وقتی مبحث خشم به میان می آید، همه توجهات به سمت کنترل خشم معطوف می شود. اما در مقابل یک موضوع مهم دیگر نیز وجود دارد و آن این است: چگونه با افراد خشمگین برخورد کنیم؟ خشم یک وضعیت روانی است که به همراه تپش قلب، سرخ شدن صورت و بالارفتن آدرنالین نمود می کند. روزانه افراد خشمگین زیادی را در اطراف خود میبینیم. اما چگونه باید با این افراد برخورد کرد؟ آیا رفتار ما میتواند خشم طرف مقابل را کنترل کرده یا حتی کاهش دهد؟ در ادامه مقاله به این سوالات پاسخ میدهیم.
افراد عصبی چه کسانی هستند؟
در ابتدا باید بررسی شود که در اصل افراد عصبی چگونه به انجام رفتار های پرخاشگری روی می آورند. غالبا دلایل متعددی می توانند باعث شوند که افراد در طول زندگی خود با توجه به نحوه ی تغییرات خلقی، بتوانند با آرامش بیشتری به ادامه ی زندگی بپردازند و یا به انجام رفتار های پرخاشگرانه روی آورند که در این حالت به این افراد، افراد عصبی می گویند. افراد عصبی در وهله ی اول به خودشان بیشتر از سایر اطرافیان صدمه و آسیب می زنند.
به همین دلیل است که اگر شما جزء افراد عصبی در نگاه اطرافیانتان به شمار می روید، قبل از آن که به بقیه آسیب بزنید در وهله ی اول خودتان را از پا در خواهید آورد. افرادی که به سمت خلق و خوی توام با خشم و پرخاشگری می روند، در جامعه نیز از طرف افراد جامعه رانده شده و در واقع خاصیت دفع شوندگی دارند، توانایی بر قراری رابطه سالم با اشخاص دیگر را ندارند و انزوا طلبی و دوری از سایر انسان ها را هدف ادامه ی زندگی خود قرار می دهند. به همین دلیل است که در بسیاری از مواقع خانواده و دوستان تلاش می کنند بتوانند خلق و خوی افراد عصبی را در جهت مثبت تغییر دهند.
ویژگی افراد پرخاشگر|زندگی با فرد عصبی
همان طور که در بالا نیز بیان شد، افراد پرخاشگر دارای ویژگی های اخلاقی و خلق و خوی منحصر به فرد خود هستند که به صورتی باعث دوری از سایر افراد، اعم از خانواده، دوستان و همه ی افراد جامعه که به گونه ای با آن ها در تعامل هستند، خواهند شد. ویژگی افراد پرخاشگر غالبا ویژگی منفی تلقی می شود و در صورت مراجعه به روانشناسان و مشاوران، این افراد در صدد هستند تا بتوانند به گونه ای این ویژگی ها را کاهش و یا نقش آن ها را از زندگی افراد پرخاشگر، کم رنگ تر کنند.
1-اختلال شناخت
از جمله ویژگی های افراد پرخاشگر این است که این افراد غالبا اختلالات عمده ای در توانش شناختشان ایجاد می شود، به این ترتیب که مثلا به سختی می توانند تمرکز فکر کند و به افکار خویش نظم منطقی دهند. حواس شخص به سادگی دچار آشفتگی می شود و در نتیجه عملکرد او در کار ها و به ویژه در تکالیف پیچیده دستخوش تباهی می گردد. این افراد در مواجهه با محرک های تنش زا مضطرب تر، خشمگین تر و افسرده تر می شوند که نتیجه ی آن سوق یافتن به سمت رفتار پرخاشگری است. این افراد درباره ی منابع احتمالی دست به کار شدن، با تزلزل تأمل می کنند، نگران نتایج آن اعمال می شوند و خودشان را به خاطر نداشتن کارایی سرزنش می کنند.
این افراد غالبا از شناخت عوامل به وجود آورنده و انجام دهنده ی کار ها، باز مانده و همین امر باعث می شود با توجه به نتیجه گیری غلطی که از کار ها و فعالیت های سایر افراد مشاهده کرده اند، در آن واحد خلق مناسب خود را تغییر و به انجام رفتار پرخاشگری روی آورند. این گونه است که از طرف اطرافیان خود برای انجام چنین رفتاری ملامت و سرزنش شده و به تدریج انزوا طلبی را برای خود بر خواهند گزید.
