نخستین دندان کودک شما به احتمال زیاد تا ماه سوم یا ماه چهارم زندگی او ظاهر نمی شود. رشد دندان پیش از آن را دندان دراوردن زود هنگام می نامند و زمانی مسأله ی دیر دندان دراوردن مطرح می شود که بچه تا ۱۳ ماهگی دندان در نیاورد. در بیش تر موارد، دیر دندان درآوردن نوزاد نگران کننده نیست. در حالی که این مسئله به عوامل مختلفی وابسته است، اغلب هیچ علت قابل شناسایی وجود ندارد، و کودک امکان دارد تا ۱۸ ماهگی هم دندان درنیاورد.
ارث و ژنتیک:
یکی از علل دیر دندان درآوردن کودکان معمولاً ارثی است. نوزادان استعداد دیر دندان دراوردن ژنتیکی دارند که امکان دارد از هر دو طرف از خانواده به ارث برسد. بدین ترتیب، درصورتی که شما یا همسرتان دیر دندان در آورده باشید، ممکن است علت دیر دندان دراوردن فرزندتان هم همین مشکل باشد.
کم کار بودن تیروئید:
یکی ديگر از علل دیر دندان درآوردن کودکانمیتواند بخاطر کم کار بودن تیروئید نوزادتان باشد. تیروئید کم کار مشکلات زيادي را براي کودکان بوجود می آورند. علایم کم کاری تیروئید عبارتند از: خستگی، ضعف، سردرد و سفتی در مفاصل. بالاخص در نوزادان، کم کاری تیروئید میتواند به تأخیر در راه رفتن، تأخیر در صحبت کردن ، اضافه وزن و دیر دندادن دراوردن شود.
تغذیه نا مناسب:
تغذیه نامطلوب همچنين میتواند سبب دیر دندان درآوردن شود. در این مورد، دیر دندان درآوردن تنها یکی از بسياري از نشانه های سو تغذیه در کودک است. کمبود ویتامین و یا مواد معدنی، به خصوص ویتامین D و کلسیم، منجر به دیر دندان دراوردن ميشود . نوزادانی که به دلیل تغذیه نامناسب دیر دندان در می آورند ضعيف تر، کوچکتر و کم وزن هستند. این مسأله امکان دارد بخاطر تغذیه ناکافی با شیر مادر و مکمل کم از شیرخشک باشد. کودکان احتیاج به ویتامین های A، C و D و همچنين کلسیم و فسفر دارند.
کمبود ويتامين D:
ويتامين D به بدن کمک می کند تا از کلسيم براي رشد استخوان ها و دندان های قدرتمند استفاده کند. منبع اصلی ويتامين D نور خورشيد است ولی با استفاده مکمل ها نيز ميشود بخشی از ويتامين D مورد نياز بدن را تامين کرد. در نوزادان زودرس، کمبود ويتامين D می تواند بطور طبيعی رخ دهد.
رشد دندان های نوزاد به چه مواردی وابسته است؟
روش های تسکین درد
ممکن است نیاز باشد چند روش را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برای کودکتان بهتر جواب می دهد:
یک حوله دست و صورت مرطوب و یخ زده
یک پارچه کلفت احساس خوبی به لثه های کودک داده و سردی یخ نیز لثه های دردناک را بی حسی می کند. برای این کار می توانید از یک دندانگیر نوزاد که در یخچال سرد شده نیز استفاده کنید، البته نباید یخ بزند زیرا بیش از حد برای لثه های حساس کودک سفت خواهد بود.
حلقه های دندانگیر: بله یا خیر؟
برخی نوزادان و کودکان نوپا به طور غریزی هر چیزی که جلوی دستشان باشد را گرفته و با گاز زدن آن درد خود را کاهش می دهند، اما گاهی اوقات سفت بودن این اجسام باعث آسیب دیدن دندان های در حال رویش می شود. برای رفع این مشکل می توانید به کودک یک حلقه دندانگیر پلاستیکی خنک (نه یخ زده) بدهید و هر روز دهان کودک را چک کنید تا مطمئن شوید لب ها یا زبان خود را گاز نگرفته باشد.
ماساژ
اگر دندان هنوز در عمق لثه قرار داشته و کبودی دردناکی ایجاد نکرده است، مالش دادن یا وارد آوردن فشار ملایم به جایی از لثه که قرار است دندان بیرون بیاید، تا حد زیادی درد را تسکین می دهد. برای این کار می توانید با انگشت تمیزتان یا حوله تمیزی که دور آن پیچیده اید، ناحیه مورد نظر را مالش دهید.
داروهای مسکن
استامینوفن و ایبوپرفون و همچنین داروهای بی حسی موضعی گزینه های خوبی برای تسکین موقت درد هستند، البته نباید بیش از دوز توصیه شده مصرف شوند.
پرت کردن حواس کودک
درد دندان درآوردن مانند سردرد است (باعث ناراحتی کم شدت و مزمن می شود). اغلب می توان با منحرف کردن ذهن کودک، باعث تسکین آن شد. برای این کار باید وقت بیشتری را با او گذرانده یا یک اسباب بازی جدید به او بدهید. همچنین، نباید قدرت التیام بخشی نوازش را دست کم بگیرید: گاهی اوقات برای پرت کردن حواس کودک از درد، تنها به کمی نوازش بیشتر روی یک کاناپه نیاز است.
روش های مخصوص زمان دندان درآوردن کودک که بهتر است آن ها را امتحان کنید
خوراکی های سفتی مانند نان سوخاری یا تُست، شیرینی های یخ زده، هویج و موز یخ زده، شاید پاسخگوی تمایل کودک برای جویدن باشند، اما بعد از مدتی جویده شدن خرد شده و خطر خفگی را به همراه خواهند داشت.
آیا دندان درآوردن دیرتر کودک بهتر است؟
بسیاری از مادران بر این عقیده اند که اگر دندان کودک دیرتر در آید بهتر است و سیاه نمی شود.دلیل این اعتقاد آنها هم این است که زمانی که کودک دیر دندان در می آورد قطره آهن دیرتر با دندان های او تماس پیدا می کند و دندان های او کمتر سیاه می شود اما سیاه شدن دندان به جنس آن بستگی دارد و به دیر یا زود درآوردن دندان ربطی ندارد.
نگران دیر درآوردن دندان در کودکتان نباشید
تا 13 ماهگی برای دندان درآورن فرصت دارند پس دیر دندان درآوردن نوزاد نباید پدر و مادر را نگران کند.
چه زمانی نیاز است به پزشک مراجعه شود؟
اگر کودک شما 13 ماه دارد و هنوز دندان در نیاورده است و تاخیر در دندان درآوردن موروثی نیست می توانید به متخصص اطفال مراجعه کنید تا او تعیین کند مشکل تاخیر در دندان در آوردن به علت تغذیه نامناسب، کم کاری تیروئید و یا عوامل دیگر است.
اگر کودک شما در 18 ماهگی هنوز دندان در نیاورده باشد به نزد یک دندانپزشک اطفال بروید. کودکان بعد از این سن باید چک آپ شوند و در صورت لزوم از دهانشان عکس برداری شود تا مشخص شود که جوانه دندان دارند یا نه.
