ختم قرآن / تلاوت قرآن کریم؛ حزب 25- آیات 82 تا 108 سوره مائده + معنی و تفسیر آیات

معنی سوره مائده؛ آیات 82 تا 108

مسلّماً سرسخت‌ترین مردم را در کینه و دشمنی با مؤمنان، یهودیان و مشرکان خواهی یافت، و البته نزدیک‌ترینشان را در دوستی با مؤمنان کسانی می‌یابی که گفتند: ما نصرانی هستیم. این دوستی آنان به سبب این است که گروهی از آنان کشیشانِ دانشمند و عابدانِ خداترسند، و آنان [در برابر حق] تکبّر نمی‌کنند‌ (82)

[این فروتنان در برابر حق،] چون آیاتی را که بر پیامبر اسلام نازل شده بشنوند می‌بینی که دیدگانشان به سبب شناخت حق لبریز از اشک می‌شود، می‌گویند: پروردگارا! ما [به پیامبر و قرآن] ایمان آوردیم؛ بنابراین ما را در زمرۀ گواهان [به حقانیت پیامبر و قرآن] قرار ده‌! (83) ما بر اساس چه عذری به خداوندِ یکتا و حقی که به‌سوی ما آمده ایمان نیاوریم؟ درحالی‌که امیدواریم پروردگارمان ما را در زمرۀ شایستگان درآورد‌ (84) پس خداوند به پاس این سخنانِ [درست و عقاید صادقانه]، به آنان بهشت‌هایی را پاداش داد که از زیر [درختان] آن نهرها جاری است، در آن جاودانه‌اند، و این است پاداش نیکوکاران‌ (85) آنان‌که [با وجود روشن‌بودنِ حق] کافر شدند، و آیات ما را انکار کردند اهل آتشند‌ (86) ای مؤمنان! پاکیزه‌های دلپذیری را که خدا برای شما حلال کرده [به فتوای خود] بر خود حرام نکنید! و [ازحدود الهی که حرام‌ها و حلال‌های اوست] تجاوز نداشته باشید؛ زیرا خداوند متجاوزان را دوست ندارد‌ (87) و از نعمت‌های حلالِ دلپذیری که خداوند به شما روزی کرده هزینه کنید، و از خداوندی که به او ایمان دارید [اطاعت کرده، از محرّماتش] بپرهیزید‌! (88) خداوند شما را به سبب سوگندهای بیهوده [و بی‌اختیارتان] مجازات نمی‌کند، ولی به علت [نادیده‌گرفتن] سوگندهایی که به‌صورتی جدی خورده‌اید کیفرتان می‌دهد، کفارۀ شکستن سوگندهای جدی، غذادادن به ده نفر نیازمند است از غذاهای متوسطی که به خانوادۀ خود می‌خورانید، یا پوشاندن لباس به آن ده نفر، یا آزادکردن یک برده، پس کسی که [قدرت هیچ‌یک از آن سه کفاره را در خود] نیابد کفاره‌اش سه روز روزه است، این است مجازات سوگندهای جدی، زمانی که سوگند می‌خورید [و آن را می‌شکنید]، لازم است به سوگندهایتان پایبند باشید! این‌گونه، خداوند آیاتش را برای شما توضیح می‌دهد تا سپاسگزار باشید (89)

