فرآیند خشک کردن میوه در اصل، روشی مناسب برای محافظت از طعم میوه است. گاهی اوقات میوه خشک شده نسبت به نوع تازه آن به دلیل طعم بهتر، برتری دارد. برخی میوه ها در برخی از فصول سال فراوان تر از دیگر میوه ها هستند . در صورت تمایل به استفاده از میوه ها در فصول مختلف سال لازم است میوه ها را خشک کرده و از آن استفاده کنید .
روش خشک کردن میوه ها بهترین راه برای خراب نشدن میوه های اضافی است . میوه خشک ترد و شیرین و نوعی آب نبات طبیعی است و مواد مغذی موجود در آنها تفاوت چندانی با میوه ی تازه ندارد. از میوه خشک می توان به صورت میان وعده استفاده نمود .
شما برای مصرف انواع میوه ها مجبور نیستید هزینه گزاف برای تهیه نوع آماده و بسته بندی آن بپردازید بلکه می توانید بدون هیچ گونه هزینه ای میوه های اضافی خود را به میوه خشک تبدیل کنید و از خوردن آن لذت ببرید . با چند روش می توانید در خانه به خشک کردن میوه بپردازید . با این بخش همراه باشید، تا با روش های مختلف و آسان خشک کردن میوه در خانه آشنا شوید.
خواص میوه خشک
میوه های خشک سرشار از فیبر و آنتی اکسیدانها هستند .فیبرها در بهبود و سلامت روده و پایین آوردن کلسترول و همچنین در کمک کردن به کنترل قند خون و تثبیت کردن وزن بسیار مفیدند. آنتی اکسیدانها نیز فواید بسیاری بر سلامت و زیبایی ما دارند آنتی اکسیدانها محافظ و پیشگیری کننده از بیماریهای قلبی و سرطان ها هستند .
در هر صورت آنچه از خواص هر میوه ما میدانیم در میوه خشک آن نیز همان خواص مشاهده شده. انواع ویتامین ها ,آهن ,منیزیم , پتاسیم در میوه های خشک وجود دارد . مثلا کیوی خشک شده حاوی مقدار بالای از ویتامین سی است در واقع میتوان گفت تقریبا دو برابر پرتقال دارای ویتامین سی است و همانطور که گفته شده ویتامین سی زمینه ای برای جذب آهن است .
همچنین برای درمان یبوست نیز پرفایده است . و یا مثلا سیب و یا سیب خشک شده دارای خاصیت سم زدایی بوده و از اختلالات مغزی که منجر به بیماری آلزایمر میشود میتواند پیشگیری به عمل آورد همچنین خاصیت ضد التهابی بالایی دارد .
خشک کردن میوه در آفتاب
معمول ترین و ابتدایی ترین روش خشک کردن میوه استفاده از آفتاب است. در این روش میوه را نصف یا خرد کرده و به مدت چند روز در فضای بیرون و در معرض نور آفتاب قرار می دهند.
مراحل خشک کردن میوه در آفتاب
- برای خشک کردن میوه یک روز گرم آفتابی را که رطوبت هوا زیر 60 درصد و هوا هم آفتابی و گرم باشد ، انتخاب نمایید.این کار چند روز طول می کشد بنابراین لازم است که هوا برای چند روز متوالی صاف و خوب باشد.
- میوه ها را روی سینی توری استیل ضدزنگ، پلاستیکی یا فایبرگلاس با روکش تفلون قرار دهید و با کمی فاصله روی توری بچینید.
- سینی میوه را روی دو عدد آجر قرار دهید تا از زمین فاصله بگیرد و بر روی آن یک توری نازک بیاندازید و زیر نور آفتاب قرار دهید.قرار دادن سینی روی آجر سبب بهتر جریان یافتن هوا و سریع تر خشک کردن میوه می شود.
- برای سرعت بخشیدن به روند خشک شدن میوه ها، در زیر سینی یک ورق آلومینیوم یا قلع قرار دهید. هوای خنک شب می تواند میوه را دوباره مرطوب کند. پس سینی را در شب در جای سرپوشیده قرار دهید.
- هر روز چند بار به میوه ها سر بزنید و میوه ها چروکیده و جویدنی (ترد) را جمع آوری کنید.
خشک کردن میوه در فر
برای خشک کردن میوه در فر اول از همه به فر، کاغذ مومی یا لاینر های سیلیکونی و سینی فر یا توری های گرد مخصوص پیتزا نیاز دارید.روش کار بسیار ساده است. فقط کافی است میوه ها را در دمای پایین گرم کنید تا آب آنها به قدر کافی تبخیر شود. با این کار، احتمال رشد باکتری ها به حداقل می رسد. مراحل کار از این قرار است:
۱. میوه ی موردنظرتان را آماده کنید
میوه ها و توت های رسیده یا کاملا رسیده را انتخاب کنید. آنها را با آب سرد بشویید. قسمت های لکه دار و خراب شان را جدا کنید. اگر میوه هسته یا دانه دارد، آن را بیرون بیاورید و ساقه ی توت ها را نیز جدا کنید. میوه ها را به صورت هم اندازه برش بزنید تا در مدت زمان یکسانی خشک شوند.
۲. پوست میوه ها را بگیرید (اختیاری)
برخی میوه ها مانند هلو، شلیل و سیب در صورتی که پوست شان گرفته شود، بهتر خشک می شوند. در پایین هر قطعه از میوه با چاقوی پوست کنی، یک علامت X ایجاد کنید. تکه های میوه را به مدت ۳۰ ثانیه در آب جوش بریزید و سپس به یک ظرف آب یخ منتقل کنید. با این کار پوست میوه ها به راحتی جدا می شود.
۳. آنها را بخیسانید
برای آنکه میوه ها ظاهر زیبایشان را حفظ کنند و میزان تغییر رنگ شان به حداقل برسد، آنها را در آب لیمو و آب بخیسانید. میوه ها را ۱۰ دقیقه درون این مخلوط قرار دهید، سپس در آبکش خالی کنید و با یک حوله ی بدون پرز به آرامی خشک کنید.
۴. میوه ها را درون فر قرار دهید
فر را از قبل در دمای ۵۴ تا ۷۱ درجه ی سانتی گراد گرم کنید. برای میوه های برش خورده ی نازک مانند سیب یا هلو از درجه ی حرارت پایین تر استفاده کنید اما برای توت فرنگی ها و سایر توت های کامل از دمای بالاتر استفاده کنید. روی سینی فر را با کاغذ مومی بپوشانید. تکه های میوه را در یک لایه طوری بچینید که روی هم قرار نگیرند و کمی فاصله بین شان وجود داشته باشد. برای جلوگیری از جمع شدن (لوله شدن) میوه ها در حین خشک شدن، یک توری گرد مخصوص پیتزا یا یک لاینر سیلیکونی روی آنها قرار دهید. میوه ها را درون فر بگذارید و هر دو ساعت یک بار، سینی فر را بچرخانید.
میوه خشک باید بافتی مانند چرم پیدا کند اما همچنان تا حدی منعطف باشد.
مدت زمان لازم برای خشک شدن میوه های مختلف در فر
مدت زمان لازم برای خشک شدن انواع میوه ها در فر از این قرار است:
- آلو: ۶ ساعت؛
- گلابی: ۶ ساعت؛
- هلو: ۶ ساعت؛
- موز: ۶ ساعت؛
- سیب: ۶ ساعت؛
- انگور: ۸ تا ۱۰ ساعت؛
- پوست مرکبات: ۸ تا ۱۰ ساعت؛
- گیلاس: ۱۲ ساعت؛
- توت فرنگی: ۱۲ ساعت؛
- زردآلو: ۱۲ ساعت.
آنها را نم زدایی کنید
وقتی میوه های خشک آماده شدند، آنها را از فر بیرون بیاورید و در ظرف های پلاستیکی یا شیشه ای بریزید. سر ظرف ها را برای ۴ تا ۵ روز باز بگذارید تا هرگونه رطوبت باقی مانده از فرایند خشک شدن بتواند تبخیر شود. هر روز، ظرف را تکان دهید تا میوه ها کمی جابه جا شوند.پس از ۵ روز، در ظرف را ببندید و تا فصل برداشت بعدی (حدود ۱۰ ماه بعد) از این میوه های خشک لذت ببرید.فکر نکنید که فقط باید تکه های میوه یا توت ها را خشک کنید. شما می توانید لواشک خانگی نیز درست کنید.
