روش‌های پیشگیری از درماتیت سبوره در نوزادان چیست؟

کلاهک گهواره ای اصطلاح رایج برای درماتیت سبوره است که در کودکان بزرگ تر و بزرگ سالان شوره سر نیز نامیده می شود.
این وضعیت نسبتاً شایع در نوزادان و کودکان 3 ساله ایجاد می شود و موجب تشکیل پوسته سفید یا زرد ضخیم روی پوست سر می شود. برخی از بچه ها فقط قسمت کوچکی ازسرشان دچار درماتیت سبوره می شود و برخی ممکن است روی تمام قسمت سر این مشکل را داشته باشند. گاهی اوقات کلاهک گهواره ای می تواند بر روی ابروها، پلک ها، گوش ها، بینی، پشت گردن، ران ها یا زیر بغل نیز رخ دهد. در موارد نادر، مثلاً در نوزادانی که دارای اگزما یا پوست خشک هستند کلاهک گهواره ای می تواند موجب ترک خوردن پوست و خارش و ترشح مقدار کمی مایع زرد شود. کلاهک گهواره ای مسری یا نشانه ای از عدم سلامت کودک نیست. اغلب اوقات این مشکل خودبه خود رفع می شود. در موارد شدید یا مداوم پزشک ممکن است شامپو یا لوسیون دارویی را توصیه کند. شستن پوست سر نوزاد شما با شامپو ملایم روزانه نیز می تواند کمک کند که پوسته های ناشی از کلاهک گهواره ای از بین برود و رفع شود. اگرچه کلاهک گهواره ای ممکن است ناراحت کننده باشد اما به طور کلی بچه ها را ناراحت نمی کند.

علت ابتلا به کلاهک گهواره ای ناشناخته است اما می دانیم که کلاهک گهواره ای به علت ضعف سلامت و بهداشت یا آلرژی ایجاد نمی شود. بعضی از محققان معتقدند این امر به دلیل تولید بیش ازحد روغن پوست (سبوم) در غدد چربی و فولیکول های مو است. بعضی دیگر معتقدند که هورمون هایی که نوزاد از مادر خود در پایان بارداری دریافت می کند، غده های تولیدکننده ی چربی (غدد سابروئیک) نوزاد را تحریک می کند.
یک نوع مخمر (قارچ) به نام مالاسزیا می تواند در سبوم به همراه باکتری رشد کند و این ممکن است یکی دیگر از عوامل توسعه کلاهک گهواره ای باشد.
درماتیت سبوره اغلب در نوزادان و نوجوانان اتفاق می افتد. در هر دو این زمان ها در طول زندگی فرد، سطح هورمون بالا است که همچنین عامل ممکن است در ایجاد این شرایط نقش داشته باشد.
بعضی از عوامل مانند آب وهوای بد، پوست چرب، مشکلات سیستم ایمنی بدن، استرس و سایر اختلالات پوست می توانند احتمال ابتلا کودک به کلاهک گهواره ای را افزایش دهند. پوسته ریزی سر مسری نیست و احتمالاً کودک شما را به هیچ وجه اذیت نمی کند اگرچه اگر شدید باشد ممکن است باعث خارش شود.

چگونه از شر شوره سر نوزاد خلاص شویم ؟

استفاده از نرم کننده های پوست (امولینت ها):

پیش از شستن پوست سر، از نرم کننده های پوست استفاده کنید. نقش نرم کننده ها در حفظ سلامتی پوست، کمک به نرم کردن، تسکین دادن و درمان خشکی و پوسته پوسته شدن آن است. استعمال نرم کننده روی پوست سر نوزادان، می تواند در جدا شدن پوسته های سر و بهبود خشکی پوست سر موثر باشد. توصیه می شود که نرم کننده را برای مدت زمان طولانی روی پوست سر فرزندتان نگه دارید. نرم کننده های رایج پوست عبارتند از:

• وازلین
• روغن معدنی
• روغن بچه
• روغن زیتون

از این روغن ها می توان برای ماساژ مستقیم پوسته های موجود روی سر نوزاد، به مقدار کم استفاده کرد. فراموش نکنید که پس از استفاده از روغن مورد نظر، سر را بشویید.

پوست سر فرزندتان را به صورت روزانه بشویید.

ششتشوی روزانه ی پوست سر، یکی از مهمترین گام ها در رهایی از پوسته های خشک است؛ از طرفی می تواند در پیشگیری از بروز مجدد بیماری نیز موثر باشد. شما می توانید برای شستشوی پوست سر و موهای فرزندتان در طول این مرحله، از شامپو بچه ی ملایم استفاده کنید. ماساژ پوست سر در هنگام شستن سر، به جدا شدن و افتادن پوسته ها کمک می کند.

استفاده از روغن، روی پوست سر (پیش از شستشو)، کمک می کند که پوسته ها آسانتر جدا شوند. در صورتی که پوسته ها در اولین مرتبه شستشو جدا نشوند، نباید آن ها را با شدت مالیده یا بخراشانید. به جای این کارها، به تناوب از نرم کننده پوست استفاده کرده و به صورت روزانه، پوست سر را شسته تا پوسته ها جدا شوند.

