راه مقایله با سندرم متابولیک از طریق ورزش 

سندرم متابولیک یکی از عوامل خطرساز در بیماری های قلبی- عروقی است و با علایمی همچون بزرگی اندازه دور کمر، فشارخون بالا و کلسترول بالا همراه است. در مطالعه ای که در برزیل انجام شد و در مجله یائسگی امریکای شمالی به چاپ رسید، مشخص شد فعالیت فیزیکی معمولی که روزانه شامل 6000 قدم یا بیشتر باشد، سلامتی زنان در دوران میانسالی را بهبود می دهد. زیرا ورزش و یا فعالیت معمولی روزانه با این میزان تحرک، خطر ابتلا به دیابت و سندرم متابولیک را در زنان میانسال کاهش می دهد

میزان شیوع سندروم متابولیک در بزرگسالان

این متخصص فیزیوتراپی افزود: شواهد آماری نشان می دهد که بالغ بر ۲۳ درصد بزرگسالان به سندروم متابولیک دچار هستند. فاکتور هایی مانند چاقی (شاخص BMI بالا تر از ۲۵)، سن بالا، یائسگی، استعمال سیگار، کم تحرکی یا سبک زندگی نشسته، مصرف زیاد مواد قندی و شیرینی و داشتن سابقه خانوادگی مثبت ابتلا به سندروم متابولیک احتمال ابتلا به سندروم متابولیک را در فرد افزایش می دهند. اگر شخصی به سندروم متابولیک دچار است، برای نخستین قدم باید سبک زندگی خود را تغییر دهد.

علل بیماری

سندروم متابولیک با متابولیسم بدن و نیز با شرایطی تحت عنوان مقاومت به انسولین در ارتباط است. به صورت طبیعی دستگاه گوارش و کبد غذاها را به قند (گلوکز) تجزیه می کند. خون بدن شما این قندها را به بافت های بدن منتقل می کند جایی که سلول ها از آن ها به عنوان سوخت استفاده می کنند. گلوکز به کمک انسولین وارد سلول های بدن می شود. در افراد مبتلا به مقاومت انسولین، سلول ها به صورت نرمال به انسولین پاسخ نمی دهند و گلوکز به آسانی نمی تواند وارد سلول ها شود. در این حالت واکنش بدن ترشح بیشتر و بیشتر انسولین برای کمک به ورود گلوکز به درون سلول ها است؛ در نتیجه مقادیر انسولین در خون بسیار بالا خواهد بود. در نهایت زمانی که بدن قادر به ساخت انسولین کافی برای کنترل گلوکز خون در حد طبیعی نیست، بیماری دیابت بروز خواهد کرد. حتی چنانچه سطوح قند خون به حدی زیاد نباشد که بتوان آن را دیابت در نظر گرفت، باز سطوح افزایش یافتهٔ گلوکز مُضر هستند. پزشکان به این شرایط " پره دیابت " یا مرحلهٔ پیش از دیابت می گویند. انسولین افزایش یافته سطوح تری گلیسرید و دیگر چربی های خون را نیز افزایش می دهد. همچنین این شرایط با چگونگی عملکرد کلیه ها نیز تداخل می کنند و منتهی به فشار خون بالا می شوند. این اثرات حاصل از مقاومت به انسولین، فرد مبتلا را در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته، دیابت و دیگر بیماری ها قرار می دهند. ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی علل ایجاد مقاومت انسولینی هستند. برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد مقاومت به انسولین هستند و این استعداد را از والدین خود به ارث می برند. از عوامل محیطی، چاق بودن و بی تحرک بودن از عوامل اصلی ابتلا به سندرم متابولیک هستند.

راه تشخیص سندروم متابولیک

چاقی شکمی یکی از نشانه های مرتبط با سندروم متابولیک است، تصلب شرایین (سخت شدن عروق)، بیماری قند یا دیابت، سکته های قلبی و مغزی، بیماری کلیه، درگیری عروق محیطی و کبد چرب از مهم ترین عوارض سندروم متابولیک هستند.

ورزش براس مقابله با سندرم متابولیک

انجام تمرینات استقامتی تاثیر زیادی در کاهش بیماری سندرم متابولیک دارد یک متخصص فیزیولوژی ورزشی معقتد است که انجام تمرینات استقامتی به ویژه پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری تاثیر چشم گیری در کاهش بیماری سندرم متابولیک دارد. درباره عوامل تاثیرگذار بر بیماری سندرم متابولیک و نقش ورزش در این خصوص اظهار کرد: اگر فردی دارای سه تا پنج شاخص زیر باشد، دچار سندرم متابولیک است. این شاخص ها عبارتند از؛ دور کمر بیش از 102 سانتیمتر (برای مردان) و 88 سانتی متر (برای زنان)؛ تری گلیسرید (چربی) خون بیش از 150 میلی گرم بر دسی لیتر، HDL (کلسترول خوب) کم تر از 40 میلی گرم بر دسی لیتر، فشار خون بیش از 85.130 میلی‏ متر جیوه و قند خون ناشتای بالاتر از 110 میلی گرم بر دسی لیتر. امروزه شیوع این بیماری در کشورهای در حال توسعه با روند فزاینده مواجه است. طبق نتایج بدست آمده، 27 درصد جمعیت افراد بزرگسال تهرانی و 29 درصد در کل کشور ایران دارای سندرم متابولیک هستند. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تاثیر ورزش بر همه فاکتورهای سندرم متابولیک به یک میزان است؟ افزود: این مساله در یک مطالعه فراتحلیلی در پژوهشگاه علوم ورزشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، 17 تحقیق اولیه که در فاصله بین سال های 2007 تا 2015 در ایران و خارج از کشور در زمینه تاثیر فعالیت ورزشی استقامتی (هوازی) بر سندرم متابولیک انجام شده است، تعداد 561 فرد تحت مطالعه قرار گرفته بودند و نیمی از این افراد در برنامه های ورزشی هوازی (استقامتی) از جمله؛ پیاده روی، دوچرخه سواری و دویدن که بین 6 هفته تا 8 ماه متغیر بود شرکت داشتند.

این متخصص فیزیولوژی ورزشی خاطرنشان کرد: انجام ورزش های هوازی هم چون؛ پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری به عنوان رایج ترین نوع تمرینات ورزشی به مدت حداقل 6 هفته به صورت منظم، منجر به ایجاد تغییرات مثبت در بسیاری از عوامل خطرزای سندرم متابولیک می شود. تمرین هوازی در بیماران سندرم متابولیک به جز در مورد کلسترول خوب، اثر قابل قبولی بر بهبود دیگر شاخص های خطر متابولیک (قند خون، چربی خون، فشار خون و دور کمر) دارد که البته بیش ترین تاثیر را بر اندازه دور کمر داشته و کم ترین تاثیر را بر میزان کلسترول خون.