ای مؤمنان! جز این نیست که همۀ مایعاتِ مست‌کننده، و قمار، و بُت‌هایی که برای پرستش نصب شده، و تیرهایی که به آن تفأُل زده می‌شود پلید، و از کردار شیطان است، از همۀ آن‌ها دوری کنید تا [بر همۀ موانع راه سعادت] پیروز شوید‌ (90) شیطان فقط می‌خواهد در [آلوده‌کردنتان به] شراب و قمار بین شما دشمنی و کینۀ سخت اندازد، و از یاد خدا و نماز بازتان دارد، آیا از این امور [با همۀ زیان‌هایی که دارد] بازمی‌ایستید؟ (91) از خداوند و پیامبر اطاعت کنید، و [از مخالفت با آنان] بپرهیزید، چنانچه رویگردان شوید [سزاوار مجازات می‌شوید، و] بدانید بر عهدۀ پیامبرِ ما فقط رساندنِ آشکار [پیام وحی] است‌ (92) بر آنان‌که مؤمن شده‌اند و کارهای شایسته انجام داده‌اند در مورد آنچه [پیش از حکمِ تحریم مُسکرات و قمار] خورده‌اند گناهی نیست، چنانچه تقوا پیشه کنند و ایمان [جدی‌تر] بیاورند، و [خالصانه] کارهای شایسته انجام دهند، سپس پرهیزگاری را تداوم بخشند و بر ایمانشان استوار بمانند، و بر پرهیزگاری ثابت‌قدم باشند و کار نیک به‌جا آورند [در زمرۀ نیکوکارانند]، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد‌ (93) ای مؤمنان! قطعاً خداوند شما را [در حال اِحرام] به چیزی از شکار که دست‌ها و نیزه‌هایتان به آن می‌رسد آزمایش می‌کند، تا خداوند کسی را که در نهان از او می‌ترسد مشخص سازد، پس هرکس بعد از این [از حدود الهی] تجاوز کند برای او عذاب دردناکی است‌ (94) ای مؤمنان! درحالی‌که در اِحرام هستید شکار را نکشید، هرکس از شما عمداً آن را بکشد کفاره‌ای همانند [جنس یا وزن یا قیمتِ] آنچه کشته از نوع حیواناتِ دامی بر عهدۀ اوست، [به شرطی که] همانندْ‌بودنش را دو عادل از بین خودتان گواهی دهند، و باید به عنوان قربانی به [حریم] کعبه رسد، یا به جبران آن، [معادل قیمت شکار] به نیازمندان غذا دهد، یا به تعداد نیازمندانی که لازم است غذا دهد روزه بگیرد، تا پیامد تلخ و شوم کارش را بچشد، خداوند از [گناهِ کشتن شکارهای] پیش از این [حکم] گذشت کرد، و هرکس [حکم خدا را در حُرمت شکار در حال اِحرام نادیده بگیرد، و به شکارکردن] بازگردد، خداوند از او انتقام می‌گیرد، خداوند توانای شکست‌ناپذیر و دارای انتقام است‌ (95)

برای بهره‌مندشدنِ شما و کاروانیان، شکارکردن از دریا و خوراکی‌های آن [در حال اِحرام] بر شما حلال است، ولی شکار بیابان و صحرا تا زمانی که مُحرِم هستید بر شما حرام است، از خدایی که به‌سوی او محشور می‌شوید [اطاعت کرده، از محرّماتش] بپرهیزید‌! (96) خداوندِ یکتا، کعبه، این خانۀ حُرمت‌یافته و ماه‌های حرام و قربانی‌های بی‌نشان و قربانی‌های نشاندار را وسیلۀ قوام [و برپایی معیشت دنیا و سعادت آخرت] مردم قرار داده، این [شرایع و احکام] برای آن است که بدانید یقیناً خداوند آنچه را در آسمان‌ها و زمین است می‌داند، و مسلّماً خداوند به همه‌چیز داناست‌ (97) بدانید قطعاً خداوند [به بندگان نافرمان] سخت‌کیفر، و اینکه [به مطیع آنان] بسیار آمرزنده و مهربان است‌ (98) بر عهدۀ پیامبر جز رساندن [پیام خدا] نیست، خداوند آنچه را آشکارا انجام می‌دهید و آنچه را پنهان می‌دارید می‌داند‌ (99) بگو: ناپاک و پاک، [چون کافر و مؤمن، معصیت و طاعت، و حرام و حلال] یکسان نیستند؛ هرچند فراوانی ناپاک‌ها تو را به شگفتی اندازد، پس ای خردمندان! از خداوند [اطاعت کرده، از محرّماتش] بپرهیزید تا [بر همۀ موانع راه سعادت] پیروز شوید‌ (100) ای مؤمنان! از چیزهایی [از احکام و معارفی که شریعت اسلام از بیان آن خودداری می‌کند و خدا هم به‌خاطر آسان‌گرفتن بر بندگان، نهی و امری نسبت به آن‌ها ندارد] مپرسید؛ که اگر برای شما آشکار شود غمگینتان کند، چنانچه هنگام نزول قرآن از آن‌ها بپرسید برای شما روشن می‌شود [که چه وظیفه‌ای دارید]، خداوند از این‌که شما را مکلف به مسائلی کند که سبب ناراحتی شما گردد گذشت کرد، خداوند بسیار آمرزنده و بردبار است‌ (101) هرآینه گروهی از پیشینیانِ شما از مسائل و حقایقی پرسیدند، [ولی چون به پاسخش دست یافتند از اجرایش سرپیچی کردند،] سپس منکر آن‌ها شدند‌ (102) خداوند هیچ حیوانی را تحت عنوانِ «بَحیره»؛ [ماده شتری که پنجمین حملِ مادرش می‌باشد،] و «سائبه»؛ [شتری که ده ماده زاییده،] و «وصیله»؛ [گوسفند ماده‌ای که همزاد با برّۀ نر است،] و «حام»؛ [شتر نری که ده شتر از آن پدید آمده]، [مقدس و ممنوع از ذبح و تصرف] قرار نداده است، ولی کافران [حُرمت تصرف در آن‌ها را] بر خدا دروغ می‌بندند، و بیشترشان اندیشه نمی‌کنند‌ (103)

