بی ام ایکس
رشته بی ام ایکس به عنوان یکی از هیجان انگیز ترین رشته های مسابقات المپیک شناخته شده است. بی ام ایکس روی جاده های خاکی با وجود موانع و شیب های تند انجام میشود. این رشته یک ورزش رقابتی محسوب میشود و به همین خاطر نیازی به حضور داور ندارد. هر کسی که زودتر به خط پایان رسید برنده است. به همین خاطر ممکن است صحنه های زیادی از تصادف سوارکارها و افتادنشان ببینید. طول یک مسابقه بی ام ایکس حرفه ای ممکن است کلا بیشتر از ۳۶ ثانیه طول نکشد، اما همه مسیر ۳۳۵ متری پر از صحنه های هیجان انگیز و نفس گیراست. اصلا یکی از دلایلی که این رشته در مسابقات المپیک جا پیدا کرده این است که درجه “شگفت انگیز” بودن خودش را بالا برده است. شروع از یک تپه به ارتفاع یک ساختمان ۳ طبقه، شاید ریسک مجروح شدن را بالاتر برده باشد، اما قطعا مخاطب ها و علاقه مندان بیشتری را به سمت این رشته جذب کرده است. بی ام ایکس از رشته های خوبی است که در هر سنی میشود شروع اش کرد. کافی است حوصله سعی و خطا کردن را داشته باشید و بخواهید برای تمرین هایتان وقت بگذارید. یکی از خوبی های دیگر بی ام ایکس این است که راه خودش را به خوبی در محیط های شهری باز کرده است. این روزها جوان های بی ام ایکس سوار زیاد دیده میشوند و این یعنی یک نشانه خوب برای بالا رفتن علاقه مردم به ورزش و هیجان است. به همین خاطر زمین های بازی و تمرین بی ام ایکس در سرتاسر کشور بیشتر شده است و حضور بی ام ایکس کارها در کنار رشته هایی مثل اسکیت و اسکیت برد در پارک های مشهور شهرهای بزرگ ایران بیشتر از قبل دیده میشود.
مسابقات BMX
این مسابقه که معمولاً با هشت دوچرخه سوار برگزار می شود در یک سطح شیب دار با ارتفاع ۴٫۶ متر تا ۵ متر که مسیری ناهموار دارد انجام می شود، در هر دور ۴ دوچرخه سوار برتر به مرحله بالاتر صعود می کند. مسابقات بی ام اکس در دو بخش سوپر کراس و آزاد برگزار می شود، در بخش مسابقات آزاد حرکات نمایشی نیز در نمره دهی داوران تأثیر دارد. این ورزش در اواخر دهه ۱۹۶۰ و در دهه ۱۹۷۰ میلادی در کشور آمریکا شکل گرفته و در ۱۹۸۰ به صورت مدرن درآمده است، این ورزش هم اکنون در مسابقات المپیک برگزار می شود. این رشته جذاب و پر هیجان دارای پیستهای مخصوص به طول 400-350 متر می باشد. رکابزنان به طور همزمان از یک سطح شیبدار شروع به رکابزنی نموده و در طول پیست که شامل سطوح نا هموار، گوشه های انحنا دار و بخش های صاف می باشد به رقابت می پردازند.
بی ام ایکس با الهام از بازی کودکان کالیفرنیای جنوبی در اوایل دهه هفتاد میلادی، که به تقلید از موتورسوارها با دوچرخه هایشان در کوچه و خیابان مسابقه می گذاشتند، به وجود آمده است. تا اواسط دهه ۷۰ همین بازی بچگانه تبدیل به یک رشته محبوب شد و حسابی برای خودش سر و صدا درست کرد. دوچرخه های بی ام ایکس ارتفاع پایینی دارند و به نسبت دوچرخه های معمول که اکثر ماها سوار میشیم کوچکتر هستند.
برنامه ای برای ورود BMX به ایران
اما ایران هنوز به جایی نرسیده که بتواند جز سه رشته دوچرخه سواری همچون کوهستان، جاده و پیست رشته دیگری را راه اندازی کند.
