شوره سر، خارش سر و نکات لازم در مورد آن که باید بدانید!

تشخیص علائم شوره سر برای بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان کار ساده ای است، ورقه های چرب و سفید رنگ پوست مرده که روی مو و شانه ها ظاهر می شوند و احتمالا احساس خارش پوست سر. این بیماری در طول فصول پاییز و زمستان، وقتی که گرمای داخل خانه در خشکی پوست نقش دارد تشدید پیدا می کند و در طول تابستان این بیماری بهبود پیدا می کند. نوعی از شوره سر که کلاه گهواره نام دارد که نوزادان را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال که باعث پولک پولک شدن پوست سر می شود بیشتر در بین نوزادان تازه به دنیا آمده شایع است، اما در هر زمانی در طول دوره کودکی اتفاق می افتد.اگر چه این نوع شوره سر باعث نگرانی والدین می شود اما خطرناک نیست و معمولا به خودی خود و وقتی نوزاد سه ساله شد از بین می رود.

علائم دیگر این مشکل شامل موارد زیر می شود :

1- پوست ورقه ورقه و خشکی که در آب و هوای سرد اوضاح وخیم تری پیدا می کند
2- خشکی پوست در ناحیه صورت، پیشانی، گوش یا ابرو
3- پوست ورقه ورقه در سینه یا قسمت های مودار دیگر بدن
4- نواحی چرب در پوست سر چرب یا قسمت های دیگر بدن
5- قرمزی خفیف در نواحی تحت تاثیر
6- ریزش موی موقتی

انواع شوره سر

شوره سر به دو شکل خشک یا چرب بروز می کند.

شورهٔ خشک

این دست از شوره ها قابل دیدن و به شکل لایه هایی از پوست سر می باشند. سفید، مسطح، و به آسانی جدا شونده هستند. بیشتر کسانی که به این نوع شوره دچار می شوند موهای خشکی دارند. در بیشتر موارد سبب خارش آزار دهنده ای می شوند و خاراندن آن، روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می کند. همچنین خارش آن ها سبب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره می شود.

شورهٔ چرب

ذرات کوچکتر، گرد تر و کمی زرد رنگ هستند. به صورت ذرات چربی به پوست سر چسبیده و جدا کردن آن ها سخت تر و باعث زخم شدن می شود. سبب احساس خارش زیادی می شوند و اغلب نشانی از ریزش مو می باشند و با توجه به این نکته از خارش سر در شوره چرب باید اکیداً پرهیز شود.

درمان شوره سر

در درمان شوره سر علاوه بر راه حلهای دارویی و استفاده از شامپوهای ویژه ضد شوره (Anti Dandruff) مانند پیریتیون زینک و سلنیوم سولفاید و کتوکنازول می توان از روشهای مراقبت پوست نیز استفاده نمود.

- پرهیز از خارش پوست سر

- ماساژ پوست سر و استفاده از فشار پخش شدهٔ دوش آب در هنگام شستشو

- استفاده از آب با گرمای مناسب برای شستشوی سر

- خشک کردن موی سر بدون استفاده از خشک کن و در صورت استفاده با دمای پائین

- بهداشت سر و عوض کردن دائم روکش بالش خواب

- عدم استعمال دخانیات در صورت امکان

- استفاده از شامپوی ملایم و مناسب با توجه به پوست سر (از نظر خشکی یا چرب بودن)

- درمان های سنّتی

آسپرین

آسپرین شامل ترکیبات فعالی به نام اسید سالیسیلک است که در بسیاری از شامپوهای مخصوص درمان شوره سر وجود دارد. برای کنترل شوره و پوسته ی سر، دو عدد آسپرین را پودر کرده و به شامپوی خود اضافه کنید. بگذارید این ترکیب ١ الی ٢ دقیقه روی موهایتان بماند، سپس آن را خوب آب بکشید و مجددا موها را با شامپوی ساده بشویید.

روغن بوته ی چای

یک پژوهش نشان داد شامپوهایی که حاوی روغن بوته ی چای هستند، به طور چشم گیری در رفع شوره ی سر مؤثرند. می توانید با افزودن چند قطره روغن بوته ی چای به شامپوی مورد علاقه خود، شوره را رفع کنید.

جوش شیرین

مواد موجود در آشپزخانه می تواند در رهایی از شر پوسته ها و خارش سر به شما کمک کند. موهایتان را مرطوب کنید و یک مشت جوش شیرین را روی آن بمالید. سپس شامپو را روی موهایتان بریزید و بلافاصله آن را با آب بشویید. جوش شیرین قارچ هایی را که عامل ایجاد شوره سر هستند از بین می برد. ممکن است در ابتدا پوست سرتان کمی خشک شود اما بعد از چند هفته، پوست سر چربی طبیعی خود را بازیابی می کند. استفاده از جوش شیرین هم موجب نرمیِ موهایتان می شود و هم از شر پوسته ی سر خلاص تان می کند.