خشک کردن میوه با میوه خشک کن
استفاده از دستگاه میوه خشک کن، سبب می شود آب میوه به صورت خیلی آرام ، آهسته و با حرارت خیلی کم تبخیر شود.اکثر این دستگاه های میوه خشک کن در کف خود المنت برقی مشبک دارند که روی آن ها هواکش قرار دارد.
بسته به نوع میوه و نوع دستگاه میوه خشک کن، 24 ساعت وقت لازم است تا میوه ها به صورت کامل خشک شوند. اگر قصد خشک کردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات را داشته باشید استفاده از دستگاه های میوه خشک کن یکی از بهترین گزینه هاست.
- میوه خشک کن را روی تنظیمات خشک کردن میوه قرار دهید و اگر چنین تنظیماتی ندارد، آن را روی درجه ی حرارت 57 درجه ی سانتی گراد بگذارید.
- میوه ها را درون خشک کن بچینید.
- میوه ها در این دستگاه با توجه به میوه و ضخامت آن به 24 تا 48 ساعت زمان برای خشک شدن نیاز دارند.
- بعد از 24 ساعت اول برای جلوگیری از خشک شدن بیش ازحد میوه ها، آنها را مدام چک کنید.
- میوه ها خشک و ترد شده را جمع آوری کنید. میوه خشک باید نسبتا سفت باشندزیرا رطوبت آنها از بین رفته است.
نگهداری و استفاده از میوه خشک
در پایخ و احترام به درخواست شما کاربران نمناکی مبنی بر طرح نکاتی در رابطه با روش نگهداری و استفاده از میوه های خشک به این بخش میپردازیم.
- میوه های کاملاً خشک شده و ترد را می توانید در ظرف پلاستیکی دردار بریزید و در آشپزخانه نگهداری کنید.
- میوه هایی که هنوز کمی رطوبت دارند را در ظرفی پلاستیکی بگذارید و یا روی آن ها را با سلفون بپوشانید و می توانید تا چندین روز آن ها را در یخچال نگه داری کنید.
- اکثر میوه های خشک شده 9 تا 12 ماه قابل استفاده هستند.
- برای جلوگیری از فاسد شدن، میوه های خشک آماده و بسته بندی شده، آنها را در یک کیسه ی سربسته درون یخچال قرار دهید.
- از میوه خشک می توانید دزغذاهای مختلف استفاده کنید یا آنها را به تنهایی بخورید.
- برخی از میوه های خشک را مانند سیب، زردآلو، هلو، آلو و گلابی می توان با خیساندن در آب گرم یا آهسته جوشاندن دوباره آبدار و مرطوب کردو سپس استفاده نمود.
- بسیاری از میوه های خشک رایج در بازار قبل از بسته بندی با دی اکسید گوگرد خشک می شوند که این روش به میوه کمک می کند تا رنگ، طعم و شکل خود را حفظ کند.
- اگر به گوگرد حساسیت دارید، می توانید میوه های خشک شده بدون گوگرد را خریداری کنید.
خشک کردن میوه با استفاده از بخاری یا شوفاژ
اگر به دستگاه میوه خشک کن یا فر دسترسی ندارید میتوانید با استفاده از بخاری یا شوفاژ در منزل به تهیه میوه خشک اقدام کنید. برای خشک کردن میوه روی بخاری یا شوفاژ به ترتیب زیر عمل کنید:
- یک فویل آلومینیومی بردارید و روی بخاری یا شوفاژ را با آن بپوشانید.
- روی فویل یک پارچه تمیز نخی پهن کنید. استفاده از پارچه بدون پرز اهمیت زیادی دارد پس اگر پارچه نخی ندارید سعی کنید از پارچه ای استفاده کنید که پرز نداشته باشد و چیپس شما خراب نشود. استفاده از پارچه باعث میشود تا دیگر نیازی به زیر و رو کردن میوه ها نباشد و میوه ها یکدست خشک شوند.
- میوه ها را روی پارچه با فاصله بچینید و بعد از گذشت زمان لازم میوه ها را از روی پارچه بردارید و داخل ظرف در بسته بگذارید..
- خشک کردن میوه حدود 10 تا 12 ساعت زمان میبرد.
نکته 1 : خشک کردن پرتقال روی شوفاژ و بخاری کمی طولانی تر است به همین علت تا جایی که میتوانید برش های پرتقال را نازک بزنید.
نکته 2: برای جلوگیری از سیاه شدن کیوی و موز و سیب روی آن ها کمی آبلیمو بزنید.