علی زنگی آبادی رئیس فدراسیون دوچرخه سواری در خصوص برنامه های آینده این فدراسیون و چگونگی راه اندازی این رشته ها ، گفت: این رشته مانند موتورسواری است و جذابیت های خاص خود را دارد مطمئنا اگر بتوانیم زمینه راه اندازی آن را فراهم کنیم بسیاری از جوانان به دوچرخه سواری علاقمند می شوند. رئیس فدراسیون دوچرخه سواری در پاسخ به این سوال که «چرا برای استارت این رشته از پیست موتورسواری آزادی استفاده نمی کنید؟» ، گفت: پیست موتورسواری تپه های بلندتری دارد و نمی توانیم از آن برای دوچرخه های کراس استفاده کنیم. باید برای حل مشکل فضا راهکار دیگری را پیدا کنیم. زنگی آبادی تصریح کرد: قبل از رفتن ضیاء آذری نامه ای را برای در اختیار گرفتن یک قطعه زمین در مجموعه آزادی تهیه کردیم. با آمدن مدیر جدید دوباره باید در این خصوص نامه نگاری کنیم. البته دریافت این زمین تقریبا قطعی است و تنها باید جایابی شود.
وی در این خصوص گفت: با شرکت تجهیز هم برای ساخت پیست BMX صحبت کرده ایم در صورتی که جای زمین مشخص شود هزینه ساخت آن با اعتباری نزدیک به 300 تا 400 میلیون تومان برآورد خواهد شد.مطمئنا بعد از راه اندازی این رشته باید به فکر دوچرخه های آن باشیم. ما حتی یک دستگاه دوچرخه هم در این ماده نداریم. هزینه خرید آن باید بررسی و اعتبار آن درخواست شود.
رشته BMX برای اولین بار در المپیک 2008 پکن برگزار شد. در بازی های آسیایی گوانگجو نیز در شرایطی برگزار شد که شاهد حضور تنها 6 کشور چین، هنگ کنگ، ژاپن، کره جنوبی، تایلند و عربستان بودیم. در این بین مدال های دو بخش زنان و مردان تنها در بین کشورهای چین، هنگ کنگ و ژاپن تقسیم شد.
رئیس فدراسیون دوچرخه سواری با بیان اینکه این رشته به تازگی وارد بازی های آسیایی گوانگجو و المپیک چین شده و اگر بتوانیم آن را راه اندازی کنیم شانس دستیابی به مدال هم داریم ، گفت: ما نه علم رشته BMX را داریم نه اینکه تا به امروز در آن کار کرده ایم بنابراین باید برای شروع این رشته از مربیان و متخصصان خارجی استفاده کنیم.
زنگی آبادی در خصوص راه ا ندازی دیگر رشته های دوچرخه سواری، تصریح کرد: رشته هایی مانند نمایشی، داخل سالن یا بال سیکل نیازمند ساخت سالن هایی با کف پوش های مخصوص است. ما نه علم آن را داریم نه اعتبارات و امکانات آن را. در این موقعیت باید بیشتر روی رشته های اصلی چون پیست، جاده و کوهستان سرمایه گذاری کنیم چون در آسیا و جهان، بازی های آسیایی و المپیک مدال آور هستند. بعد از آن رشته BMX را به عنوان یک رشته مدال آور راه اندازی کنیم.
آموزش بی ام ایکس در ایران
در کشور ما فعلا شاخه های دوچرخه سواری کوهستان، پیست و جاده وجود دارد. در این زمینه صحبت هایی توسط رئيس فدراسيون دوچرخه سواری انجام شده است. قرار بوده است زمینی در مجموعه آزادی به این رشته اختصاص داده شود. البته هنوز قطعیتی در این خصوص وجود ندارد. امیدواریم به این موضوع رسیدگی شود و علاقه مندان بتوانند به فعالیت در این رشته بپردازند.
رشته های بی ام ایکس
رشته های جانبی این ورزش مانند دوچرخه سواری نمايشي، داخل سالن و بال سيکل بسیار پیشرفته است و متاسفانه طبق گفته های رئیس فدراسیون دوچرخه سواری، امکان ساخت چنین امکاناتی وجود ندارد. بنابراین فدراسیون مجبور است روی شاخه های پيست، جاده و کوهستان وقت بگذارد. مطمئنا با وارد شدن در این رشته، احتمال حضور در رقابت های جهانی و آسیایی وجود دارد.
ویژگی های دوچرخه بی ام ایکس
طراحی این دوچرخه برای آموزش بی ام ایکس به گونه ایست که بتوان حرکات بی ام ایکس را انجام داد. این دوچرخه ها نیازی به ترمز دیسکی ندارند و ترمز آن ها از نوع لقمه ای است. این نوع ترمز برای کاهش سریع سرعت مناسب است.
