گوتفرید ویلهلم لایب نیتس (به آلمانی: Gottfried Wilhelm Leibniz) (۱۶۴۶–۱۷۱۶)، فیلسوف، منطق دان، ریاضی دان، فیزیک دان، حقوق دان، تاریخ دان و دیپلمات آلمانی بود، که نقش به سزایی در سیاست اروپای زمان خود بازی کرد. او بنیان گذار دستگاه اعداد دودویی است. هم چنین او بنیان گذار محاسبات دیفرانسیل و انتگرال که در کنار معادلات دیفرانسیل زمینهٔ بسیاری از پیشرفت های بشر شدند است. وی بر سر این که او یا نیوتن مبدع علم حسابان بوده اند دچار اختلاف نظر شد و از آن جا که کمیتهٔ بررسی این اختلاف نظر از دوستان نیوتن بودند، نیوتن پیروز این محکمه شد و بیش تر کشفیات به نام او ثبت شد. اما درنهایت نمادهایی که امروزه به طور گسترده استفاده می شوند برای مشتق و برای انتگرال نمادهایی اند که لایب نیتز نخستین بار به کار گرفت. او از بزرگ ترین فیلسوفان تاریخ فلسفه و در شمار خِردگرایان پیرو رنه دکارت است. منطق نزد او، که «می اندیشم» دکارت را بسیار مهم می داند، بسیار ارجمند است و در فلسفه اش جایگاه و اثری چشم گیر و هویدا دارد. در مکانیک کلاسیک، او بر این عقیده بود که زمان و مکان نسبیاند، در حالی که نیوتون بر عقیده خودش مبنی بر مطلق بودن زمان و مکان اصرار می ورزید. اگرچه لایبنیتز مورخ حرفه ای نبود، اما به سبب حضورش در دربار شاه گزین هانوفر مأمور تألیف تاریخ خاندان برونسویک شد، تألیفی که تا پایان عمرش ادامه داشت. در روزگاری که عثمانیان وین را محاصره کرده بودند و شاه گزینان آلمانی امپراتوری مقدس روم سخت در جنگ با سپاهیان عثمانی بودند، لایبنیتس سخت پی گیر آشتی برقرار کردن میان دولت های مسیحی اروپا بود و برای تشویق فرمان روایان این دولت ها به اختلافات را کنارگذاشتن، با بسیاری از ایشان، از جمله پتر یکم تزار روسیه و لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه نامه نگاری می کرد. لایبنیتس اهل وسعت نظر بود و می کوشید تمام مسالک و معتقدات بشری را باهم سازش دهد و با این که هواخواه دکارت بود، از او کورکورانه پیروی نمی کرد و می گفت: «فلسفه دکارت به منزله دهلیز حقیقت است، از آن باید وارد شد اما نباید آن جا متوقف ماند.» با این که لایبنیتس تألیفات فراوانی داشت، کتاب های اندکی از او به جا مانده است؛ یکی به نام شعور انسان و دیگری به نام خداجویی و هر دو این کتاب ها به زبان فرانسوی نوشته شده است. لایب نیتس هم چنین در ۱۶۸۴ مجله نامه دانشوران را در لایپزیک و در ۱۷۰۰ انجمن دانش های برلین را بنیاد گذاشت و خودش نخستین رئیس آن شد، که بعدها به فرهنگستان پروس آوازه یافت.
شاهکارهای لایب نیتس
ما می خواهیم ببینیم که اصلی ترین شاهکارها و شرایط لایب نیتس برای دنیای علم و فلسفه چه بوده است. مانند سایر فلاسفه و دانشمندان آن زمان ، لایب نیتس در زمینه های مختلف تخصص داشت. باید به خاطر داشته باشیم که در این زمان ها هنوز دانش زیادی در مورد همه رشته ها وجود نداشت ، بنابراین یک فرد واحد می تواند در چندین زمینه متخصص باشد. در حال حاضر ، شما فقط باید در یک زمینه تخصصی داشته باشید و حتی در نتیجه شناختن تمام اطلاعات مربوط به آن منطقه دشوار است. و واقعیت این است که مقدار اطلاعاتی که وجود دارد و آنچه را که می توان با توجه به آنچه قبلاً وجود داشت ، ادامه داد ، تفاوت فاحشی دارد. قدرت متخصصان در زمینه های مختلف به وی اجازه داد تا نظریه های مختلفی را تدوین و پایه های توسعه مدرن علم را بنا نهد. برخی از این مثالها در ریاضیات و منطق و همچنین فلسفه بود.
فلسفه لایب نیتس
فلسفه لایب نیتس در اصل فرد سازی خلاصه می شود. این در دهه 1660 انجام شد و از وجود یک ارزش فردی که یک کل را تشکیل می دهد دفاع می کند. این به این دلیل است که می توان از مجموعه تمایز قائل شد. این اولین رویکرد به نظریه آلمان در مورد مونادها بود. این یک مقایسه با فیزیک است که در آن گفته می شود موندها همان قلمرو ذهنی هستند که اتمها در قلمرو فیزیکی هستند. آنها عناصر نهایی جهان هستند و آنچه از طریق خصوصیاتی مانند موارد زیر شکل قابل توجهی می دهد: مونادها ابدی هستند زیرا از ذرات ساده تر تجزیه نمی شوند ، آنها فردی ، فعال و تابع قوانین خاص خود هستند. همه اینها به این صورت بیان شده است: بازنمایی فردی از جهان هستی. همانطور که می بینید ، لایب نیتس کمک های بی شماری به دنیای علم و فلسفه کرده است.
منطق لایب نیتس
او بر اساس معرفت شناسی و منطق معیشتی سهیم شد. او به آموزش ریاضی خود وفادار بود و توانست به خوبی استدلال کند که پیچیدگی استدلال انسان را می توان به زبان محاسبات ترجمه کرد. پس از درک این محاسبات ، می تواند کاملاً راه حلی برای حل اختلاف عقاید و استدلال ها بین انسان ها باشد. به همین دلیل ، وی از زمان ارسطو به عنوان یکی از برجسته ترین منطق دانان زمان خود شناخته شده است. از جمله ، وی توانست خصوصیات و روش منابع مختلف زبانی مانند اتصال ، نفی ، مجموعه ، شمول ، هویت و مجموعه خالی و انشعاب را توصیف کند. همه مفید این بود که استدلال و احترام به یکدیگر را معتبر بدانیم و معتبر نباشیم. همه اینها یکی از مراحل اصلی توسعه منطق معرفتی و منطق معیار را تشکیل می دهد.
ریاضیات لایب نیتس
در کنار آیزاک نیوتن ، لایب نیتس به عنوان یکی از سازندگان حساب شناخته می شود. اولین استفاده از حساب انتگرال در سال 1675 و گزارش شده است من می توانستم از آن برای یافتن منطقه تحت عملکرد Y = X استفاده کنم. به این ترتیب ، می توان برخی از علامت گذاری ها مانند چرخه انتگرال S را ایجاد کرد و قاعده لایب نیتس را ایجاد کرد ، دقیقاً قاعده حاصل محاسبات دیفرانسیل. او همچنین در تعریف موجودات مختلف ریاضی که ما آنها را بی نهایت کوچک می نامیم و تعریف تمام خصوصیات جبری آنها سهیم است. در حال حاضر پارادوکس های متعددی وجود داشت که باید بعداً در قرن نوزدهم مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت.