رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات است که باعث می شود به سرعت وزن کم کنید، اما آثار آن چیزی بیشتر از کاهش وزن است. کالری یک رژیم غذایی کتوژنیکی معمولی از 80 درصد چربی، 15 درصد پروتئین و تنها 5 درصد کربوهیدرات تشکیل شده است. مثلا اگر روزی 2000 کالری در روز مصرف کنید، تنها 100 کالری آن باید از کربوهیدرات ها بیاید که شامل انواع سالمی از کربوهیدرات ها همچون سبزیجات و میوه ها است. درست است که یک رژیم کم کربوهیدرات پر چرب باعث کاهش وزن می شود، اما حتما عوارضی به دنبال دارد که ممکن است از آن بی خبر باشید.
عوارض شایع در رژیم کتوژنیک
آنفولانزای کتو
آنفولانزای کتو عین واقعیت است. کاهش میزان مصرف کربوهیدرات و رفتن به فاز کتو دارای عوارض بسیاری چون سردرد، خستگی، درد ماهیچه ها، حالت تهوع و اسهال است. این عوارض، نتیجه ی تغییر فاز بدن از فاز کربوهیدرات سوزی به چربی سوزی برای تولید انرژی است.
رژیم کتوژنیک و یبوست
یکی از شایع ترین عوارض عدم مصرف گیاهان کم کربوهیدرات، یبوست است. کاهش شدید مصرف کربوهیدرات ها به معنای خداحافظی با غذاهای پر فیبر همچون غلات کامل، انواع لوبیا، میوه ها و سبزیجات است که این موضوع وقتی با کم آبی بدن ترکیب شود، موجب بسته شدن روده های بزرگ می شود. اما خوشبختانه استفاده از مواد غذایی مطابق با کتو مثل آووکادو، آجیل ها و سبزیجات غیر نشاسته ای تا حدودی مشکل را برطرف می کند. بزرگترین دلیل یبوست کم آبی است. یک راه حل ساده این است که آب بیشتری بنوشید و سعی کنید مقدار آن را به یک گالن در روز بیشتر نزدیک کنید. سبزیجات فیبر دارند و استفاده از آن ها معمولا می تواند مفید باشد. گرفتن فیبر از سبزیجات این مشکل را حل می کند.اگر این کافی نبود، پودر پوسته پوسته شده یا پروبیوتیک بخورید.
رژیم کتوژنیک و بد بو شدن تنفس
زمانی که بدن شما وارد فاز کتو می شود، موادی به نام کتون تولید می کند که حاوی استون است. بله درست حدس زدید. همان ماده ای که در پاک کردن لاک استفاده می شود. از آنجا که استون یک مولکول ریز است، راه خود را به سمت ریه ها باز می کند و وقتی که شما آنها را به سمت بیرون تنفس می کنید، موجب بد بو شدن نفس می شود.
رژیم کتوژنیک و تشنگی دائمی
اگر رژیم کتو گرفتید و مدام تشنه شدید، اصلا تعجب نکنید.خارج شدن مقدار آب زیادی از بدن موجب تشنگی شما می شود. البته توصیه ای برای اینکه در رژیم کتو چه مقدار باید آب بنوشید، وجود ندارد. اما به شفاف شدن رنگ ادرار شما کمک می کند.
رژیم کتوژنیک و فشار به کلیه ها
کلیه ها نقش مهمی در متابولیز پروتئین ها دارند و مصرف بیش از حد پروتئین، اثر منفی بر روی عملکرد آن ها دارد. هرچند بیشتر رژیم کتو، چربی است تا پروتئین، اما متاسفانه بسیاری از افراد تنها به سمت مصرف گوشت می روند. نتیجه ی آن چیست؟ آنها پروتئین بیشتری از نیاز خود دریافت می کنند. بنابراین مشورت با یک متخصص تغذیه، پیش از گرفتن رژیم می تواند موثر باشد.
