شیر گاو مایعی بسیار مغذی است که در بدن گاو تشکیل می شود و خواص و فواید زیادی دارد ،این ماده غذایی برای زنده ماندن و حفظ حیات گوساله تازه متولد شده لازم است. از شیر فراورده های غذایی مختلفی مانند پنیر، خامه، کره و ماست تهیه می شود. این فراورده ها را محصولات لبنی می گویند که می تواند بخش مهمی از رژیم غذایی مدرن یک فرد باشد. ترکیب شیر بسیار پیچیده است و می توان گفت تمامی مواد مورد نیاز بدن انسان را در خود دارد.
خواص شیر گاو ، ویتامین ها و مواد معدنی موجود آن
شیر را بعنوان یک غذای کامل می شناسند کـه حاوی ۱۸ ماده از ۲۲ ماده ضروری برای بدن انسان اسـت. شیر نسبت بـه هر غذای دیگری در رژیم غذایی روزمره مـا در هر کالری مقدار بیشتری کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، زینک و پروتیین دارد. شیر از مواد غذایی بسیار پراهمیت است که مصرف منظم آن میتواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها مانند پوکی استخوان را از شما دور کند و همچنین نقش مهمی در رشد کودکان و عضلات و سالم ماندن مفاصل بدن دارد. در ایالات متحده یک فنجان شیر غنی شده با ویتامین D حاوی 65 درصد از میزان نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تأمین میکند.
شیر گاو حاوی ویتامین B12
این ویتامین یکی از ضروریات بدن انسان است که در غذاهایی با منشا حیوانی یافت می شود. مقدار ویتامین B12 در شیر گاو بسیار بالا است.
شیر گاو حاوی کلسیم
شیر شاید یکی از بهترین منابع کلسیم نباشد اما به جد می توان ادعا کرد که کلسیم موجود در این ماده غذایی به آسانی توسط بدن جذب می شود برای همین یکی از منابع خوب کلسیم بشمار می آید.
شیر گاو حاوی ریبوفلاوین
یکی از ویتامین های B موجود در شیر گاو B2 است که ریبوفلاوین نیز نامیده می شود. این ماده غذایی یکی از غنی ترین منابع حاوی ریبوفلاوین موجود در رژیم فذایی غربی است.
شیر گاو حاوی فسفر
فراورده های لبنی منبع خوبی از فسفر است. این ماده معدنی نقش اساسی در بسیاری از فرایندهای بیولوژیکی ایفا می کند.
شیر گاو حاوی ویتامین D
غنی سازی همان فرایند اضافه کردن مواد معدنی یا ویتامین ها به محصولات غذایی است. افزایش خواص شیر گاو با غنی سازی ویتامین D یکی از استراتژی های رایج سازمان بهداشت عمومی در بسیاری از کشورهاست.
خواص شیر گاو و پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری است که در آن با کم شدن تراکم استخوان فرد در خطر شکستگی و آسیب دیدگی استخوان قرار می گیرد. یکی از خواص شیر گاو بهبود رشد استخوان و تراکم آن در گوساله جوان است. همچنین به نظر می رسد این ماده غذایی اثرات مشابهی هم روی انسان دارد. کلسیم بالا د محتوای پروتئین در شیر دو عامل اصلی برای تاثیر گذاری بهتر شیر روی استخوان هستند.
شیر گاو و سرطان
ویتامین D ممکن است در تنظیم سلول های رشد سلولی و حفاظت از سرطان نقش داشته باشد.تحقیقات نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در مکان های جغرافیایی که تابش نور خورشید کمتر است وجود دارد .شیر همچنین حاوی ویتامین D است که می تواند جایگزین خوبی برای تابش آفتاب باشد.موسسه ملی سرطان (NCI) اعلام کرده که ” تحقیقات ارتباط بین مصرف کلسیم و کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را تایید می کنند. همچنین به برخی مطالعات اشاره دارد که نشان می دهد افزایش مصرف کلسیم و لاکتوز از محصولات لبنی ممکن است به جلوگیری از سرطان تخمدان کمک کند.
تأثیرشیر گاو بر پوست و زیبایی
تقویت استخوان و دندان باشیر گاو
شیر وزن گیری و تراکم استخوان را در کودکان التیام می دهد و همچنین احتمال شکستگی استخوانها در کودکی را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده اسـت زنان بارداری کـه میزان زیادی لبنیات و غذا هاي غنی از کلسیوم مصرف می کنند، بچه هایي با رشد استخوان بهتر و تراکم استخوان بالاتر دارند. اضافه کردن لبنیات بیشتر در برنامه غذایی دختران قبل از شروع دوران نوجوانی، مفیدتر از قرص هاي کلسیوم اسـت.شیر همچنین دارای پروتئین هاي مفیدی اسـت کـه برای سلامت کلی استخوان، دندان و عضله لازم هستند. یک لیتر شیر حاوی بیش از ۳۵ گرم کاسئین «Casein» و پروتئین وی «Whey» اسـت کـه هردو جزو پروتئین هاي مفید برای بدن هستند. یک لیوان شیر حدود ۳۰ درصد از نیاز روزانه کلسیوم در بزرگسالان را تامین می کند. همچنین پتاسیم و منیزیم کـه برای سلامت استخوان و دندان بسیار مهم هستند.
