شرایط لازم برای ورود به حرفه وکالت دادگستری

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از موسسه بین المللی حقوقی و مطالعاتی ایرانیان صاعد متقاضیان،  ورود به حرفه وکالت به دو گروه تقسیم می شوند:

1) کسانی که مستقیما به آنان پروانه وکالت درجه اول (پایه یک) اعطاء می گردد .
۲) کسانی که پروانه کارآموزی دریافت نموده و پس از طی این دوره و قبولی در امتحانات اختبار به آنان پروانه پایه یک اعطاء می شود.
کسانی که به آنان پروانه وکالت پایه یک اعطاء می گردد: 
الف)به موجب بند الف ماده 8 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری  کسانی که دارای ده سال متوالی یا پانزده سال متناوب سابقه خدمات قضائی بوده و لا اقل  پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه داشته باشند و سلب صلاحیت قضائی از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات نشده باشند.

ب)به موجب بند ب ماده ماده 8 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری  کسانی که دارای دانشنامه لیسانس بوده و پنج سال سابقه خدمات قضائی داشته باشند و سلب صلاحیت قضائی از طرف دادگاه عالی انتظامی از آنها نشده باشد.

ج) به موجب بند ج ماده 8 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری  نمایندگان مجلس شورای اسلامی با گذراندن یک دوره کامل نمایندگی که دارای لیسانس قضائی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه از حوزه علمیه قم و 5 سال سابقه کار قضائی در محاکم باشند.
در خصوص این افراد به نظر میرسد داشتن مدارک تحصیلی مذکور باید قبل از شروع دوره نمایندگی باشد.
د)به موجب ماده واحده قانون اجازه وکالت دادگستری به افسران قضائی لیسانسه حقوق بازنشسته نیروهای مسلح مصوب 29/8/1351، افسران نیروهای مسلح که واجد شرایط زیر باشند پس از بازنشستگی با رعایت ماده 10 قانون استقلال وکلاءمصوب اسفندماه 1333 میتوانند بدون طی کارآموزی پروانه وکالت پایه یک دریافت نمایند:

1- دارابودن حداقل دانشنامه لیسانس در رشته حقوق
 2- دارا بودن حداقل پنج سال سابقه خدمت متوالی و یا هشت سال متناوب در مشاغل سازمان قضائی ذیل:
1-2)رئیس و عضو دادگاه عالی انتظامی و دادستان و دادیار دادسرای انتظامی قضات ارتش(نیروهای مسلح)
2-2)دادستان ارتش(نیروهای مسلح)و معاون او
3-2)رئیس و عضو دادگاه نظامی
4-2)دادستان و دادیار و بازپرس و معاون بازپرس نظامی

مدارک لازم جهت تقاضای صدور پروانه  پایه یک باتوجه به مواد قانونی فوق در کانون وکلای دادگستری مرکز:

1)تصویرمصدق تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی(2 سری)
2)تصویر مصدق مدرک  تحصیلی(لیسانس حقوق یا حداقل گواهی پایان سطح 2)
3)تصویر مصدق قطع رابطه استخدامی(استعفاء-بازخریدی- بازنشستگی- ودر خصوص نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویر اعتبار نامه نمایندگی)
4)عکس به تعداد مورد نیاز اعلامی
5)واریز هزینه ثبت نام به توجه به مبلغ اعلامی

نحوه ثبت تقاضا و انجام سایر تشریفات:

متقاضی باید مدارک فوق را به همراه فرم تقاضا در دفترکانون ثبت و پس از دستور رئیس یا نواب او جهت تشکیل پرونده به صدور پروانه کانون مراجعه و دو سری فرم تقاضانامه(پرسشنامه)را تکمیل و یک سری از این پرسشنامه را تحویل دایره صدور پروانه و یک سری دیگر را به همراه 2 قطعه عکس و یک سری تصویر مصدق تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی تحویل دفتر کمیسیون تحقیق و بررسی نماید.