هنگامی که به آنان گویند: به‌سوی آنچه خداوند نازل کرده، و به سوی پیامبر آیید، می‌گویند: آیینی که پدرانمان را بر آن یافته‌ایم ما را بس است. آیا [از پدران خود تقلید می‌کنند؛] هرچند پدرانشان چیزی نمی‌فهمیدند، و در مسیر هدایت قرار نداشتند؟! (104) ای مؤمنان! مراقب [ایمان و ارزش‌های معنوی] خود باشید! اگر شما هدایت یافتید گمراهی گمراه‌شده به شما زیانی نمی‌رساند، بازگشت همۀ شما به‌سوی خداست، پس شما را از آنچه انجام می‌دادید آگاه خواهد کرد‌ (105) ای مؤمنان! چون مرگِ یکی از شما فرا‌رسد لازم است هنگام وصیت دو عادل از همکیشان خود را گواهِ وصیت بگیرید، چنانچه سفر کردید و حادثۀ مرگِ شما فرا‌رسید، [و شاهدانی از مؤمنان نیافتید] دو نفر از غیر همکیشان خود را گواهِ وصیت انتخاب کنید، اگر [شما وارثان در راست‌گویی آن دو گواهِ غیر مسلمان] شک کردید هر دو را پس از نماز نگاه دارید تا به خدا سوگند خورند که؛ ما حق را به هیچ قیمتی نمی‌فروشیم؛ هرچند [مورد شهادت،] خویشاوندان ما باشند، و گواهی خدا را [که تجلی علم و حضور او هنگام وصیتِ وصیت‌کننده است] پنهان نمی‌کنیم؛ زیرا دراین‌صورت از گناه‌کاران خواهیم بود‌ (106) پس اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو [شاهدِ غیر مسلمان با شهادتِ دروغِ خود] مرتکب گناه شده‌اند دو شاهدِ دیگر از کسانی که به میت نزدیک‌تر، و تا حدی از وصیت آگاه‌ترند به‌جای آن دو [شاهدِ خائن] قرار گیرند، و به خدا سوگند بخورند که گواهی ما از گواهی آن دو نفر [که با شهادت دروغ به مالِ ورثه خیانت کرده‌اند درست‌تر و] به حق نزدیک‌تر است، و [در گواهی خود که خلاف گواهی آنان است] بنای تجاوز [از حق را] نداریم، در غیر این صورت مسلّما از ستمکاران خواهیم بود‌ (107) این [روشی که خداوند برای شما بیان کرد] سبب می‌شود که گواهان، گواهی خود را به‌صورتی صحیح و بر اساس حق ادا کنند، یا علت می‌شود که بترسند [دروغشان آشکار شود، و] حقِ ادای سوگندشان را به دیگران برگردانند، [و نهایتاً رسوا شوند.] از خداوند [اطاعت کرده، از محرّماتش] بپرهیزید، و [پندهای حکیمانه و موعظه‌های خدا را به گوشِ قبول] بشنوید! خداوند گروه منحرف نافرمان را هدایت نمی‌کند‌ (108)