منظور از اصطلاح پروتز دندان، دندان مصنوعی یا تعویض دندان است. این پروتزها انواع مختلفی دارند، از روکش های ساده ای که برای کمک به ترمیم یک دندان استفاده می شود تا پروتزهای کامل دندان که برای جایگزینی یک دندان بکار برده می شوند و عموما دندان مصنوعی نامیده می شوند، پروتز متحرک و ثابت دندان بنا به دلایل زیبایی و پزشکی توسط دندانپزشک مورد استفاده قرار می گیرد. بیمارانی که به پروتز نیاز دارد برای گاز گرفتن چیزی به مشکل بر می خورند و همچنین به خاطر نداشتن یک دندان یا ظاهر جسمانی نامناسبی که به دلیل نداشتن دندان پیدا کرده اند، احساس شرمندگی می کنند.که در چنین شرایطی پزشک با انجام تعویض دندان و سفید کردن آن(بلیچینگ) زیبایی را به دندان باز می گردانند.
پروتزهایی که برای دندان های از دست رفته استفاده می شوند به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می شود.پروتزهای ثابت توسط دندانپزشک بر روی دندانها فیکس می شود. در حالی که پروتزهای متحرک در دهان بیمار قرار می گیرد اما پس از مدتی می توانند توسط بیمار از دهان خارج و مجدد در بر روی دندانهای گذاشته شوند. در واقع در پروتزهای متحرک هیچ قانونی برای چسباندن آنها به دندانها وجود ندارد و بیمار می تواند هر زمانی که بخواهد از آنها استفاده کند و یا آنها را کنار بگذارد.
پروتز های متحرک یا قابل جا به جایی، شناخته شده ترین نوع پروتز دندان می باشند. دندان های مصنوعی در قالب لثه، در قسمت بالای لثه های طبیعی شما قرار می گیرد.هنگامی که در روز می خواهید پروتزهای متحرک خود را درون دهانتان قرار دهید، در ابتدا باید چسب مخصوص پروتز را روی دندان و لثه قرار دهید تا پروتزها را در جای خود بچسبانید.اما متاسفانه بسیاری از کسانی که از این دندان های مصنوعی استفاده می کنند بعد از مدتی متوجه می شوند که این چسب ها مطمئن نیستند یا به قدر کافی خوب عمل نمی کنند و در هنگام خوردن، صحبت کردنوخندیدن، دندان می لغزد و تکان می خورد و این موجب خجالتشان می شود.
ممکن است بخاطر نگرانی از بیرون آمدن دندان مصنوعی، از خوردن غذاهای سفت و دلخواهتان اجتناب کنید، همچنین بسیاری از بیمارها متوجه می شوند که وجود پروتزهای آن ها داخل دهانشان در طول روز، احساس ناراحتی برایشان ایجاد می کند زیرا قالب آکریلیک بر روی لثه و بافت های نرم دهان آن ها کشیده می شود.
گزینه های درمانی برای دندان ترک خورده چیست؟
در پایان روز دندان های متحرک شما باید برای تمیز کردن خارج شوند، پروتزهای متحرک نسبتا شکننده هستند، بنابراین باید هنگام مسواک زدن آن ها را در یک ظرف آب یا حوله های تاشو نگه دارید. سپس لازم است پروتزها را در یک لیوان آب با یک قرص تمیز کننده پروتز، برای تمیز کردن بیشتر آن قرار دهید. سپس روز بعد از آن ها استفاده کنید.
پروتز دندان متحرک بر سه نوع اند:
پروتز دندانی پارسیل
آن چیزی که در بین عموم جامعه با عنوان « دندان تکه ای » موسوم است همین نوع از انواع پروتز هستند. پروتز پارسیل خود انواع گوناگونی دارد: برای مثال پروتزهای پارسیل تمام آکریل ( فلیپر )، معمولا به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرند.نوع دیگر پروتز پارسیل پروتزهای کرم کبالت است که از قدیم الایام به عنوان درمان بی دندانیها با انتهای آزاد (کسانی که دندانهای خلفی دندانهای عقبی خود را از دست داده اند و دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند ) یا کسانی که به هر دلیل نمیخواهند از پروتز ثابت استفاده کنند مورد استفاده قرار می گرفته است.این انواع پروتز دندان شامل ترکیب آکریل (بخش صورتی دست دندان « لثه پروتز ») و آلیاژ فلزی هستند که بخش عمده آن را کرم و کبالت شامل می شود. معمولا به علت فلزی بودن گیره ها ظاهری نا خوشایند دارند. به همین علت امروزه انواع دیگری از پروتز پارسیل طراحی شده که بخش فلزی آن نیز به صورت رنگ دندان می باشد و به آنها پروتز پارسیل felexite گفته می شود.
پروتز کامل دندان یا دست دندان
حتما دست دندانهای پدر بزرگها و مادر بزرگها را دیده اید. این نوع از پروتز متحرک برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرد که تمام دندانهای خود را از دست داده اند. هر چند امروزه با پیدایش ایمپلنت های دندانی، استفاده از این انواع پروتز دندان متحرک کمتر شده، اما هنوز به عنوان کم هزینه ترین درمان بی دندانی مورد استفاده قرار می گیرد.
پروتز کامل نیز دارای دو نوع معمولی و لثه نرم است.
نکته مهم این که پروتز کامل دندان از دو بخش تشکیل می شود یکی دندانها که سفید هستند و دیگری بخش صورتی پروتز که در بین بیماران با عنوان « لثه پروتز » موسوم است. این بخش لثه پروتز باید مستحکم باشد که بتواند کارآیی لازم را داشته باشد.
