شب کوری نوعی اختلال بینایی است که آن را با نام نکتالوپیا نیز می شناسند. افرادی که دچار شب کوری می شوند معمولاً در شب یا در محیط های با نور کم دچار مشکلات بینایی شده و دید ضعیفی دارند. حتی نام بیماری «شب کوری» خودش بیانگر مشکل عدم توانایی و نداشتن دید در شب است. البته این معنی کم اغراق داشته و فرد به کلی توانایی دیداری خودش را در شب از دست نمی دهد فقط هنگام رانندگی یا راه رفتن در جاهای بسیار تاریک با مشکل روبرو خواهد شد.
بعضی از انواع شب کوری قابل درمان است و بعضی از آن ها هیچگاه درمان پذیر نیست. در اولین قدم بهتر است برای تشخیص علت بروز اختلال در بینایی تان به پزشک متخصص مراجعه کنید. بعد از تشخیص علت بروز مشکل می توانید به دنبال بهبود قدرت دید تان باشید. تنها علامت شب کوری مشکل در دید شب و در جاهای تاریک است. بیشترین مشکل برای فرد زمانی اتفاق می افتد که فرد از یک محیط روشن وارد یک محیط تاریک شود. به عنوان مثال فرد بعد از قدم زدن در غروب خورشید اگر وارد رستوران تاریکی شود، بدون شک دچار مشکلات دید خواهد شد.همچنین فرد در هنگام رانندگی در خیابان های تاریک یا جاده هایی که چراغ چشمک زن دارند نیز دچار مشکل خواهد شد.
علل شب کوری
از جمله عواملی که سبب بروز شب کوری می شوند می توان به کمبود "رودوپسین" که در پشت چشم واقع شده اند اشاره کرد که به آن سلول های استوانه ای حساس به نور شبکیه می گویند. گاهی این بیماری به دلیل التهاب رنگدانه ای شبکیه چشم که ارثی می باشد رخ می دهد. کمبود ویتامین A نیز موجب بروز آن می شود و پیش آمده است که وقتی در معرض نور شدید خورشید قرار بگیرید نیز با تخلیه ناگهانی ذخیره رنگدانه ارغوانی این بیماری ایجاد شود. بیماری های چشمی چون التهابات شبکیه و مشیمیه و همچنین آب سیاه از دیگر علل بروز شب کوری هستند. اگر رشد این بیماری در فردی پیش رونده باشد در دوران نوجوانی و بلوغ، افت بینایی او شروع خواهد شد. اعتیاد به الکل، کمبود جذب چربی، بعضی از بیماری های کبدی و عوامل وراثتی در بروز آن نقش دارند.
آزمایش شب کوری
اگر شب ها نمی توانید به خوبی ببینید، باید به چشم پزشک مراجعه کنید. در چنین مواردی، چشم پزشک آزمایش هایی انجام می دهد تا مشخص شود آیا به شب کوری مبتلا هستید یا نه، و آیا این شب کوری به بیماری دیگری ارتباط دارد یا خیر. معاینه ی چشم شامل موارد زیر است:
- آزمایش هایی برای بررسی حدت بینایی، توانایی تشخیص رنگ ها و واکنش مردمک چشم به روشنایی؛
- آزمایش انکسار برای بررسی تجویز عینک یا لنز چشم؛
- معاینه ی لامپ اسلیت برای بررسی ساختارهای جلوی چشم ازجمله ملتحمه، قرنیه، پلک ها، عنبیه، عدسی ها و صلبیه؛
- معاینه ی شبکیه برای بررسی وجود هرگونه آسیب در ساختارهای پشت چشم ازجمله زجاجیه، شبکیه و مشیمیه.
ممکن است چشم پزشک الکترورتینوگرافی (Electroretinography) تجویز کند. این آزمایش واکنش های الکتریکیِ سلول های استوانه ای و مخروطی (سلول های گیرنده ی نور) را در معرض نور بررسی می کند و می تواند عملکرد غیرطبیعی شبکیه، یعنی بخش تشخیص نور چشم را شناسایی کند.
درمان پیر چشمی چیست؟
ممکن است آزمایش میدان دید هم روی فرد انجام شود. این آزمایش مشکلات دید میانی و جانبی را که بر اثر گلوکوم و دیگر بیماری های چشمی یا به واسطه ی مسائلی هم چون سکته ی مغزی ایجاد شده اند، تشخیص می دهد.
درمان شب کوری
1. عینک بزنید:
استفاده از عینک دارای پوشش ضدبازتاب نور باعث رسیدن نور بیشتری به چشم شده و دید شبانه را بهتر می کند. اگر کمی نزدیک بین هستید و نیازی به زدن عینک به طور دائم ندارید، لااقل بعد از غروب آفتاب از آن استفاده کنید. از نور زرد استفاده کنید. بعد از ۶۰ سالگی، بسیاری از مردم در نور زرد (چراغ معمولی) بهتر از نور چراغ های فلورسنت می بینند.
2. چراغ کافی روشن کنید:
اگر پزشک جدا شدن شبکیه را در چشم شما تشخیص داده است، به نور کافی، مخصوصاً هنگام مطالعه، نیاز دارید. در مراحل اولیه بیماری، قرار دادن یک لامپ هالوژن در پشت سر، از روی شانه نور مناسبی را فراهم می کند.
3. خوب بخورید:
شواهد نشان داده است که مواد مغذی کافی به کنترل گرفتاری هایی که باعث شب کوری می شوند کمک می کند. مهم ترین این مواد عبارتند از ویتامین های C,A و E، روی، و بتا کاروتن،که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.اگر برنامهٔ غذائی شما شامل غلات سبوس نگرفته، میوه، و سبزیجات است، بدنتان مواد کافی دریافت می کند. در غیر این صورت خوردن روزانهٔ کپسول مولتی ویتامین شاید لازم است.
4. شب رانندگی نکنید:
رانندگی بعد از غروب آفتاب، مخصوصاً وقتی نور چراغ اتومبیل های روبه رو چشم را می آزارد، کار دشواری است. در مسیرهائی رانندگی کنید که نور چراغ های مقابل در خارج از دید مستقیم شما قرار گیرند.
5. عینک آفتابی بزنید:
در جاده ها، دو کیلومتر قبل از رسیدن به تونل، عینک آفتابی بزنید تا چشمتان راحت تر به تاریکی داخل تونل عادت کند. به محض ورود به تونل، عینک را بردارید.
