پوسیدگی های شیارها و حفرات تاج دندان ها خصوصا در سطوح جونده دندان های آسیا ۸۰ درصد پوسیدگی های دندانی را در کودکان و نوجوانان شامل می شود.روش های مختلفی برای کنترل و پیشگیری پوسیدگی های دندانی وجود دارد، از قبیل استفاده از ترکیبات مختلف فلوراید، تغذیه مناسب، کاهش و کنترل مصرف مواد قندی، رعایت بهداشت دهان و دندان فردی و معاینات منظم دندانپزشکی.یکی از موثرترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان ها در شیارها و حفرات تاج دندان ها خصوصا در سطوح جونده دندان های آسیا، روش فیشور سیلانت و یا شیارپوش است.در این روش حفرات و شیارهای عمیق سطوح تاج دندان ها به وسیله مواد دندانپزشکی خاصی پُر می شوند.این روش بدون تزریق بی حسی و تراش دندان انجام می شود.در این روش فرم طبیعی دندان ها تغییر نمی کند.تنها شیارها و حفرات عمیق سطوح دندانی که در حالت طبیعی امکان تمیز کردن کامل آن ها وجود ندارد تبدیل به شیارها و حفرات کم عمقی می شوند که به طور کامل امکان تمیز کردن آن ها برای فرد فراهم می شود.
مراحل شیار پوش کردن دندان
شیار پوش کردن یک فرایند ساده و بدون درد است و برای هر دندان تنها چند دقیقه طول می کشد شیار پوش شود. مراحل شیار پوش کردن دندان به صورت زیر است:
1- ابتدا دندانهایی که قرار است شیار پوش شوند، باید کاملا تمیز شوند.
2- سپس هر یک از این دندانها خشک می شوند. معمولا پنبه یا مواد جاذب دیگر در اطراف دندان قرار داده می شود تا دندان را خشک کند.
3- محلول اسیدی در سطح جونده دندان ریخته می شود تا سطح آن زبر شود. این کار کمک می کند مواد شیار پوش بهتر به دندان بچسبند.
4- سپس شیار پوش روی مینای دندان مالیده می شود و مستقیما به دندان چسبیده و سفت می شود. گاهی اوقات نور مخصوصی برای کمک به سفت شدن شیار پوش استفاده می شود.
چه زمانی باید از شیارپوش استفاده کنیم؟
اولین شیارپوش معمولا بر روی شیارهای اولین دندان مولر دائمی و در شرایطی که سطح جونده دندان به طور کامل از لثه بیرون زده است قرار میگیرد. این دندان دائمی در پشت دندان شیری رشد میکند. اگر سطح جونده دندان بسته و صاف شود، از آن محافظت میشود. به جز دندان عقل که خیلی دیرتر (معمولا دهه بیست زندگی) بیرون میزند، سایر دندانهای آسیاب تا سن یازده تا سیزده سالگی بیرون زده و سطح جونده آنها را میتوان پوشاند.
آیا فقط سطح جونده دندانهای آسیاب دندانهای دائمی با شیارپوش صاف میشوند؟
شیارپوش دندان معمولا روی سطح جونده این دندانها استفاده میشود چون معمولا در این نواحی شیارهای عمیق وجود دارد. گاهی اوقات هم شیارپوش را برای دندانهای دائمی دیگر که شیار یا منافذ زیادی دارند، استفاده میکنند تا دچار کرم خوردگی نشوند. در برخی کودکان دندانهای آسیاب شیری نیز شیارهایی دارند که بهتر است آنها را صاف و هموار کرد. در این شرایط نیز ممکن است استفاده از شیارپوش توصیه شود.
عملکردهای زبان کوچک چیست؟
آیا شیارپوش دندان برای بزرگسالان نیز مفید است؟
بله، اگر چه کمتر این کار انجام میشود اما گاهی اوقات در افراد بزرگسال که دندانهایشان سوراخها و شکافهای زیاد یا عمیقی دارد و دندانشان را پر نکرده اند و در خطر پوسیدگی دندان قرار دارند، شیارپوش توصیه میشود.
شیارپوش در دهان به چه صورت دیده میشود؟
این مواد شفاف، سفید رنگ یا کمی رنگ دار هستند که این بستگی به مواد مورد استفاده دارد.
شکل- مراحل شیارپوش کردن دندان به ترتیب از بالا سمت چپ به پایین سمت راست.
چگونه شیارپوش روی دندانها کشیده میشود؟
ابتدا سطح دندان به طور کامل با خمیر و مسواک چرخشی توسط دندانپزشک تمیز میشود. سپس این ناحیه با آب شستشو داده شده و خشک میشود. پس از آن محلولی اسیدی در ناحیه شکافهای سطح جونده دندان به مدت چند ثانیه قرار داده میشود و سپس شسته میشود. این کار باعث میشود نواحی میکروسکپی کوچکی ایجاد شده و سطح دندان در مقیاس میکروسکپی زبرتر و ناهموارتر از مینای اطراف شود (با میکروسکوپ میتوانید زبری ایجاد شده را مشاهده کنید). سطح زبر شده و نواحی میکروسکوپی کمک میکنند شیار پوش بهتر به دندان چسبیده و محکم شود. پس از این که دندان خشک شد، محلول سیلانت بر روی دندان کشیده شده و سخت میشود. سیلانت با استفاده از تابش نور مخصوصی سخت میشود. گاهی اوقات نیز از سیلانت دو ترکیبی استفاده میشود که سخت شدن آن نیازی به نور ندارد. همین که مواد سفت شدند، تبدیل به یک پوشش پلاستیکی محکم بر روی دندانها میشوند که میتوانید همانند سطح دندان طبیعی از آن برای جویدن استفاده کنید.
