راه‌های خانگی از بین بردن لکه های قهوه ای پوست

همانطور که سن افراد بالا می رود، لکه های ناخوشایندی که معمولاً به آنها لکه های قهوه ای می گویند، روی صورت و در پشت دست ها ظاهر می شوند. لکه های قهوه ای زمانی بروز می کنند که در لایه ی بالایی سطح پوست رنگدانه های زیادی بسط پیدا کند، رشد کند و مانند یک خال بزرگ به نظر برسد. ممکن است یک لکه به تنهایی ظاهر شود و یا اینکه چند لکه به صورت دسته ای و با هم بروز کنند. برخی افراد زمینه های ارثی مبتلا شدن به لکه های قهوه ای روی پوست را دارند. لکه های قهوه ای در افراد مسن تر شایع تر هستند، به خصوص در آنهایی که زمان زیادی را در زیر نور خورشید سپری می کنند. لکه های قهوه ای سرطانی نیستند و منجر به سرطان هم نمی شوند. با این حال در پوست هایی که در معرض نور خورشید هستند، ممکن است این لکه ها با زبری پوست که در مرحله قبل از سرطان اتفاق می افتد و ورم های قرمزرنگ پوست که به آن کراتوز اکتینیک می گویند همراه شود.

لکه های قهوه ای، اگرچه شبیه خال های سرطانی هستند، اما بی ضرر بوده و نیازی به درمان لکه های قهوه ای پوست نیست . اگر این لکه ها از لحاظ زیبایی مشکلی ایجاد کنند می توان آن ها را با محصولات سفیدکننده پوست، پوشاند. البته، جلوگیری از بروز لکه های قهوه ای روی پوست (با اجتناب از آفتاب و استفاده از کرم های ضدآفتاب) راحت ترین راه برای حفظ ظاهر جوان پوست است.

لکه خوش خیم و غیرسرطانی مادرزادی را لکه های ماه گرفتگی گویند. ماه گرفتگی علامتی است که فرد را متمایز از دیگران می سازد. لکه های ماه گرفتگی گاهی به مرور زمان همگام با افزایش سن محو می شود یا تغییری در آن ایجاد نمی گردد یا در مواردی حتی بزرگتر نیز می شود.

ملاسما یا لک صورت، عارضه ای است که موجب شکل گیری لکه هایی به رنگ قهوه ای یا آبی-خاکستری روی پوست صورت می شود. این لکه ها عمدتا در ناحیه مرکزی پوست صورت مانند گونه ها، بالای لب، روی بینی، بالای خطوط فکی و وسط پیشانی دیده می شوند. هرچند لک صورت (ملاسما) ممکن است در مردان نیز بروز کند اما در اغلب موارد در زنانی ایجاد می شود که در دوره ی باروری زندگی خود به سر می برند (دوران بعد از بلوغ و قبل از یائسگی) و در حدود ۲۰ الی ۵۰ سال سن دارند. هرچند لک های صورت بی ضرر هستند و خطری برای سلامتی فرد ندارند اما به لحاظ ظاهری ناخوشایند هستند و موجب می شوند که فرد از ظاهر خود ناراضی باشد.

راه های از بین بردن لکه های قهوه ای پوست

حالا که منشأ لکه های تیره را پیدا کردیم، باید ببینیم چطور می توانیم از شرشان خلاص شویم.

۱. ویتامین C

استفاده از ویتامین C به صورت موضعی مانع ایجاد آسیب اکسیداتیو به وسیلۀ رادیکال های آزاد بر پوست می شود. آسیب اکسیداتیو باعث به وجودآمدن چین و چروک پوست و مات شدن آن می شود. دکتر سومایا جمال، متخصص پوست، درباره مصرف موضعی ویتامین سی می گوید: «این ویتامین فرایند های آنزیمی را ـ که در پوست ملانین تولید می کنند ـ مهار می کند. به همین دلیل می تواند به کاهش تیره شدن پوست کمک کند.» دکتر فران ای. کوک بولدن، متخصص پوست و جراح پلاستیک می گوید: «فایده ٔ دیگر ویتامین C این است که فقط رنگ مناطق تیرۀ پوست را روشن می کند نه همۀ قسمت ها.»