استعلامات زیر توسط واحد صدور پروانه تهیه و بعد از امضای رئیس یا نواب وی تحویل متقاضی می شود:
1) پزشکی قانونی :
 متقاضی باید حداکثر ظرف مدت 48 ساعت این استعلام را به همراه یک قطعه عکس (علاوه بر عکسی که بر روی استعلام الصاق گردیده است) به پزشکی قانونی واقع در تهران ضلع جنوبی پارک شهر سازمان پزشکی قانونی تحویل و پس از پرداخت هزینه (در حال حاضر حدود 12000 تومان) نسبت به انجام آزمایشات معموله اقدام ونتیجه و پاسخ آن را که به صورت در بسته و پلمپ میباشد تحویل واحد صدور پروانه نماید.
2) عدم سوء پیشینه:
دارندگان پایه قضائی میتوانند علاوه بر مراجعه به دفاتر پلیس +10 به اداره عفو و بخشودگی مستقر در کاخ دادگستری مراجعه و نسبت به دریافت پاسخ این استعلام (گواهی عدم سوء پیشینه کیفری) اقدام نموده وآن را تحویل دایره صدور پروانه نمایند.نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز برا ی این منظور باید به دفاترپلیس + 10 مراجعه نمایند.  
3) کارگزینی:
 دارندگان پایه قضائی باید این استعلام را به کارگزینی کل قوه قضائیه واقع در......... تحویل نمایند که پاسخ مذکور مستقیما" توسط کارگزینی به کانون وکلاء ارسال میگردد.در پاسخ این استعلام کلیه سوابق خدمتی قاضی از ابتدا تا انتهای کار وی (سمتها و شروع و خاتمه آن- ماموریتها- تشویقات-تنبیهات و محکومیتهای انتظامی )درج میگردد.
4) نظارت و ارزشیابی:
متقاضی باید این استعلام را به معاونت نظارت و ارزشیابی دادسرای انتظامی قضات واقع در کاخ دادگستری تحویل نموده که پاسخ آن مستقیما" توسط این معاونت به کانون وکلاء ارسال میشود.
5)استعلام از مرکز اسناد وزارت اطلاعات :
 که مستقیما" توسط کمیسیون تحقیق و بررسی صورت خواهد گرفت و پاسخ آن توسط دایره  مذکور به صدور پروانه تحویل میگردد.در برخی موارد نیز معاونت نظارت وارزشیابی نیز از مرکز اسناد استعلام و پاسخ آن را به کانون وکلاء ارسال مینماید.
در خصوص نمایندگان مجلس به جای استعلام 4 و 5 از مجلس شورای اسلامی تائیدیه دوران نمایندگی متقاضی استعلام می گردد.