2-نبود قدرت پذیرش در برابر ناکامی
بر اساس نظریه ی روانکاوی فروید، بسیاری از اعمال آدمی را غریزه ها به ویژه غریزه ی جنسی تعیین می کند. وقتی مانعی در تجلی غرایز پیش آید، سایق پرخاشگری سر بر می آورد. بعد ها نظریه پردازان مکتب روانکاوی این فرضیه ی ناکامی پرخاشگری را گسترش دادند و ادعا کردند که هرگاه کسی در تلاش برای دستیابی به هدفی ناکام بماند، سایق پرخاشگری فعال می شود و این نیز به نوبه ی خود رفتاری را برای آسیب زدن به خود یا شی منبع ناکامی بر می انگیزد.در این دیدگاه دو نکته ی مهم مطرح شده است، یکی این که علت پرخاشگری معمولا ناکامی است و دیگر این که پرخاشگری از ویژگی های سایق بر خوردار است. یعنی نیرویی است که تا رسیدن به هدف پایدار می ماند و نیز واکنشی است فطری از قبیل گرسنگی و میل جنسی.
انواع مختلف خشم که منجر به درگیری می شود
مهم است که نوع خشم فرد عصبانی را تشخیص بدهید با شناسایی خشم راحت تر شرایط را کنترل میکنید و به دنبال راه حل باشید.
1. خشم رفتاری
این نوع خشم غیر قابل پیش بینی است، فیزیکی و مستقیم است فرد میتواند بیش از حد خشمگین باشد و غیر قابل کنترل. و ممکن است وسایل اطراف را بشکند.
چگونگی برخورد با آنها
- اجازه دهید عصبانیت فروکش کند ؛ اگر چه وسوسه انگیز است، با آتش بازی نکنید. بسیار مهم است که رو نقاط حساس آنها دست نگذارید در عوض، راهی برای آرام کردن آنها پیدا کنید. این به این دلیل است که آنها در یک وضعیت بسیار آسیب پذیر و حساس هستند. یک کلمه اشتباه باعث می شود که آنها دفاعی برخورد کنند و وضعیت بدتر شود.
- با آنها در مورد اینکه چه کسی باید سرزنش شود یا مقصر کیست بحث نکنید.به جای آن به دنبال راه حل باشید.
- اجازه دهید آنها آرام شوند.
- سعی نکنید با منطقی صحبت کردن آنها را آرام کنید.
- موقعی که فرد عصبانی است منطقی صحبت کردن تاثیری نخواهد داشت.
2. خشم کلامی
این نوع خشم یک نوع سوء استفاده عاطفی و روحی است که به شدت کلمات به فرد صدمه می زند. شخص از طریق فریاد، توهین، تهدید، ترس و انتقاد، خشم خود را بیان می کند.این افراد از خشم خود به قصد آسیب رساندن به فرد دیگر استفاده میکنند. پس از آرام شدن معمولا احساس پشیمانی و شرم دارند.
چگونگی برخورد با آنها
- به دل نگیرید ؛ افراد عصبی از ته دل حرف نمیزنند، پس سعی کنید حرفهای آنها را به دل نگیرید.
- همه چیز به شما بستگی دارد که ناراحت شوید یا بگذرید.
- نه تنها این، همانند فرد عصبی با طرف برخورد نکنید. به سطح آنها وارد نشوید.
- آنچه اغلب این افراد می گویند عمدتا ریشه در واقعیت، عواطف و ترس های آنان دارد.
- به یاد داشته باشید، هنگامی که این شخص آرام شد، به احتمال زیاد نسبت به آنچه که به شما گفته است، پشیمان خواهند شد. اگر شما حرف های آنان را به دل بگیرید هیچ کمکی به شرایط نخواهید کرد.
اگر نمیتوانید جواب طرف را بدهید و نظر خود را منتقل کنید، با آنها شوخی کنید ؛ اگر چه انتظار نداشته باشید کسی از آن لذت ببرد، شوخی کردن میزان تنش را کاهش میدهد - شوخی حتی می تواند از تجربه های شخصی شما باشد. زمانی که شرایط از حد خود عبور میکنند شرایطی را در نظر بگیرید.گاهی اوقات، این افراد عصبی، تمایل دارند از کلماتی استفاده کنند که از حد قرمز عبور خواهد کرد این افرادی که به لحاظ قانونی تهاجمی هستند، ممکن است لزوما از دست شما عصبی نباشند، و عصبانیت از دست شخص دیگر را سر شما خالی کنند.
اگر احساس می کنید بیش از حد عصبی هستند و از خط قرمز شما عبور کرده اند، به شیوه ی غیر مستقیم به آنها تذکر دهید ، یکی دیگر از گزینه ها این است که با لحن آرام بگوییم که، اگر چه شما می فهمید که چرا آنها عصبی هستند،اما نباید عصبانیت را روی شما خالی کنند.اگر هیچ کدام از گزینه ها کار نکند، مکالمه را متوقف کنید تا فرد آرام شود ؛ همیشه به یاد داشته باشید که کنترل مکالمه را به دست بگیرید.
