سهام شناور آزاد در بورس چیست؟

«سهام شناور» (Floating Stock) یا سهام شناور آزاد تعداد سهام موجود برای داد و ستد یک سهام خاص است. سهام هایی با شناوری کم معمولاً تعداد کمی سهم دارند. سهام شناور با تفریق سهام خاص مربوط به چند شخص یا عمده و راهبردی (Closely-held Shares) و سهام غیر قابل معامله (Restricted Stock) از کل سهام منتشر شده (Outstanding Shares) یک شرکت محاسبه می شود. سهام راهبردی آن بخش از سهامی است که متعلق به خودی ها، سهامداران عمده و کارمندان آن شرکت است. سهام غیر قابل معامله نیز به سهامی اطلاق می شود که به دلیل محدودیت موقت مانند دوره توقف به دلیل عرضه اولیه نمی توان آن را معامله کرد.

بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟

سهام با شناوری کم به طور کلی آسیب پذیرتر از سهام با شناوری بزرگ خواهد بود و معاملات آن دشوارتر است. این امر به آن دلیل است که با داشتن تعداد کمتری سهم، پیدا کردن خریدار یا فروشنده دشوارتر خواهد بود. این موضوع منجر به پراکندگی بزرگ تر و اغلب حجم معامله کمتری می شود.

چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟

برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی کرده و سپس تعداد سهامداران راهبردی را تعیین کنیم. وقتی تعداد این سهامداران را بدانیم و از کل سهامداران کم کنیم، می توانیم به تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام شرکت دست یابیم.

شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟

در بسیاری از بورس های دنیا، شرکت هایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکت های بورسی حذف می شوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریع تر عرضه می شود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر می شوند و امکان دست کاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش می یابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی می تواند به سمت اهداف مدنظر آن ها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم می توان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهام داران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکت هایی با سهام شناوری بالا به راحتی نمی توان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکت هایی حجم بالای معاملات و سهام دارانش مانع از نوسانات زیاد سهم می شود.

چرا سهام شناور مهم است؟

شناوری سهام یک شرکت پارامتر مهمی برای سرمایه گذاران است، زیرا مشخص می کند که چه تعداد از سهام برای معامله توسط عموم سرمایه گذاران در دسترس است. شرکت ها مسئولیتی در قبال نحوه داد و ستد سهام شناور توسط مردم ندارند و این موضوع به عملکرد بازار ثانویه بر می گردد. بنابراین، خرید سهام، فروش آن یا حتی استقراض آن توسط سرمایه گذاران، بر شناوری سهم تأثیر نمی گذارد، زیرا این موارد تغییر تعداد سهام موجود برای معامله را نشان نمی دهد و صرفاً نمایانگر بازتوزیع آن است. به همین ترتیب، اختیار معامله یک سهم، تأثیری در شناوری آن نخواهد داشت.

یکی از مواردی که شرکت های کوچک با سهام شناور کم با آن مواجه هستند، این است که افراد با سرمایه کم می توانند روند سهم را تغییر دهند و سهامداران خرد را دچار اشتباه کنند. این کار دست سفته بازان را برای سودجویی باز می کند. اما در مقابل، قیمت سهام شرکت هایی با شناوری بالا را نمی توان به سادگی تغییر داد و دچار نوسان کرد.

نکته دیگر این است که تغییر قیمت سهام با شناوری کم ساده تر است. زیرا چنین سهامی که تعداد سهم کمتری دارد، عرضه اش هم کمتر است و با سرمایه کم می توان برای آن صف خرید ایجاد کرد.

آیا میزان سهام شناور ثابت می ماند؟

همان طور که پیش تر گفته شد، سهام شناور، قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. میزان این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیر تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کند شناوری سهم کاهش می یابد. شرکت های بورسی و فرابورسی در دوره های سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر می کنند.

بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟

حداقل مقدار سهام شناور آزاد شرکت ها می تواند ۵ درصد باشد. اما در واقع برای این مقدار، حداکثری وجود ندارد. چون یک سهامدار عمده می تواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد. تجربه نشان داده، هر چه این درصد به میانگین شناوری نزدیک تر باشد، متعادل تر است. طبق آخرین گزارش ها، درصد میانگین شناوری چیزی حدود ۲۱ درصد برای شرکت های بورسی و فرابورسی است.

شاخص شناور آزاد چیست؟

در این شاخص، هر سهم بر اساس سهام شناوری که دارد روی شاخص تاثیر می گذارد. دلیل اهمیت شاخص شناور به این خاطر است که تاثیر گذاری هر سهم، بر مبنای میزان اثرگذاری سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام محاسبه می شود. به همین دلیل، قابلیت تحلیلی بالایی دارد و خاصیت توضیح کنندگی آن می تواند اتفاقات بازار سرمایه را کاملا پوشش دهد.

در بسیاری از بورس های دنیا شرکت هایی كه كمتر از ۲۵ درصد سهام آن ها، شناور آزاد باشد، از فهرست شرکت های بورسی حذف می شوند. به دلیل اینكه اگر مالكان شركتی نمی خواهند حداقل ۲۵ درصد سهام آن ها بین مردم توزیع شود و علاقه مند هستند سهام را برای خود نگه دارند، دلیلی برای حضور آن ها در بازار بورس وجود ندارد.

همچنین اگر سهمی نسبت سهام شناور آزاد بیشتری داشته باشد، امكان نقد شوندگی آن بیشتر و دست کاری قیمت آن كمتر می شود. زیرا حجم منابعی كه برای دست کاری آن لازم است خیلی زیاد بوده، اما شركتی كه كوچك است و سهم شناور آزاد آن كم است، به سادگی دچار دست کاری قیمت می ‏شود.