پوست سر را به طور کامل آبکشی کنید.

هر عاملی (از آب و هوای بیرون گرفته تا آب حمام) می تواند برای پوست نازک و حساس نوزاد تازه متولد شده، خشن باشد. به همین علت، لازم است پس از استفاده از هر روش درمانی، مواد شیمیایی، یا شامپو، پوست سر نوزاد را کاملا آبکشی کنید.

زمانی که پوست سر را نمی شویید یا از نرم کننده پوست استفاده نمی کنید، آن را کاملا تمیز نگه دارید. این کار می تواند موجب پیشگیری از تحریک مجدد و یا تشدید درماتیت سبوره در نوزادان کمک کند.

پوست را نخراشانید.

اگرچه ممکن است خراشاندن پوست سر نوزاد برای جدا کردن پوسته ها اغوا کننده به نظر برسد، از انجام این کار پرهیز کنید. خراشاندن پوست سر ممکن است در طول زمان عوارضی به همراه داشته باشد. این عوارض عبارتند از:

• جراحات؛ بریدگی و جای خراش بر اثر کشیدن ناخن ها
• زخم شدن و ماندن جای زخم؛ در صورتی که سر نوزادتان را بسیار محکم یا عمیق بخراشانید
• عفونت؛ به علت باکتری های موجود در زیر ناخن

این نکته را به یاد داشته باشید که بیماری کلاه گهواره، موجب خارش پوست سر نداشته و نیازی به خراشیدن و خاراندن وجود ندارد.

به آرامی پوست سر را ماساژ دهید.

ماساژ پوست سر، می تواند به بهبود بیماری کلاه گهواره کمک کند. این روش، نسبت به استفاده از ناخن، روشی ملایم تر برای جدا کردن پوسته ها محسوب می شود. هنگام استفاده از شامپو و نرم کننده پوست، باید آن ها را روی پوست سر نوزادتان ماساژ دهید. با این کار می تواند اطمینان پیدا کنید که درمان، به طورکامل در تمامی نقاط پخش می شود.

یکی دیگر از مزایای ماساژ این است که می تواند در طول درمان، در نوزاد احساس راحتی ایجاد کند. با توجه به این که استرس می تواند عاملی در شعله ور شدن این بیماری باشد، تا جایی که می توانید نوزاد را در آرامش و بدون استرس نگه دارید.

موها را به آرامی شانه بزنید.

شانه زدن آرام موها و پوست سر فرزندتان، راهی دیگر برای جدا شدن پوسته ها و افتادن آن ها است. سه وسیله ای که برای جدا کردن آرام پوسته ها در بیماری درماتیت سبوره در نوزادان مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:

• استفاده از مسواک نرم استاندارد: مسواک، به اندازه ی کافی کوچک و نرم بوده که به عنوان شانه برای پوست سر نوزاد به کار رود.
• برس کائوچویی مخصوص بیماری کلاه گهواره: این نوع شانه، از دندانه های کائوچویی کوچک ساخته شده و برخلاف سایر شانه های معمولی، در آن از پلاستیک های سخت استفاده نشده است.
• شانه با دندانه های نرم: پس از استفاده از برس مخصوص، شانه ای با دندانه های نرم می تواند با عبور از میان موها، پوسته های جدا شده ی کوچک را به دام انداخته و خارج کند.

به یاد داشته باشید که استفاده ی روزانه از نرم کننده پوست و شستن پوست سر به صورت روتین، بهترین روش برای نرمی و سست کردن پوسته ها به منظور شانه زدن است.

مراقبت از کلاه گهواره

می توانید از داروخانه شامپوهای مخصوصی را برای برطرف کردن کلاهک گهواره ای تهیه کنید. همیشه برگه دستورالعمل ها را بخوانید تا ببینید که آیا استفاده از آن برای کودک منع مصرف دارد یا خیر. از رفتن شامپو در چشم های کودک جلوگیری کنید. اگر درباره استفاده از شامپو مطمئن نیستید، با داروساز درباره بی خطر بودن استفاده از آن صحبت کنید. موی کودک خود را یک بار در روز با شامپو کودک ملایم شستشو دهید. پیش از آبکشی شامپو، فلس ها را با یک شانه کوچک و نرم سست کنید.

اگر کرادل کپ نوزاد شما یک مورد سخت است روغن طبیعی ممکن است پوسته های خشک را شل نمایید. مقداری روغن خالص طبیعی مانند روغن بادام یا زیتون بر روی پوست سر نوزاد به مدت 15 دقیقه ماساژ دهید. سپس با یک برس نرم پوسته ها را خارج کنید. پوست سر کودک را با یک شامپوی ملایم بپه بشویید. نکته ای که باید توجه کنید این است که باقی ماندن روغن روی پوست سر نوزاد باعث بسته شدن منافذ و چسبیدن پوسته ها می گردد. کف شامپو را به مدت چند دقیقه قبل از شستشو روی سر کودک نگه دارید تا روغن را پاک نماید