جلوگیری از دیابت باشیر گاو
از دیگر خواص شیر می توان بـه تاثیر آن در بیماری دیابت اشاره کرد. دیابت نوع ۲ روی سوخت و ساز بدن برای تولید انرژی تاثیر گذار اسـت.بیماری دیابت ریسک بیماری هاي قلبی، سکته و بیماری هاي کلیوی را افزایش میدهد. تحقیقات زیادی نشان داده اسـت کـه پروتئین موجود در شیر خطر ابتلا بـه دیابت نوع ۲ در بزرگسالی را کاهش می دهد. این موضوع بـه احتمال زیاد بـه این دلیل اسـت کـه پروتئین شیر میزان قندخون را متعادل میکند.
جلوگیری از خطرات آلودگی هوا بامصرف شیر گاو
آلودگی هوا که یکی از بزرگترین مشکلات کلان شهر ها در سال های اخیر بوده به خاطر وجود فلزات سنگین مانند سرب که با سوختن بنزین و گازوئیل در هوا منتشر می شود ، بوده و تاثیرات جبران ناپذیری بر سلامت جسمانی می گذارند.یکی از بهترین مواد در مقابله با سرب ، کلسیم می باشد .دانشمندان برای مواجهه با آلودگی های ناشی از سرب به همه افراد توصیه می کنند که روزانه بین ۲ تا ۴ لیوان شیر یا فرآورده های لبنی مصرف کنند.
مصرف شیر گاو و عضله سازی
شیر و آرتروز
سلامت قلب بامصرف شیر گاو
چربی شیر میتواند میزان کلسترول خوب خون بنام HDL را بالا ببرد کـه بـه کاهش بیماری هاي قلبی و خطر سکته کمک می کند. همچنین منبع خوبی از پتاسیوم اسـت کـه بـه تنظیم فشار خون کمک می کند.
خواص شیر گاو و فشار خون
فشار خون بالا یک عامل خطرناک برای بیماران قلبی عروقی است. فراورده های لبنی به کاهش خطر ابتلا به فشار خون کمک می نمایند. تصور محققان این است که میزان کلسیم، پتاسیم و منیزیم موجود در شیر گاو سبب کاهش فشار خون می باشند. عوامل دیگری مانند پپتیدهایی که به هضم کازئین کمک می کنند هم به این تاثیرگذاری شیر کمک می نمایند.
عوارض مصرف شیر گاو – آلرژی به شیر
آلرژی به شیر گاو در بزرگسالان بسیار نادر است اما به طور مکرر در کودکان دیده می شود. علائم اصلی این بیماری عبارت است از تورم، مشکلات تنفسی، استفراغ، اسهال و خون در مدفوع.
-
حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز باشیر
شیر گاو نسبت بـه شیر حیوانات دیگر میزان بیشتری لاکتوز دارد. حدود ۷۵ درصد جمعیت مردم دنیا بـه نوعی در هضم لاکتوز ناتوانی دارند. افرادی کـه دارای حساسیت بـه لاکتوز هستند میتوانند فقط میزان کمی لبنیات بـه رژیم غذایی خود اضافه کنند و بـه ناچار از خواص شیر صرف نظر می کنند.
-
آکنه و ارتباطش با شیر
مصرف شیر گاو با آکنه در ارتباط است. آکنه یک بیماری پوستی شایع است که پس از ایجاد جوش روی پوست به وجود می آید. این بیماری به خصوص در صورت، قفسه سینه و کمر دیده می شود. مصرف زیاد شیر گاو می تواند سبب بالا رفتن سطح انسولین از جمله فاکتور رشد 1 (IGF-1) شده و آکنه را ایجاد کند.
-
اگزما و حساسیت پوستی ازطریق مصرف شیر
اگزما با خوردن بعضی از غذاها تحریک می شود کـه یکی از آنها شیر و لبنیات اسـت. البته تحقیقاتی نشان داده اسـت کـه مادرانی کـه در دوران بارداری و شیردهی بـه رژیم غذایی خود شیر و پروبیوتیک اضافه کردند، خطر ابتلا بـه اگزما و حساسیت هاي غذایی از این قبیل را در کودک خود کاهش داده اند. لبنیات همچنین می تواند تحریک کننده بیماری روزاسه در بزرگسالان باشد.