به حفره های پر از هوا در پشت بینی، گونه ها و پیشانی، سینوس گفته می شوند. سینوزیت یا عفونت سینوس ها بیماری حاد یا مزمنی است که می تواند در اثر ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، آلرژی ها یا حتی یک واکنش خود ایمنی ایجاد شود. درد در مجرای بینی می تواند نشانه ای از سینوزیت باشد. پزشکان اغلب از سینوزیت به عنوان سینو رینوزیت نام می برند، زیرا التهاب سینوس ها تقریباً همیشه با التهاب بینی معروف به رینیت هم زمان رخ می دهد، التهاب سینوس ها و بینی ممکن است که هم در بزرگسالان و هم در کودکان تأثیر بگذارد.
آناتومی سینوس ها
بدن انسان دارای چهار جفت سینوس تنفسی می باشد (سینوس اسفنوئید (پشت چشم ها)، سینوس ماگزیلا (در پشت فک فوقانی)، سینوس فرونتال (در جلوی پیشانی) و سینوس اتموئید (بین چشم ها)) که عمل گرم و مرطوب نمودن هوای تنفسی و همچنین سبک کردن وزن جمجمه را عهده دار است. ضمن اینکه در مقابل ضربات به عنوان ضربه گیر نیز عمل می کند. تأثیر در ایجاد کیفیت صدا از دیگر وظایف سینوس هاست.
سینوس ها در برابر عفونت ها به طور عادی دفاع طبيعی دارند ولی هر اتفاقی که در دفاع سلولی روی دهد موجب مستعد شدن به عفونت خواهد شد و به دنبال این عفونت التهاب و تخریب بافتی روی داده و باکتری ها می توانند به مخاط چسبندگی پیدا کنند و عفونت مزمن سینوس ایجاد شود.
عفونت حاد سینوس عفونتی می باشد که در بیشتر موارد کم تر از ۴ الی ۶ هفته به طول می انجامد. این عارضه با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. ریشه کن کردن عفونت موجب بازسازی مخاط و دفاع موضعی می گردد. سینوزیت مزمن بیش از ۳ ماه به طول می انجامد و علائم آن شدیدتر از زمان سینوزیت حاد است.
انواع سینوزیت
این بیماری همیشه شامل تورم بینی و ایجاد مخاط ملتهب است، اما انواع مختلفی وجود دارد و عفونت سینوس ها می توانند در مدت زمان مختلفی دوام داشته باشند.
- سینوزیت حاد: تا 4 هفته ادامه دارد و شایع ترین نوع آن است.
- سینوزیت تحت حاد: علائم طولانی تر از دوره حاد، بین 4 تا 12 هفته است.
- سینوزیت مزمن: علائم بعد از 12 هفته ادامه دارند. ممکن است نیاز به درمان تهاجمی و احتمالاً عمل جراحی باشد.زمان بهبودی و درمان به انو ع آن بستگی دارد.
علائم سینوزیت
علائم و نشانه های مشترک سینوزیت مزمن شامل موارد زیر است:
- التهاب بینی
- ترشحات ضخیم و بی رنگ از بینی
- تخلیه به پشت گلو (تخلیه خلف بینی)
- انسداد یا احتقان بینی که باعث مشکل در تنفس می شود
- درد، حساسیت و تورم در اطراف چشم، گونه، بینی یا پیشانی
- کاهش حس بو و طعم
علائم و نشانه های دیگر شامل:
- درد گوش
- درد در فک و دندان های فوقانی
- سرفه یا گلو
- گلو درد
- بوی بد دهان
- خستگی
چه زمانی فرد به سینوزیت مبتلا می شود؟
اگر به هر دلیلی مجاری سینوسی بسته شوند؛ مثلا با ترشح بیش از حد مخاط، ارتباط سینوس ها با بیرون قطع شده و بستر برای رشد میکروب ها و باکتری ها فراهم می شود.
به طور کلی بیماری سینوزیت ممکن است در ۳ حالت بروز پیدا کند:
- درون سینوس ها اجسام مژه مانندی وجود دارد که با زنش های خود مخاط را که میکروب ها و مواد خارجی را به خود جذب می کند به بیرون هدایت می کنند و از تجمع آنها درون محیط سینوس و بروز عفونت جلوگیری می کنند. اگر به هر دلیلی این اجسام مژه مانند به درستی عمل نکنند مواد اضافی و میکروب ها در محل سینوس ها تجمع پیدا می کنند و سینوزیت بروز پیدا می کند.
- به طور طبیعی درون سینوس ها مخاط وجود دارد اگر مقدار این مخاط از میزان مشخصی بیشتر شود، حالتی که معمولا در سرماخوردگی ها و آلرژی ها رخ می دهد، مخاط اضافی، مجاری سینوسی را می بندد و زمینه برای سینوزیت فراهم می شود.
- برخی مشکلات آناتومیکی مانند انحراف تیغه ی میانی بینی، پولیپ بینی و یا مشکلات مجرای بینی نیز می توانند سبب بسته شدن مجرای سینوس شوند و در ادامه سینوزیت به وجود آید.