پس از طی تشریفات فوق در اجرای ماده 34 آئین نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری تقاضانامه وکالت در صورتی که نقصی نداشته باشد به نظر ریاست کانون میرسد و رئیس کانون  رسیدگی به هریک از تقاضاها را به یکی از اعضای کانون و یا کارمندان اداری و یا کارآموزان ارجاع مینماید که از پرونده گزارش تهیه گردد پس از آن در صورتی که پرونده به نظر گزارش دهنده ناقص باشد عودت تا رفع نقص گردد در غیر این صورت حسب دستور رئیس یا نواب وی در دستور کار هیات مدیره قرار گرفته و نسبت به آن اتخاذ تصمیم میگردد و در صورت موافقت با صدور پروانه محل اشتغال وی تعیین و پرونده جهت مراسم تحلیف ومتعاقب آن صدورپروانه به دایره مذکورارسال میگردد.
مراسم تحلیف در اجرای ماده 39 آئین نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری با حضور رئیس کانون و لااقل دو نفر از اعضای هیات مدیره انجام و پس از قرائت متن سوگند نامه و امضای متقاضی و سه نفر ازافراد فوق الذکر ذیل سوگند نامه، متقاضی مفتخر به ورود به حرفه وکالت پایه یک دادگستری میشود. پروانه وکالت وی پس از پرداخت حق عضویت و ابطال تمبر مالیاتی در پروانه و اعلام نشانی دفتر در محل اشتغال تعیین شده صادر و تحویل وی میگردد.
لازم به توضیح است به موجب تبصره 4 ماده 6 قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت مصوب 1378/1/17 قضات تا سه سال حق وکالت در آخرین محل خدمتی خود را نخواهند داشت و متخلف به ترتیب تکرار مستوجب مجازاتهای درجه 3 الی 6 خواهد بود.
و در  صورت رد تقاضای متقاضی توسط هیات مدیره (به دلایلی از قبیل سلب صلاحیت ، نداشتن حسن شهرت ، نداشتن سابقه کافی و ...) این تصمیم توسط کانون به وی ابلاغ و متقاضی می تواند ظرف 10 روز به این تصمیم به دادگاه عالی انتظامی قضات (مستقر در کاخ دادگستری) اعتراض نماید دادگاه انتظامی  تصویر اعتراضیه را به کانون ارسال و تقاضای پرونده وی را به همراه جوابیه می نماید کانون نیز متعاقبا  جوابیه ای تهیه و به همراه اصل پرونده به دادگاه انتظامی ارسال و دادگاه دراین خصوص رأئی دال بر موافقت با تصمیم کانون و یا مخالفت با آن و مبنی بر الزام کانون به صدور پروانه صادر می نماید. این رای به موجب ماده 34 آئین نامه لایحه قانونی استقلال کانون و کلای دادگستری قطعی بوده و اجرای آن به عهده رئیس کانون است و متخلف از آن مستوجب تعقیب انتظامی است.
هر چند با توجه به ماده 426 قانون آئین دادرسی مدنی  و رویه حاکم این احکام قابل اعاده دارسی بوده و رسیدگی به آن در صلاحیت هیات تجدید نظر انتظامی قضات می باشد.
2) کسانی که پروانه کارآموزی دریافت نموده و پس از طی این دوره و قبولی در امتحانات اختباربه آنان پروانه پایه یک اعطاء می شود:
1-2)به  موجب بند دال ماده 8 لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری کلیه کسانی که دارای لیسانس حقوق قضائی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه از حوزه علمیه قم با حداقل 5 سال  سابقه کار متوالی یا ده سال متناوب در سمت ها حقوقی در دستگاه های دولتی و وابسته به دولت و نهاد ها و نیروهای مسلح باشند و بعد از اجرای این قانون با داشتن 30 سال سابقه خدمت بازنشسته شوند بدون رعایت شرط سنی با انجام نصف مدت مقرر کارآموزی(نه ماه)
لازم به توضیح است که این متقاضیان باید دارا ی تمام شرایط فوق باشند در غیر این صورت مشمول این ماده نخواهند شد (لیسانس حقوق یا گواهی سطوح عالی حوزه+5سال مستمر یا 10 سال متناوب + کارشناس حقوقی مستند به احکام کارگزینی+ بازنشستگی با 30 سال خدمت واقعی)
متقاضیان این بند مانند سایر متقاضیان ماده 8 نیز علاوه بر استعلامات پزشکی قانونی،تشخیص هویت باید استعلامات ذیل را نیز انجام دهن(ضمن آنکه باید تصویرمصدق احکام کارشناسی حقوقی خود را ضمیمه تقاضای خود نمایند)
الف) تائیدیه تحصیلی از دانشگاه:
متقاضیان باید این استعلام را به دانشگاهی که از آن مدرک لیسانس خود را اخذ نموده اند تحویل و پاسخ آنرا به کانون وکلاء ارائه دهند ایضا" دارندگان مدارک حوزوی
ب) کارگزینی:
 متقاضیان باید این استعلام را که خطاب به بالاترین مقام اداری(پرسنلی) نوشته شده است ارائه و پاسخ آن را  به کانون ارائه نمایند.
این گونه تقاضاها نیز پس از طی تشریفاتی که در بالا مذکور افتاد در هیات مدیره مطرح و در صورت موافقت با تقاضا محل اشتغال به کارآموزی و پس از کارآموزی تعیین می گردد که متقاضی باید نسبت به معرفی وکیل سرپرست بر اساس محل اشتغال تعیینی و ضوابط مشخص شده توسط کانون از لحاظ سابقه کار وکیل سرپرست اقدام  نموده و متعاقب آن پروانه کارآموزی وی صادر وباید با توجه به شرح وظایف کارآموزی که در اختیار وی قرار می گیرد به کارآموزی اشتغال ورزد ودر پایان مدت کارآموزی(نه ماه) و پس از شرکت در اختبار و قبولی در آن و انجام مراسم تحلیف پروانه پایه یک به وی اعطاء میگردد.
ودر صورت مخالفت با تقاضای صدور پروانه وی به ترتیب فوق الذکر عمل میگردد.
2-2)کسانی که به موجب مواد 1 تا 3 قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت مصوب 17/1/1376 وبه ترتیب زیربه آنان پروانه کارآموزی اعطاء میشود:
کانونهای وکلای دادگستری مکلفند حداقل هر سال یکبار نسبت به برگزاری آزمون ورودی کارآموزی وکالت اقدام نمایند تعیین ظرفیت پذیرش هر کانون به عهده  کمیسیونی مرکب از ریاست دادگستری استان هر کانون و رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب و رئیس کانون وکلای مربوط میباشد . از سال 1385 برگزاری آزمون بر عهده اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری به نمایندگی از کانونهای عضو میباشد. معمولا" بعد از اعلام ظرفیت پذیرش هر کانون به اتحادیه، آگهی آزمون در شهریور ماه در جراید منتشر و شرایط و نحوه ثبت نام اعلام میگردد و داوطلبان با مراجعه به سایت سازمان سنجش آموزش کشور نسبت به ثبت نام و تعیین کانون خود اقدام مینمایند. آزمون داوطلب در مرکز استان کانونی که توسط وی انتخاب شده است برگزار می گردد.
تاریخ آزمون در آگهی آن اعلام و منتشر می شود و یک هفته قبل ازبرگزاری ، نحوه دریافت کارت ورود به جلسه از طریق جراید و سایت اتحادیه به اطلاع داوطلبان میرسد.
مواد امتحانی شامل : حقوق مدنی با ضریب 3 ، آئین دادرسی مدنی با ضریب 3 ، حقوق جزا(عمومی و اختصاصی ) با ضریب 2 ، و آئین دادرسی کیفری با ضریب 2  ،حقوق تجارت با ضریب 2 و اصول استنباط با ضریب 1 میباشد.
شرایط شرکت در آزمون و مدارک مورد نیاز در آگهی آزمون همان سال درج میگردد. شرکت در آزمون و ثبت نام مستلزم پرداخت هزینه میباشد.
پس از برگزاری آزمون توسط سازمان سنجش آموزش کشور اوراق داوطلبان توسط سازمان مذکور تصحیح و لیست تمامی شرکت کنندگان بر اساس نمره کل و الفبا و به تفکیک هر کانون تحویل کانون مربوط میشود و هرکانون بر اساس ظرفیت پذیرش خود به ترتیب رتبه ، اسامی پذیرفته شدگان را اعلام نموده و بر اساس برنامه زمانی نحوه و تاریخ ثبت نام از داوطلبان را اعلام مینماید.

