نخل هندی (فوفل) و خواص دارویی-درمانی آن

نخل هندی در کتب سنتی با نام فوفل شناخته شده است، درختی است از تیره نخل ها که در مناطق گرم آسیا، هندوستان و جاوه می روید با قامتی تقریبا بلند که ارتفاع آن به 25 متر هم می رسد. نام های دیگر این گیاه سپاری، تانبول، کوثل، پوفل و فاطویل است. میوه فوفل در ابعاد یک تخم مرغ است، هنگامی که نارس است رنگ پوست خارجی آن سفید و پس از رسیدن رنگ آن زرد نارنجی می شود. در داخل میوه فوفل یک عدد دانه بیضی شکل که درازای آن حدود 2 سانتی متر است قرار دارد که رنگ غشای آن قهوه ای بوده، طعم دانه تلخ، قابض و بویی شبیه پنیر دارد.

جویدن مخلوط میوه و برگ فوفل سنتی تاریخی است و در بسیاری از کشورهای آسیایی و اقیانوسه رایج است. فوفل باید کاملا رسیده مصرف شود و مقدار مصرف خوراکی آن به طور معمول 4 گرم در روز است. از دیگر روش های استفاده از خواص فوفل تنقیه آن می باشد. برای تنقیه 40 عدد دانه فوفل را در 300 سی سی آب به مدت نیم ساعت بجوشانید تا مقدار آن به 120 سی سی برسد، سپس آن را خنک نموده وقبل از صبحانه ناشتا تنقیه نمایید، روش تنقیه تاثیر قابل ملاحظه ای در کشتن و خروج انگل ها زمانی که هیچ دارویی جواب نداده و یا به دارو دسترسی ندارید، خواهد داشت. قسمت های مورد استفاده گیاه فوفل شامل دانه، پوست دانه، شاخه های جوان، جوانه ها، برگ ها و تا حدودی ریشه درخت بوده که خواص دارویی دارند.

خواص درمانی و طبیعت نخل هندی

1. طبیعت آن سرد و خشک است. خواص دارویی نخل هندی یا فوفل (میوه درخت) به طور خلاصه عبارتند از: ضد انگل (بهترین زمان استفاده، هنگامی است دارو جواب نمی دهد و یا دسترسی ندارید).
2. کنده شدن سر انگل کرم نواری از روده ی کولون، مقوی و کمک به دستگاه گوارش، قابض، ضد مالاریا و تب های نوبه ای، پاک کننده ی عفونت، جمع کردن مردمک.
3. ضد سرفه و قاعده آور، افزایش ترشح بزاق، از ترکیبات قرص های ضد اسهال، درمان استسقا (آب آوردن شکلم)، نزله های برونشیتی، درمان ناراحتی های مختل کننده ی سیستم ترشح ادرار.
4. آفتاب زدگی، بیماری بری بری، ضد عفونی کننده برای گلودرد، حنجره و لوله های برونشی، دیفتری و کرم کش برای اطفال.
5. جوانه های خام فوفل را به عنوام کرم کش برای اطفال تجویز می کنند.
6. درد پهلو را برطرف می کند و مقوی معده است. همچنین اسهال را بند می آورد و عرق بدن را کاهش می دهد.
7. اگر ۸ گرم از دانه ی نوع سرخ رنگ آن خورده شود مسهلی خوب، مدر و قاعده آور است.
8. جویدن فوفل برای خوشبویی دهان و تسکین حرارت دهان و تقویت لثه و دندان ها مفید است. مزمزه ی دم کرده ی آن نیز این خواص را دارد.
9. دانه فوفل مقوی و به هضم غذا کمک می کند. به شکل تنقيه ضد انگل خصوصا برای کندن سر کرم نواری از روده کولون.
10. فوفل ضد مالاریا و تب های نوبه ای است و نیز ضد سرفه است.
11. برای رفع جوش های دهان که در اثر گرمی باشد، دم کرده ی این گیاه مزمزه شود.
12. مزمزه کردن دم کرده ی آن باعث تقویت لثه و جلوگیری از خونریزی آن می شود.
13. برای یبوست ۸ گرم از دانه سرخ رنگ این گیاه به صورت پودر میل شود.

دیگر خواص دانه فوفل

از پوست میوه فوفل برای معالجه استسقا و آفتاب زدگی و بیماری بری بری که ناشی از کمبود ویتامین ب 1 است استفاده می شود. در هند و چین از دانه فوفل به عنوان ملین و مدر استفاده می شود. در گینه جدید غشای نازک دانه فوفل را پس از گرم کردن بین انگشتان فشار داده و برای تسکین خارش به مواضع می مالند. اسانس معطری که از برگ های درخت فوفل با تقطیر گرفته می شود برای معالجه ناراحتی های نزله ای بسیار مفید و موثر است و به عنوان یک ماده ضد عفونی برای رفع ورم گلو و حنجره و لوله های برونشیت مفید است و به علاوه غرغره آن و بخور آن برای دیفتری موثر و مفید است. جوانه های خام فوفل را نیز عده ای به عنوان کرم کش به اطفال می دهند ولی آنچه که در مدارک علمی معتبر آمده است، جوانه های خام انتهایی را اگر به بچه ها بدهند برای کشتن انگل روده موثر است و اما در کتب طب سنتی ایرانی آمده است که فوفل از نظر طبیعت سرد و خشک است.