اهمیت لاستیک و ترمز دوچرخه بی ام ایکس
لاستیک های این دوچرخه باید طوری طراحی شوند که برای حرکات سریع نمایشی مناسب باشند. جنس لاستیک این دوچرخه نیز باید متفاوت باشد. سیستم این دوچرخه دنده ای نیست و هماهنگی بین اجزا باعث انتقال سریع قدرت به همه قسمت ها خواهد شد. ترمز این دوچرخه نیز به گونه ای طراحی شده است که برای انجام انواع حرکات، چه نمایشی و چه پرش، مشکلی وجود نداشته باشد. پدال، فرمان و زین دوچرخه بی ام ایکس با سایر دوچرخه ها تفاوت دارد. همچنین محلی برای گذاشتن پاها تعبیه شده است که در هنگام حرکات نمایشی از آن استفاده شود. این قسمت به حفظ تعادل کمک می کند. این نوع دوچرخه سیستم کمک فنر ندارد و از این لحاظ دارای تنه خشکی است
حرکات مهم در آموزش بی ام ایکس
در ادامه به بررسی و آموزش حرکت زدن با دوچرخه BMX می پردازیم. پرش به شکل خرگوشی در آموزش بی ام ایکس بانی هاپ (پرش خرگوشی- جفت زدن)، یک حرکت ۳ مرحله ای است. در مرحله اول باید سرعت خود را افزایش دهید و سرعت دور پدال را به ۳ برابر برسانید. سپس چرخ جلو را بلند کنید. در همین حین ارتفاع چرخ عقب را از ۲ اینچ (۵ سانتی متر) به ۲ فوت (تقریبا ۷۰ سانتی متر) برسانید. چرخ عقب باید از زمین جدا شود. هدف از انجام این حرکت، نگه داشتن دوچرخه در هوا و گذراندن آن از روی مانع است. در ابتدا از موانع کوچکی مانند بطری یا … استفاده کنید. در هنگام فرود، چرخ عقب را کمی زودتر از چرخ جلو به پایین متمایل کنید. در هنگام فرود، از دست و پا به عنوان ضربه گیر استفاده کنید. چرخش در گوشه های پیست چرخش در گوشه پیست (کرنرینگ-گوشه زدن)، یکی دیگر از حرکات مهمی است که با دوچرخه BMX قابل انجام است. در زمان انجام این حرکت باید پدال خارجی پایین تر قرار بگیرد. این کار باید با تکیه بر وزن فرد انجام شود. سعی کنید هر گوشه و کناری که یافتید، این فعالیت را تمرین و تکرار کنید. از انواع خطوط استفاده کنید و به یاد داشته باشید که تمرینات را از سرعت پایین شروع کنید. با افزایش قدرت و توانایی، سرعت خود را افزایش دهید. انحنای پیست به بالا بردن سرعت کمک می کند. تک چرخ زدن تک چرخ یکی از فعالیت هایی است که تقریبا توسط همه انجام می شود. البته توسط افرادی که روحیه ماجراجویانه دارند و موتورسواری یا دوچرخه سواری می کنند. اما این تمرین باید با مهارت کافی و دقت نظر انجام شود. با اجرای این تمرین می توانید نقطه تعادل دوچرخه را پیدا کنید. ممکن است رکاب زدن روی یک چرخ کار ساده ای به نظر برسد، اما اینطور نیست. به یاد داشته یاشید که با انداختن وزن بدن به سمت عقب دوچرخه، تعادل خود را بیشتر حفظ کنید. یادگیری صحیح این مورد، بخش مهمی در پرش با دوچرخه است. پرش اریبی (تیبل تاپ) این پرش کوتاه که به آن تیبل تاپ گفته می شود، در شیب های کم انجام می شود. در هنگام انجام این تمرین باید بتوانید به هوا بپرید و فرود بیایید. استفاده از بازو و جذب شوک با آن، بسیار مهم است. این تمرین به تقویت مهارت جفت زدن و تک چرخ زدن کمک می کند. پرش با رقص پا برای انجام پرش با رقص پا باید طبق روش پرش جفت عمل کنید. اما در یک فاصله مناسب از زمین، پای اصلی خود مثلا پای راست را از رکاب دوچرخه رها کنید.
نحوه توزیع وزن روی دوچرخه
توزیع وزن در هنگام دوچرخه سواری بی ام ایکس بسیار مهم است. به طور مثال هنگامی که ترمز می گیرید، خود را به سمت چرخ عقب متمایل کنید. به این صورت کنترل دوچرخه نیز راحت تر خواهد بود. زمانی که از ترمز لغزشی استفاده می کنید، وزن خود را به جلو بیندازید. اما باید مواظب باشید که کنترل دوچرخه از دستتان خارج نشود. کنترل وزن در زمان گوشه زدن نیز بسیار مهم است.