیاد نیست.

اهمیت تکنیکی شکاف خستگی : بروز گپ خستگی، به پایان رسیدن حرکت صعودی یا نزولی را بیان مینماید. پس از شکاف خستگی، میتوان منتظر شکل گرفتن «الگوی منطقه ای» بود که سرانجام به تداوم قیمت یا برگشت سهام می انجامد .

حتی اگر قیمت، در جهتی ادامه مسیر دهد که قبل از شکاف خستگی حرکت میکرد، باز هم باید منتظر باشید. اگر در روز پس از ایجاد شکاف، برگشت اتفاق افتد و قیمت بسته شدن نزدیک شکاف باشد، احتمال زیاد دارد که بجای شکاف «فرار»، شکاف «خستگی» از کار درآید. شکاف های خستگی عموماً در دو تا پنج روز پر میشوند.

گپ فرار (Breakwaway Gap)یا ادامه دهنده و یا اندازه گیری

زمانی که از یک سطح حمایتی یا مقاومتی توسط یک گپ عبور کند، یک گپ فرار شکل گرفته است. در تصویر زیر که مربوط به سکه آتی شهریور ۹۷ می باشد، مشاهده می کنید که قیمت توانسته با یک گپ سطح حمایتی را بشکند. بنابراین در اینجا یک گپ فرار داشته ایم. فاصله بین دو فلش قرمز رنگ، اندازه این گپ را نشان می دهد.

در نمودار پایین نیز یک گـپ بسیار بزرگ را در همان چارت مشاهده میکنید که توانسته سطح حمایتی قدرتمندی را بشکند.

شکاف معاملاتی (Trading & Pattern GAP)

معمولا بی تأثیر است و بدون ایجاد رویداد مهمی در بازار اتفاق می افتد. به دلیل متداول بودن این الگو از لحاظ علم تکنیکال چندان حائز اهمیت نیست و معمولا در فاصله ی اندکی پر می شود؛ ولی باز هم نباید این نوع شکاف را بی اهمیت تلقی کرد زیرا برای نوسان گیران کاربرد مناسبی دارد. در شکل زیر Area Gap قابل مشاهده است.

جزیره بازگشتی (Island Reversal)

جزیره بازگشتی شامل دو شکاف است که یک شکاف در جهت روند و دیگری در خلاف جهت تشکیل می شود و معمولا علامت مهمی برای بازگشت روند محسوب می شود. اگر در تشکیل این الگو از تعداد کندل های بیشتری استفاده شود، به آن Island Cluster Reversal می گویند. همچنین ذکر این نکته ضروری است كه این الگو برای برگشت روند اتفاق افتاده و اگر در روند صعودی رخ بدهد، روند برعكس شده و به سمت پایین می آید و اگر در روند نزولی رخ بدهد، به طبع روند رو به بالا می آید.

نكته: نمودارهای تعدیل شده برای تحلیل استفاده می شوند و نمودارهای تعدیل نشده با توجه به عوامل بنیادی در تكنیكال اعتبار زیادی ندارند، ولی در این مورد با توجه به مثال های بالا می بایست هر دو نمودار دیده شود، به همین دلیل برای پیدا کردن گپ می توانیم از هر دو ولی با این فرض كه قاعدتاً گپ در نمودارهای تعدیل شده معتبرتر است، استفاده کنیم.

بسته شدن شکاف ها

وقتی روی نمودار قیمت شکافی ایجاد گردد، خیلی غیرعادی نیست که کسی بگوید قیمت باید برگشت کند و شکاف ایجاد شده را پر نماید. به طور کلی، احتمال پرشدن شکاف هست، زیرا بسیاری از سهام ها و اوراق بهادار، دامنه نوسان قیمت معینی دارند. اما به طورکلی، هیچگونه دلیل منطقی وجود ندارد که چرا هر شکاف باید پر گردد و اغلب هم هنگامی بسته میشود که فاصله قیمت از شکاف بسیار زیاد است.

برای مثال، در طول زمان مشخصی ، سهامی در دامنه ۲۰۰ تا ۱۱۰۰ ریال در هر سهم حرکت میکند. روزی در سقف این دامنه، یعنی ۱۱۰۰ ریال بسته میشود. روز بعد با ۱۱۱۰ ریال باز میشود و حرکت صعودی خود را از آنجا ادامه میدهد و به این ترتیب، شکافی ایجاد میکند. سرانجام، قیمت قبل از گذشتن دوباره از ۱۱۰۰ تا ۲۱۰۰ ریال بالا میرود و شکاف را میبندد. شکاف در انتها بسته میشود، اما پس از گذشت یک دوره زمانی مشخص (که میتواند ماهها یا سالها طول بکشد) پایه ریزی تصمیم سرمایه گذاری براساس اصل «شکاف باید بسته شود» عاقلانه به نظر نمیرسد.