خواص فوفل از زبان ابوعلی سینا

حکیم بوعلی سینا آن را خیلی سرد می داند، در مورد خواص آن معتقدند که قابض است و اعصاب را برای جوش ها و بیماری های گرم دهان، سستی دندان ها و لثه ها و خونریزی لثه مفید است. درد پهلو را رفع می کند، مقوی معده است و اسهال را بند می آورد. ترشح عرق را کاهش می دهد و دردهای گرم را تسکین می دهد.

اگر 8 گرم از دانه نوع سرخ رنگ آن خورده شود مسهل خوبی است، مدر است و قاعده آور، معمول است که دانه ها را در آب جوش می دهند و صاف کرده و می خورند. برای اشخاصی که سنگ کلیه و مثانه دارند مضر است. سینه را خشونت می دهد و برای رفع این مضرات باید با کتیرا خورده شود. مقدار خوراک آن به طور معمول تا 4 گرم است. جویدن فوفل برای خوشبویی دهان و تسکین حرارت دهان و تقویت لثه و دندان ها نافع است. مزمزه دم کرده آن نیز این خواص را دارد. فوفل باید کاملا رسیده مصرف شود و اگر دانه نارس آن خورده شود سرگیجه و خفقان عارض می شود و در این قبیل باید با آب سرد خورده و از راه دهان در گوش ها هوا دمید.

ترکیب شیمیایى فوفل:

۱۵ درصد تانن- ۱۴ درصد مواد چرب- کمى قند ساکاروز- بتا. سیتوسترول- آلفاکاتچین- مانّان- گالاکتان- گوواکولین- گوواسین- آرکودین- آرکاتین- آرکولین- آرکائیدین.

اسانس فوفل‏

خواص درمانى اسانس فوفل:
۱- خوردن آن براى معالجه ناراحتى‏ هاى نزله‏اى بسیار مؤثر است، به ‏عنوان یک ماده‏ ضدّعفونى‏ کننده براى رفع ورم گلو و حنجره و لوله‏ هاى برونشى مفید است.
۲- غرغره آن و بخور آن براى دیفترى مؤثر است.

پوست فوفل‏

خواص درمانى پوست فوفل:
آب جوشانده آن براى معالجه استسقاء و آفتاب‏ زدگى و بیمارى برى ‏برى که ناشى از کمى ویتامین‏B 1 است استفاده مى‏ شود.

جوانه فوفل‏

خواص درمانى جوانه فوفل‏:
خام آن را مى‏ توانید به‏ عنوان کرم ‏کش به بچّه‏ ها بخورانید.

خواص فوفل در دامپزشکی

مدتهاست که از این گیاه در طب انسانی استفاده نمی شود. این گیاه به شکل گسترده ای به عنوان داروی سرخوشی زا مصرف شده است. برش های تازه گیاه مزبور بخشی از “معجون جویدنی betel” مورد استفاده تقریباً ۴۵۰ میلیون نفر مردم شرق آسیا می باشد. (آرکولین در اثر جویدن به آرکاییدین که محرک دستگاه عصبی مرکزی است تبدیل می گردد.) گو اینکه به دلیل نقش گیاه در ایجاد برخی انواع سرطان های دهان، رسم مزبور در حال از بین رفتن است. در دامپزشکی نیز این گیاه به عنوان کرم کش برای از بین بردن کرم های نواری احشام و سگ ها و نیز درمان قولنج روده اسب ها استفاده می شود.

خواص فوفل در طب هندی و سنتی ایران و چینی

در طب هندی شیره حاصل از دانه های جوان این گیاه به عنوان ملین و جوشانده ریشه آن برای درمان ترک خوردگی لب ها به کار برده می شود. طبع فوفل ، سرد و خشک در درجه سوم بوده استعمال موضعی آن جهت درمان آماس های گرم غلیظ سودمند است. خوشبوکننده دهان، مقوی قلب، لثه و دندان ها می باشد. در طب چینی از این گیاه برای درمان مواردی مانند هپاتیت مزمن، آماس، اولیگوری، اسهال و بیماری های گوارشی استفاده می شود.
در گذشته از این گیاه به صورت مرهم های جویدنی، جهت درمان بیماری لثه و نیز به عنوان کرم کش استفاده می گردید. امروزه فوفل تنها در دامپزشکی به عنوان کرم کش، برای درمان حیوانات خانگی به کار برده می شود. به طور کلی مصرف دارویی این گیاه ناچیز است.