رژیم کتوژنیک و مادران شیرده
مطالعات مرتبطی درباره ی رژیم کتو و شیر دادن انجام شده است، اگرچه در حال حاضر هیچ چیزی به خوبی مورد تحقیق قرار نگرفته است. تاکنون دریافت شده که داشتن رژیم های غذایی کتوژنیک در هنگام شیر دهی معمولا سالم است. توصیه شده است که هنگام شیردهی برای کمک به بدن برای تولید شیر، 30 تا 50 گرم کربوهیدرات اضافی از میوه ها استفاده کنید. همچنین ممکن است شما مقداری کالری اضافی هم مصرف کنید. به خصوص 300 تا 500 کالری چربی اضافی برای کمک به تولید شیر. شما باید همواره با پزشک متخصص در ارتباط باشید.
رژیم کتوژنیک و ریزش مو
اگر پس از گذشت 5 ماه از رژیم غذایی کتوژنیک دچار ریزش مو شدید، این معمولا موقت است. می توانید مولتی ویتامین مصرف کنید و کارهایی را که همیشه انجام می دادید، انجام دهید. اگرچه ریزش مو در رژیم غذایی کتوژنیک بسیار نادر است، شما می توانید خطر ریزش مو را با داشتن 8 ساعت خواب در شبانه روز و محدود نکردن بیش از حد کالری ها، کاهش دهید.
رژیم کتوژنیک و افزایش کلسترول
بالا رفتن کلسترول خون معمولا خوب است! تحقیقات بسیاری درباره سطح کلسترول در رژیم کم کربوهیدرات کتوژنیک انجام شده است. کلسترول بالا به طور کلی به دلیل افزایش HDL (کلسترول خوب) است که احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. ممکن است میزان تری گلیسیرید شما افزایش یابد، اما این چیزی عادی است به خصوص برای افرادی که در حال کاهش وزن هستند. این افزایش با کاهش وزن، عادی خواهد شد.درصد کمی از مردم در رژیم کتوژنیک هستند که افزایش LDL را تجربه می کنند. این افزایش معمولا طبیعی است (هرچند آزمایش آن سخت تر است). خطر کلسترول LDL به اندازه و غلظت آن بستگی دارد که نشان داده شده که در کتوژنیک سالم هستند.
رژیم کتوژنیک و سنگ کلیه
تحقیقات کمی در مورد رژیم غذایی کتوژنیک و سنگ کلیه انجام شده. اما بیشتر مردمی که به آن مبتلا شدند، بهبود یافتند و درمان شدند. تنها مشکلی که گزارش شده است افزایش برخی ناراحتی ها در آغاز رژِیم کتوژنیک است که اگر شما آن را تحمل نمایید، بهبود می یابد.
پرسش دیگری که بسیار مطرح می شود، این است که اگر شخصی کیسه صفرا خود را برداشته باشد، آیا می تواند رژیم لاغری کتوژنیک را اجرا کند؟ پاسخ مثبت است. شما ممکن است چربی خود را به تدریج افزایش دهید تا زمانی دیگر به بدن خود اجازه بدهید از آن استفاده کند.
رژیم کتوژنیک و سوء هاضمه
به طور کلی، با آغاز رژیم کتوژنیک از سوء هاضمه و سوزش سر دل خلاص می شوید. اگر مشکلی داشتید، خوب است چربی مصرفی خود را محدود کنید و به تدریج مقداری را که در روز مصرف می کنید، افزایش دهید.
رژیم کتوژنیک و خارش پوست
دلیل علمی خاصی درباره ی خارش برخی افراد در هنگام استفاده از رژیم غذایی کتوژنیک وجود ندارد. تنها چند تجربه اندک درباره ی خارش افراد وجود دارد و در اینجا درباره آن ها صحبت می شود. بنابراین حکایات، این خارش باعث تحریک استون می شود که در عرق دفع می شود (به همین دلیل ممکن است شما بد نفس بکشید). برای حل این مشکل بهتر است لباس مناسب تری بپوشید و عرق کنید. همچنین خوب است پس از عرق کردن حمام کنید. اگر مشکل آخر را دارید، بهتر است کربوهیدرات بیشتری بخورید یا فعالیت ای بدنی خود را تغییر دهید.