3. خشم تحریک آمیز
این روش سازنده و سالم برای مدیریت خشم است. این افراد از احساس خشم خود استفاده و از آن برای ایجاد تغییرات مثبت نیز استفاده میکنند.آنها به طور آشکار مشکلات خود را با دیگران با روشی آرام و منطقی بازگو میکنند، در حالی که هنوز در شرایط بدی قرار دارند.سپس، آنها در مورد راه حل برای حل مشکلات با طرف دیگر بحث می کنند.به طور خلاصه، آنها از رویارویی اجتناب نمی کنند، خشم خود را کنترل میکنند یا در نهایت به توهین لفظی متوسل میشوند، تا پیام خود را برسانند و آنها فقط به دنبال تغییر مثبت هستند.
چگونگی برخورد با آنها
- درک خود را بیان کنید، افراد مبتلا به خشم تحریک آمیز قصد آسیب رساندن به شما را ندارند، بلکه میخواهند مشکل را منطقی حل کنند. با این حال، این بدان معنا نیست که کلمات آنها شیرین شود.
- صادقانه حرف های آنها را بشنوید که در شرایط کنونی چه احساسی دارند و با آنها همدردی کنید.برای مثال:اگر فردی به شما می گوید که از نحوه کار شما در انجام یک پروژه راضی نیست، نشان دهید که حرف آنها را متوجه شده اید و برای بهتر شدن شرایط تلاش خواهید کرد.
- از گفتن این جمله که دقیقا میدانید منظور طرف چیست خودداری کنید چون نمیتوانید مطمئن باشید.
- آنچه را که می خواهند، به آنها بدهید.
- بفهمید آنها از شما چه میخواهند. این افراد به دنبال تغییر هستند.
از این رو، بعد از اینکه فهمیدید چگونه میتوانید به طرف کمک کنید ،مشکل حل خواهد شد.
4. تهاجمی منفعل
فردی که دچار تهاجم منفعلانه است، از رویارویی اجتناب می کند و احساسات خشم را با فرد دیگر سرکوب می کند، در نتیجه، این افراد احساسات منفی خود را از طریق غیر مستقیم بروز میدهند این یک خط مبهم بین واقعیت و آنچه که آنها می گویند، ایجاد می کند.
برای مثال:بیایید بگوییم شما برنامه تعطیلات را در هاوایی پیشنهاد می کنید. فردی که رفتار منفعل و تهاجمی دارد مخفیانه با این طرح مخالفت می کند، اما به جای گفتن، با آن موافقت میکند. از آنجایی که آنها در واقع علیه این ایده هستند، با رفتار خود آن را نشان میدهند.این به معنای کمبود مشارکت در بحث است،و معمولا در دقایق آخر با طرح مخالفت میکنند؛ به طور خلاصه، آنها راه هایی را برای تضعیف طرح پیدا می کنند.
چگونگی برخورد با آنها
- در هنگام صحبت صریح باشید.
- همانطور که ذکر شد،این افراد از بروز احساسات خود جلوگیری میکنند.
- بنابراین، به شما بستگی دارد که چگونه با این افراد رو به رو شوید.
- مسئله و خصومت که بین تان وجود دارد را ابراز کنید.و به فرد بگویید که رفتار او چگونه شما را آزار میدهد.
- آنها را سرگرم نکنید.
- گاهی اوقات فرد تهاجمی ممکن است چیزی بگوید اما قصدش ممکن است به معنای دیگری باشد.
در اینجا یک مثال وجود دارد:شما کتابی که از طرف قرض گرفتید را کمی دیرتر از موعد به او برمیگردانید،و او میگوید " یک ماه برای بازگرداندن کتاب طول کشید، اما مشکلی ندارد، ممنون!"برداشت منفی از حرف طرف نداشته باشید ،به عمق کلام توجه کنید از این رو می توانید در جواب بگوئید "خواهش میکنم" این راهی عالی برای خلع سلاح کردن آنها است.جمع و جور کردن شرایط، هنگام برخورد با یک شخص اگر بتوانید نوع عصبانی را شناسایی کنید، می توانید بدانید که چگونه به طور مناسب با آنها برخورد کنید و همان طور که سریع شروع می شود، تعارض را حل کنید.
به یاد داشته باشید:
- نوع افراد عصبانی را شناسایی کنید.
- درک رفتار، الگوها و روند فکر کردن آنها.
- و بر اساس واکنش و رویکرد آنها عکس العمل نشان دهید.
نحوه رفتار و برخورد با فرد بی ادب