مدارک لازم جهت ثبت نام در کانون وکلای دادگستری مرکز

1. تصویر مصدق از تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی(دو سری)
2. تصویر مصدق دانشنامه لیسانس در یکی از رشته های مندرج در ماده 2 قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت
3. عکس به تعداد اعلام شده توسط کانون 
4. تصویر مصدق کارت پایان خدمت یا معافیت دائم

پذیرفته شدگان با در دست داشتن مدارک فوق در روز تعیین شده به کانون وکلاء مراجعه و ضمن تکمیل نمودن دو سری تقاضانامه (پرسشنامه) و تحویل مدارک خود نسبت به تعیین محل اشتغال خود اقدام مینمایند.
به پذیرفته شدگان استعلامات ذیل تحویل میگردد:

1. پزشکی قانونی
2. عدم سوء پیشینه
3. تائیدیه تحصیلی از دانشگاه

نحوه انجام استعلامات مانند موارد قبلی بوده که از تکرار آن خودداری میشود.

پذیرفته شدگان باید پاسخ استعلامات را به دایره صدور پروانه تحویل و پس از انجام استعلام از مرکز اسناد توسط کمیسیون تحقیق و بررسی و مثبت بودن پاسخ و بعد از اعلام دایره صدور پروانه نسبت به معرفی وکیل سرپرست و اخذ موافقت وی در فرمهای چاپی مخصوص که توسط صدور پروانه به پذیرفته شدگان تحویل شده است اقدام نمایند. 
پس از تکمیل پرونده وطی تشریفاتی که قبلا" مذکور افتاد در جلسه هیات مدیره مطرح و تصویب میگرددو پرونده جهت صدور به دایره صدور پروانه ارسال میشود و پذیرفته شده پس از پرداخت حق عضویت و تکمیل فرم های مربوط  مفتخر به اخذ پروانه کارآموزی میشود.
ودر صورت مخالفت با صدور پروانه نیز به شرحی که قبلا" مذکور افتاد عمل می شود.