رژیم کتوژنیک و گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات (بیشتر گرفتگی عضلات پا) یکی از عوارض بسیار معمول رژیم لاغری کتوژنیک است. این گرفتگی بیشتر در صبح زود یا شب اتفاق می افتد. اما به طور کلی این یک مسئله بسیار جزئی است. این نشانه ای از کمبود مواد معدنی به خصوص منیزیم در بدن است. به اندازه کافی مایعات بنوشید و در غذایتان نمک بریزید. این کار منیزیم را بیشتر می کند و این مشکل حل می شود.
رژیم کتوژنیک و تپش قلب
وقتی بخواهید برای کاهش وزن از رژیم لاغری کتوژنیک استفاده کنید، ممکن است متوجه این شوید که قلب شما تندتر و محکم تر می تپد. این طبیعی است، پس نگران نباشید. اگر مشکل طول کشید، مایعات و نمک مصرف کنید. معمولا این کافی است تا این مشکل حل شود. اگر مشکل ادامه یافت، روزانه یک مکمل پتاسیم مصرف کنید.
رژیم کتوژنیک و کاهش عملکرد فیزیکی
ممکن است در آغاز رژیم غذایی کتوژنیک، محدودیت هایی را در فعالیت های خود مشاهده کنید، اما این فقط به خاطر عادت کردن بدن شما به این رژیم برای مصرف چربی است. هرچه بدن شما تغییر کند تا چربی را برای انرژی استفاده کند، همه ی استحکام و استقامت شما به حالت عادی بازمیگردد. اگر باز هم در انجام فعالیت خود مشکل داشتید، بهتر است قبل از انجام فعالیت خود کربوهیدرات مصرف کنید.
رژیم کتوژنیک و تکرر ادرار
در روزهای ابتدایی رژیم کتوژنیک بدن اقدام به سوزاندن گلیکوژن اضافی (گلوکز ذخیره شده ) در کبد و عضلات می کند، و شکستن گلیکوژن مقدار زیادی آب در بدن شما آزاد می شود، بنابراین شما ناچارید برای دفع این آب دفعات بیشتری ادرار کنید.
رژیم کتوژنیک و از دست رفتن مواد معدنی استخوان ها
زمانی که بی کربنات مایع خارج سلولی و به دنبال آن ph خون کاهش می یابد، خون اسیدی شده و یا به اصطلاح اسیدوز صورت می گیرد. در این حالت استخوان های بدن شروع به از دست دادن مواد معدنی خود کرده و به همین خاطر میزان کلسیم دفع شده در ادرار افزایش می یابد.
رژیم کتوژنیک و اختلال در خواب شبانه
اختلال در خواب شبانه برای بعضی از افرادی که در رژیم غذایی کتوژنیک هستند نیز از عوارض رژیم کتوژنیک می باشد. نداشتن خواب خوب و رضایت بخش در طول شب برای افراد تحت رژیم های لاغری به علت کمبود انسولین و سروتونین است. برای جلوگیری از این اتفاق می توانید از میان وعده هایی قبل از خواب استفاده کنید که دارای کربوهیدرات و پروتئین باشد.
در نهایت ...
در اینجا عوارض جانبی معمول را که در هنگام آغاز رژیم کتو بیشتر شایع است را بررسی کردیم. مکررا مشکل مربوط به کمبود آب و مواد مغذی (ویتامین ها) در بدن است. مطمئن شوید که به اندازه کافی آب می نوشید ( نزدیک به یک گالن آب در روز ) و غذاهایی که دارای منابع مواد مغذی هستند را می خورید.گرفتن رژیم کتو ممکن است در کوتاه مدت مفید باشد و موجب کاهش وزن و بهبود بسیاری از بیماری ها شود، اما در طولانی مدت مشکلات زیادی به بار می آورد. بنابراین اگر زمانی تصمیم به اقدام برای رژیم کتو گرفتید، باید در کوتاه مدت و تحت نظر پزشک از آن پیروی کنید.