نحوه استفاده: روزی چند قطره از آن را روی پوست تمیز ماساژ دهید. ترجیحا این کار را صبح ها و قبل از استفاده از کرم ضدآفتاب انجام دهید.

۲. هیدروکینون

پنجاه سال است هیدروکینون استاندارد طلایی ازبین بردن لکه های تیره روی پوست بوده است. هیدروکینون ۲ درصد را می توانید بدون نسخه تهیه کنید. معمولا برای دریافت هیدروکینون ۴ درصد به نسخۀ پزشک نیاز دارید. به گفته ٔ دکتر کوک بولدن، «از نظر بیولوژیکی، هیدروکینون آنزیم تیروزیناز را مهار می کند. تیروزیناز آنزیمی است که به تولید ملانین کمک می کند.» به طور طبیعی، هرقدر تیروزیناز کمتری تولید شود، ملانین کمتری نیز تولید می شود.

چند نمونه از ماسک های رفع چروک دست

در بعضی از موارد، تأثیر هیدروکینون کمتر از دو هفته دیده می شود. بااین حال، بیشتر افراد برای مشاهده ٔ تغییرات ناشی از استفادۀ هیدروکینون باید ۸ تا ۱۲ هفته صبر کنند. عوامل مختلفی بر زمان تأثیرگذاری هیدروکینون مؤثر هستند مثل میزان هایپرپیگمنتیشن و میزان عمق نفوذ هیدروکینون در پوست نفوذ و مدت باقی ماندن آن روی پوست.

دکتر کوک بولدن می گوید: «هیدروکینون نیز مانند دیگر محصولاتی که روی پوست اعمال می شوند، ممکن است باعث خشکی پوست، قرمزی پوست و سوزش شود. این موارد معمولا نشان دهنده ٔ واکنش آلرژیک به این ماده هستند. به همین دلیل، بهتر است ابتدا آن را روی ناحیه ٔ کوچکی از پوست تست کنید.» یکی دیگر از اثرات احتمالی هیدروکینون، سایه اندازی است؛ یعنی قسمت های بیرونی لکه به طور ناخواسته روشن می شوند. برای جلوگیری از این اثر، مقدار کمی از هیدروکینون را در مرکز لکه بگذارید و آن را به آرامی به گوشه ها پخش کنید.

نحوه استفاده: ابتدا بهتر است روزی ۱ بار و ترجیحا شب ها بمالید؛ سپس برای تأثیر بیشتر روزی ۲ بار از آن استفاده کنید. در طول روز بهتر است همراه کرم ضد آفتاب مناسب باشد، زیرا ممکن است در نور آفتاب حساسیت پوستی ایجاد کند.

۳. کوجیک اسید

کوجیک اسید (که از قارچ یا برنج تخمیرشده گرفته می شود) معمولا در روشن کننده های پوست به کار می رود و برای تأثیرگذاری بیشتر در ترکیب با هیدروکینون استفاده می شود. به گفتۀ دکتر کارلوس چارلز، متخصص پوست، «کوجیک اسید عامل مهمی را در فعالیت سلول های رنگ دانه مهار می کند. استفاده موضعی از کوجیک اسید سبب بروز خطر التهابات پوستی آلرژیک می شود؛ به همین دلیل، معمولا در تراکم پایین یافت می شود.» افرادی که پوست های حساس دارند باید شب ها در دُز کم از آن استفاده کنند تا دچار اثرات جانبی آن یعنی التهابات پوستی نشوند. همچنین، تأثیر مثبت آن ممکن است ماه ها طول بکشد؛ پس توقع نداشته باشید سریع به نتیجه برسید.نحوه استفاده: شب ها، فقط روی لکه های تیره روی پوست یا نواحی موردنظر.

۴. سویا

دکتر جاشوآ زایچنر، مدیر مرکز تحقیقات پوست و زیبایی در بیمارستان مونت سینای نیویورک می گوید: «ثابت شده است که عصاره سویا ـ که از دانه های گیاه سویا گرفته می شود ـ به سفید شدن پوست کمک می کند.» به همین دلیل عصاره سویا در تهیۀ بسیاری از محصولات روشن کننده ٔ پوست استفاده می شود. طبق نظریه آکادمی متخصصان پوست آمریکا، سویا از ورود ملانین به لایه ٔ رویی پوست جلوگیری می کند و بدین شکل در درمان لکه های تیره روی پوست مؤثر است.