اکسیژن یکی از گازهای مهم در تنفس است که برای زندگی انسان های ضروری و لازم می باشد. برخی از مبتلایان به اختلالات تنفسی نمی توانند اکسیژن مورد نیاز خودشان را دریافت کنند. آن ها ممکن است به اکسیژن اضافی یا این درمان نیاز داشته باشند. اکسیژن درمانی در این بیماران باعث افزایش سطح انرژی و کیفیت خواب آن ها می شود.
کاربرد اکسیژن درمانی
این درمان برای افرادی که قادر به جذب اکسیژن کافی نیستند، مناسب است. شرایطی که باعث اختلال در جذب اکسیژن در ریه ها می شوند، اغلب از بیماری های ریوی ناشی می شوند، از جمله:
- آسم
- ذات الریه
- آپنه خواب
- بیماری ریه
- نارسایی قلبی
- فیبروز کیستیک
- آسیب دیدگی دستگاه تنفسی
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- دیسپلازی برونکوپه ریوی، ریه های تکامل نیافته در نوزادان
برای تشخیص اینکه آیا فرد به این درمان نیاز دارد یا نه، پزشک از روش های زیاد استفاده می کند:
بررسی میزان اکسیژن موجود در خون شریانی بیمار
پالس اکسیمتر، این روش با استفاده از یک گیرنده بر روی انگشت به طور غیرمستقیم میزان اکسیژن بیمار را بدون نیاز به آزمایش خون اندازه گیری می کند. سطح پایین عدد روی پالس اکسیمتر نشان دهنده این است که فرد اکسیژن کافی دریافت نمی کند. سطح عادی اکسیژن خون شریانی بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلی متر جیوه است. میزان اکسیژن ۶۰ میلی متر جیوه یا کمتر نشان دهنده عدم دریافت اکسیژن مناسب است. سطح اکسیژن بالا هم می تواند خطرناک باشد، و به سلول های ریه های آسیب برساند. سطح اکسیژن نباید از ۱۱۰ میلی متر جیوه بالاتر باشد.بعضی از افراد همیشه به این درمان نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر فقط در مواقع خاص به آن نیاز پیدا می کنند.
علائم کاهش سطح اکسیژن خون
علائم کاهش سطح اکسیژن که نشان می دهد فرد به این درمان نیاز دارد، عبارتند از:
- تعریق
- گیجی
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع
- تغییر در رنگ پوست
- تنفس سریع و پی در پی
- سرفه یا خس خس سینه
در صورت بروز هر یک از این علائم، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
فواید اکسیژن درمانی
این روش درمانی برای کسانی که میزان اکسیژن کمی دارند، بسیار مفید است و استفاده منظم از این روش درمانی با تسکین تنگی نفس می تواند به توانایی فرد در انجام فعالیت های روزمره و همچنین کیفیت زندگی او کمک کند و در بسیاری موارد امید به زندگی را افزایش می دهد. درمان با اکسیژن می تواند به رشد و نمو کودکانی که دارای بیماری مزمن ریه هستند کمک کند و علائمی مانند سردردهای ناشی از کمبود اکسیژن و تغییرات رفتاری را تسکین دهد.
بسیاری از افراد مبتلا به COPD شدید نیاز به این درمان طولانی مدت دارند COPD اصطلاحی کلی برای بیماری های پیشرونده ریه می باشد که منجر به تنگی نفس می شود. این بیماری ممکن است با گذشت زمان منجر به کاهش عملکرد ریه در بیماران شود و آن ها را مجبور به استفاده از این درمان کند. درمان منظم اکسیژن طولانی مدت، می تواند کیفیت و طول عمر افراد مبتلا به COP را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. بسیاری از این بیماران ممکن است حداقل 15 ساعت در روز به این درمان نیاز داشته باشند.
اکسیژن تراپی برای چه کسانی مفید است؟
اکسیژن تراپی برای بیمارانی که مشکلات تنفسی دارند و سطح اکسیژن شان پایین است مفید می باشد.این روش به عنوان راه حلی کوتاه مدت برای ارتقاء سطح اکسیژن آن هایی که واقعاً بیمار اند استفاده می شود و به شکل بلند مدت برای افرادی که بیماری های مزمن ریوی دارند و مدام سطح اکسیژن شان پایین می آید به کار می رود. اکسیژن تراپی در منزل هم قابل اجراست و در زمان هایی استفاده می شود که بیمار مثلاً در خواب مشکل تنفسی پیدا می کند. افراد دارای بیماری های زیر از اکسیژن تراپی بلندمدت در منزل و در آخرین سطح بیماری شان استفاده می کنند:
- آسم
- آمفیزم
- برونشیت مزمن
- بیماری ریوی مربوط به شغل خاص
- سرطان ریه
- فیبروز سیستیک
- نارسایی احتقانی قلب
توصیه های قبل وبعد اکسیژن درمانی
قبل از شروع اکسیژن تراپی ابتدا پوست صورت باید به طور کامل تمیز و لایه برداری شود. پس از آن توسط دستگاه مخصوصی اکسیژن با فشار زیاد به سطح پوست انتقال می یابد. بهتر است بعد از اکسیژن رسانی به پوست از سرم های حاوی هیالورونیک اسید استفاده شود. هیالورونیک اسید در حالت طبیعی در بدن تولید می شود و عامل مهمی در نگهداری رطوبت پوست می باشد. با گذشت زمان و افزایش سن میزان تولید این اسید در بدن کاهش می یابد. اسید هیالورونیک می تواند آب را از محیط جمع آوری و جذب کند. اکسیژن رسانی باعث می شود منافذ باز پوست بهتر مواد درمانی را جذب کنند.
اقدامات حین اکسیژن درمانی
درمان با اکسیژن Hyperbaric به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و بسته به نوع موسسه پزشکی و علت تجویز ممکن است اکسیژن درمانی به دو صورت زیر انجام گیرد:
- محفظه هایی که برای ۱ نفر طراحی شده اند.
- اتاقی که برای اسکان چندین نفر طراحی شده اند.
در حین اکسیژن درمانی بیش از حد، فشار هوا در اتاق تقریباً دو تا سه برابر فشار طبیعی است که این افزایش فشار هوا ممکن است منجر به گرفتگی گوش بیمار شود. البته این احساس موقتی است و فرد می تواند با خمیازه یا بلعیدن، آن را تسکین دهد. در اکثر مواقع اکسیژن تقریباً دو ساعت طول می کشد.
عوارض جانبی اکسیژن درمانی
- در صورت داشتن پوست حساس احتمال بروز قرمزی موقتی وجود دارد و پس از چند ساعت بهبود می یابد.
- فشار بالای جریان اکسیژن موجب تورم پوست می گردد.
- بروز حساسیت پوستی و واکنش آلرژیک نسبت به سرم ها.
سرطان متاستاز چیست؟
