همیشه نکات مختلفی در مورد خورشید و تاثیر آن بر روی بدن گفته شده است. تاثیرات منفی اشعه ماورای بنفش بر روی پوست و ایجاد سرطان یکی از نکات منفی نور خورشید است که افراد را برای استفاده از انواع کرم ضد آفتاب و پیشگیری از مشکلات احتمالی ترغیب می کند. یکی دیگر از مسائلی که در مورد نور خورشید گفته می شود، نیاز به آن برای جذب ویتامین دی است، البته این نکته از تأثیرات مثبت نور خورشید محسوب می شود. باید بدانید که نور خورشید تأثیرات مختلفی بر زندگی و بدن دارد که شاید حتی هرگز در مورد آن چیزی به گوشتان نخورده باشد.
اگر برای سال ها بدون محافظت از پوست، در معرض نور خورشید قرار گرفته باشید، رنگ پوست بدن تغییر پیدا می کند و به رنگ قرمز متمایل می شود. با افزایش سن نور خورشید باعث نازک شدن پوست می شود، ساختارهای اطراف رگ های خونی را شل می کند و موجب منبسط شدن آنها می شود به همین دلیل است که لکه های قرمز و قهوه ای روی پوست به وجود می آید که اغلب هم روی گونه ها و گردن مشاهده می شود. به گفته متخصصین همه ساختارهای پوست می توانند ذوب شوند و حالت طبیعی خود را از دست بدهند. در فرآیند ذوب شدن، کلاژن پوست پخش می شود و به رگ های خونی اجازه می دهد که از سطح دیده شوند. متأسفانه این حالت برگشت ناپذیر است.
رمز جوان ماندن پوست چیست؟
پوست از سه لایه تشکیل شده: اپیدرم که خارجی ترین لایه پوست است؛ درم یا لایه میانی و هیپودرم یا لایه زیرین که داخلی ترین لایه های پوست را تشکیل می دهند.درم حاوی کلاژن، الاستین و الیاف دیگری است که از ساختار پوست محافظت می کنند. این الیاف، کلیدی ترین عوامل در حفظ طراوت، شادابی و جوانی پوست هستند. اما همین عناصر کلیدی، در مقابل اشعه فرابنفش خورشید، بسیار آسیب پذیرند. پس مهم ترین رمز جوان ماندن پوست شما، مراقبت از آن در برابر آسیب هایی است که آفتاب به آن وارد می کند.
کدام اشعه های نور خورشید برای پوست مضر هستند؟
اشعه فرابنفش وقتی به پوست شما می رسد، به DNA یا ماده حیاتی سلول های لایه درم پوست صدمه می زند. این سلول ها برای این که از خود محافظت کنند، با تولید رنگدانه هایی به نام ملانین در لایه اپیدرم، از آسیب بیش تر جلوگیری می کنند. این رنگدانه ها، پوست شما را برنزه با ظاهری زیبا می کنند؛اما واقعیت این است که این برنزه شدن برای زیبایی نیست! بلکه فرآیندی است که طی آن، پوست تلاش می کند تا از نفوذ بیش تر اشعه جلوگیری کند.
اشعه های UVA و UVB عاملان اصلی خطر
بخشی از اشعه فرابنفش که به سطح زمین می رسد، شامل دو طول موج مختلف UVA و UVB است. هر چه طول موج یک اشعه بلندتر باشد، شدت نفوذ آن بیش تر بوده ولی انرژی آن کمتر است؛ و در مقابل، اشعه با طول موج کوتاه تر، انرژی بیش تر و شدت نفوذ کمتر دارد.
اشعه UVB طول موج کوتاه تری نسبت به UVA دارد؛ پس سطح پوست را با انرژی بالای خود می سوزاند ولی نفوذ زیادی به لایه های زیرین نمی کند. به همین خاطر، UVB عامل اصلی آفتاب سوختگی شناخته می شود.
UVA طول موج بلندتری داشته، باعث سوختگی واضح در سطح پوست نمی شود؛ ولی به لایه های عمقی تر پوست نفوذ کرده و عامل اصلی پیری پوست به شمار می رود. این اشعه باعث آسیب به الیاف کلاژن در لایه درم و تولید الاستین غیرطبیعی می شود. مقادیر غیر معمول الاستین نیز سبب تولید آنزیم متالوپروتئیناز می شود تا کلاژن های آسیب دیده را بازسازی کند.
ولی اغلب، باعث تخریب بافت کلاژن و در نتیجه، بازسازی غیر صحیح پوست می شود و بازسازی ناقص پوست، چین و چروک پوستی را ایجاد می کند. این فرآیند، با قرارگرفتن روزانه پوست شما در معرض UVA، تکرار و تکرار می شود تا جایی که کمبود کلاژن، سبب خشکی پوست شده و در نتیجه پوستی چرمی شکل و سفت برای تان به جا می ماند.
ـ عوامل مؤثر بر شدت تابش اشعه فرابنفش
شدت تابش اشعه فرابنفش تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود :
۱) زمان: بیشترین شدت این اشعه در ساعت های حوالی ظهر است که ناشی از عمودی تر تابیدن نور خورشید در این زمان می باشد ، بطوریکه ۶۵% اشعه فرابنفش در ساعتهای بین ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر به زمین تابیده می شود.
۲) ارتفاع: هرچه ارتفاع از سطح دریا بالاتر باشد ، شدت تابش اشعه فرابنفش نیز بیشتر خواهد بود که ناشی از کاهش میزان گردوغبار و دود موجود در هوا می باشد.
۳) عرض جغرافیایی: هرچه کمتر باشد ، شدت تابش اشعه فرابنفش بیشتر خواهد بود بطوری که این میزان در استوا از تمامی نقاط زمین بالاتر است .
۴) فصل: بیشترین شدت تابش اشعه فرابنفش را در فصل تابستان مشاهده می نمائیم که بعلت عمودی تر تابیدن نور خورشید در این فصل می باشد.
۵) رطوبت: میزان نفوذ اشعه فرابنفش در پوست مرطوب تقریبا" ۴ برابر بیش از پوست خشک است .