آنچه که از اهمیت زیادی در این رابطه برخوردار است آن است که گرچه ممکن است فرد معلول با دیگران متفاوت باشد اما نیازهای عاطفی، روحی و از همه مهم تر تغذیه ای او مانند دیگران است. شاید برخی به تصور آنکه انتظاری از معلولین ذهنی نمی رود از توجه به آن ها دریغ کرده و رفع نیازهای شان را به تاخیر می اندازند در حالی که معلولین ذهنی به خصوص کم سن و سالان نیازمند تغذیه مناسب بوده و به حمایت های عاطفی و روانی والدین و اطرافیان محتاجند. آن ها مانند هر کودک سالمی دارای دوره های رشدی هستند و البته با کمی تاخیر مراحل تکامل را یکی یکی پشت سر می گذارند.
مشکلات تغذیه ای در معلولان ذهنی:
1- کاهش آب بدن: کاهش احساس عطش و ناتوانی در مکیدن و جذب آب
2- اختلال در رشد
3- یبوست به دلیل اختلال در خوردن و کاهش مصرف آب و مواد فیبری.
4- کاهش اشتها به دلیل تداخل غذا و دارو که می تواند درنهایت به کم خوری و سرانجام سوءتغذیه منجر شود.
5- آنمی یا کم خونی: زیرا اغلب از غذاهای نرم و یا عصاره استفاده می شود و میزان بالای مصرف شیر که از نظر آهن منبع فقیری است می تواند به کم خونی منجر شود.
6- آلرژی های غذایی
7- نبود تحمل های غذایی 8
- خرابی دندان و ناتوانی در عمل جویدن و بلع و کنترل زبان
9- کاهش حس چشایی به دلیل کاهش بزاق
10- کاهش احساس عطش و تمایل نداشتن به مصرف آب
11- اختلال در خوردن مانند اشکال در بلع که خطر آسپیراسیون (یا ورود غذا به مجرای ریوی) را دارد.
12- تداخلات غذا و دارو. داروهای ضد تشنج سبب اختلال در جذب اسید فولیک، ویتامین 6B، 12B، C، D و همچنین عناصر کلسیم، منیزیم، روی، فسفر می شود که در نهایت روی سلامت استخوان و دندان اثر منفی می گذارد.
ارزیابی وضعیت تغذیه ای:
برآورد وضعیت تغذیه در معلولان ذهنی کار بسیار مشکلی است و تاکنون برنامه مشخصی در این زمینه در دسترس نبوده است ولیکن درباره نیاز کالری در بیماران مبتلا به نشانگان داون که یک نقش ژنتیکی است و 47 کروموزومی هستند، در اثر افزایش ژن ها عقب ماندگی ذهنی در درجات گوناگون بارز می شود. قامت کوچک و ویژگی سیمای صورت از خصوصیات و علایم مشخص ظاهری این بیماری است و نیاز کالری آنها در سنین 5 تا 11 سالگی براساس شدت و ضعف معلولیت ذهنی بر طبق جدول های طراحی شده محاسبه می شود.
توصیه های تغذیه ای برای بهبود نیازهای معلولان ذهنی:
1- اغلب معلولان ذهنی به دلیل اختلال در اعمال عصبی، عضلانی مانند ناتوانی در جویدن، مکیدن و بلعیدن و یا انسداد در ناحیه خاص و یا در اثر عوامل فیزیولوژیک مشکلاتی در غذا خوردن دارند. برای تحریک ترشح بزاق و بلع آسان استفاده از غذاهای سرد و شیرین در معلولان توصیه می شود.
2- باید به بهداشت دهان و دندان این کودکان توجه کافی شود زیرا فساد دندانی و پیوره یا سایر مشکلات دهانی اگر درمان نشود می تواند سبب محدود شدن تکامل کودک شود.
3- مشکلات رشد و اختلالات وزن: اختلال در رشد، کاهش وزن و یا چاقی مشکل معلول در میان عقب ماندگی ذهنی می باشد و نیاز به توصیه های تغذیه ای دارند و عوامل تغذیه ای که روی رشد و وزن این افراد تاثیر می گذارند عبارتند از:
الف) نبود کفایت تغذیه ای به علت مشکلات غذا خوردن ب) وجود بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی مادرزادی که سبب افزایش نیاز تغذیه ای می شود. ج) وجود بیماری های متابولیکی مانند فنیل کتونوریا، بیماری سلیاک و گالاکتوزمیا.
4- در این افراد به منظور کنترل تشنج و یا مشکلات رفتاری و بهبود عفونت از درمان های طولانی مدت دارویی استفاده می شود که بر وضعیت تغذیه ای اثر سوء دارد. به طور مثال، داروهای محرک سیستم عصبی سبب کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش رشد می شود یا داروهای ضد افسردگی سبب افزایش اشتها و به دنبال آن افزایش وزن می شود. استفاه از ملین ها در درمان یبوست روی جذب مواد غذایی اثر سو می گذارد.