سرکه ی سیب

سرکه ی سیب به عنوان درمان کننده ی شوره سر، میزان PH پوست سر را تغییر می دهد و مانع از رشد مُخمرها در پوست می شود. یک چهارم فنجان سرکه ی سیب را با یک چهارم فنجان آب مخلوط کنید و آن را در یک قوطی اسپری بریزید و به موهایتان اسپری کنید. موهایتان را در یک حوله بپیچید و ۱۵ دقیقه الی یک ساعت صبر کنید و بعد موها را بشویید. این کار را دو بار در هفته انجام بدهید.

دهان شویه

برای درمان شوره سرِ شدید، موهایتان را با شامپوی همیشگی بشویید و سپس آن را با یک دهان شویه ی حاوی الکل آب بکشید. سپس از نرم کننده ی مو استفاده کنید. دهان شویه دارای خواص ضد قارچی است که مانع از ایجاد شوره سر می شود.

روغن نارگیل

روغن نارگیل یک درمان آزموده شده و مناسب برای شوره سر به شمار می رود و بوی خوبی نیز دارد. قبل از شست وشوی موها، ٣ تا ۵ قاشق غذاخوری از روغن نارگیل را روی موهایتان بریزید، آن را ماساژ بدهید و اجازه دهید یک ساعت روی سرتان بماند. سپس سرتان را با شامپو بشویید. همچنین می توانید از شامپویی استفاده کنید که حاوی روغن نارگیل باشد.

لیمو

درمان شوره سر را حتی می تواند در یخچال هم پیدا کرد! کافی است دو قاشق غذاخوری آب لیمو را روی موهایتان بریزید و آن را ماساژ بدهید. سپس یک قاشق چای خوری آب لیمو را در یک فنجان آب بریزید و آن را روی موها ریخته و سپس آب کشی نمایید. این کار را روزانه انجام دهید تا شوره سر رفع شود. خاصیت اسیدی لیمو باعث متعادل شدن PH پوست سر می شود که به رفع شوره کمک می کند.

استفاده از شامپوهای ضد شوره

اگر شوره سر شما خفیف است یا بدون علت خاصی ایجاد شده، می توانید از شامپوهای ضد شوره حاوی کلیمبا یا سلنیوم سولفاید برای کنترل پوسته پوسته شدن و خارش استفاده کنید. پیش از استفاده از شامپوها تا حد امکان پوسته های ایجاد شده را از بین ببرید تا اثرات شامپو بیشتر و موثرتر باشند. برای این کار می توانید موها را به آرامی شانه یا برس بکشید و توجه کنید که نباید موها را محکم یا ضربه ای شانه بزنید، چراکه این کار باعث تحریک بیشتر شوره ها می شود.

شامپوهای ضد شوره از مواد مختلفی ساخته می شوند که به روش های مختلفی می توانند تولید شوره های سر را کنترل کنند. به عنوان مثال شامپوهای حاوی سلنیوم سولفاید با کاهش تولید روغن های طبیعی غدد پوستی به کاهش سلول ها کمک می کنند. شامپوهای حاوی پیریتیون نیز سرعت رشد مخمرها را کاهش می دهند.

در برخی شامپوها از قطران زغال سنگ استفاده می شود. این ماده یک ماده ضد قارچ طبیعی است که می تواند تولید سلول های پوستی اضافه را کاهش دهد. استفاده از این مواد در شامپوهای ضد شوره ممکن است در درازمدت باعث ایجاد برخی مشکلات شود. به عنوان مثال شامپوهای حاوی قطران زغال سنگ موهای رنگ شده را لکه دار می کنند. همچنین ممکن است حساسیت موها نسبت به اشعه خورشید بیشتر شود. بنابراین شما باید با مشورت پزشک از شامپوی مناسب استفاده کنید و هر چند وقت یک بار برای بررسی نتایج و در صورت لزوم تعویض شامپو به پزشک مراجعه کنید.

در مواردی که اگزمای سبورئیک باعث ایجاد شوره سر شده، درمان طولانی تری لازم است. در این موارد پزشک معمولا متناسب با وضعیت بیمار از شامپوهای حاوی سورفاکتانت استفاده می کند. این شامپوها را می توان برای شوره چرب، شوره خشک، کف سر چرب با ساقه خشک یا کف سر چرب با ساقه چرب تجویز کرد. بسته به تشخیص پزشک ممکن است از این شامپوها در دوره های منقطع استفاده شده و پس ازآن یک شامپوی سبک روزانه برای بیمار تجویز شود.