سوالات متداول درمورد دندان شیری کودکان

اغلب والدین بارها دندان های شیری افتاده کودکان را مشاهده کرده اند. وقتی این دندان ها می افتند ریشه آن ها به طور کامل تحلیل رفته است. به نحوی که حتی با گاز زدن مواد غذایی، دندان لق شده به راحتی می افتد. این امر باعث این تفکر در برخی والدین می گردد که این دندان ها ریشه ندارند!در حقیقت تمام دندان های شیری اعم از قدامی یا خلفی دارای ریشه هایی هستند که حداقل 10 میلی متر طول دارند. این دندان ها در خلف (عقب فک) دارای چند ریشه مجزا هستند. دندان های شیری دارای تمام اجزای دندان دائم هستند. دندان شیری همانند تمام دندان ها دارای دو قسمت تاج و ریشه می باشند که شامل مینا، عاج و بافت پالپی است که اصطلاحاً عصب دندان نامیده می شود.

ساختار دندان شیری

تمام اجزایی که در یک دندان دائم وجود دارد در دندان شیری نیز در ابعاد کوچک تر وجود دارد.

1. مینای دندان: تمام دندان ها چه دندان های شیری و چه دندان های دائمی، دارای پوشش خارجی به نام مینا هستند، مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است.
2. عاج دندان: در زیر مینای دندان بخشی به نام عاج دندان وجود دارد عاج ازنظر وزنی متشکل از 70% مواد معدنی و 20% مواد آلی و 10% آب است. عاج نرم تر از مینای دندان است و ازنظر فیزیکی دارای خاصیت انعطاف پذیری بوده و این خاصیت باعث می شود از خرد شدن مینای شکننده ای که روی آن قرار دارد جلوگیری شود
3. سمان: در سطح ریشه دندان بافت سختی وجود دارد که بسیار شبیه به استخوان بوده و سطح ریشه دندان را می پوشاند و سمان نام دارد سمان فاقد عروق است و توانایی بازسازی ندارد.
4. عصب دندان: در زیر عاج دندان پالپ دندان که اصطلاحاً عصب دندان نامیده می شود وجود دارد. پالپ بافت پر عروقی است که در بخش مرکزی دندان قرار دارد و به دو بخش پالپ تاجی و ریشه ای تقسیم می گردد. بافت پالپ یا عصب دندان حاوی سلول های مختلف، عروق خونی و رشته های عصبی است.

پس از کشیدن دندان شیری چگونه از آن مراقبت کنیم؟

کشیدن دندان ممکن است باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در والدین و کودکان شود، اما باید گفت در اکثر موارد خارج کردن دندان شیری درگیری کمتری نسبت به دندان بزرگسالان داشته و راحت تر انجام می شود.معمولا دندانپزشک به کمک عکس رادیولوژی، ریشه و وضعیت استخوان دندان را بررسی می کند. پس از انجام ارزیابی و تصمیم دندانپزشک به خارج کردن دندان، معمولا فقط به بی حسی موضعی احتیاج است. در این مرحله دندانپزشک به کمک یک انبر کوچک مخصوص، ریشه دندان را که در محلی به نام «ساکت دندان» در استخوان فک قرار گرفته، حرکت می دهد و آن را می چرخاند تا رباط های پریودنتال که دندان را به استخوان فک وصل می کنند جدا کند.این عمل عموما راحت و سریع انجام می شود اما اگر در مورد توانایی کودک خود مطمئن نیستید و یا کودک شما به بی حسی خاصی نیاز دارد؛ حتما این موضوع را با دندانپزشک در میان بگذارید.

سوالات

1. دندان شیری از چه اجزایی تشکیل شده است؟

دندان شیری به عنوان یک نمونه کوچک تر دندان دائم و دارای 2 بخش تاج و ریشه است. گاهی والدین دچار این تصور اشتباه هستند که دندان شیری بدون ریشه است در حالی که این دندان ها دارای ریشه کامل هستند که به مرور زمان تحلیل می رود تا دندان ها در سن معینی بریزند و دندان دائمی جایگزین رویش کند. همچنین دندان های شیری دارای مینا، عاج و بخش داخلی تر هستند که اصطلاحا عصب دندان نامیده می شود.

2. اگر دندان شیری را بکشیم، همه چیز تمام می شود؟

در مواردی که دندان کودک درد می کند، گاهی والدین به اشتباه تصور می کنند اگر دندان شیری کشیده شود، ماجرا سریع تر خاتمه می یابد و دندان بعدی راحت تر رویش می کند در حالی که کشیدن زودهنگام دندان شیری می تواند باعث عوارض شدید و گاهی جبران ناپذیری برای کودک شود.کشیدن دندان شیری در سنین پایین به هیچ وجه موجب تسریع رویش دندان دائم نخواهد شد بنابراین دندان پزشک تا جای ممکن دندان شیری را با درمان های عصب کشی، ترمیم یا روکش های مخصوص دندان کودکان حفظ خواهد کرد.

3. کشیدن زودهنگام دندان شیری چه عواقبی به دنبال دارد؟

هر یک از دندان های شیری باید تا زمان معینی داخل دهان باقی بمانند، مثلا دندان های قدامی تا حدود 8-7 سالگی و دندان های خلفی تا حدود 12-10 سالگی داخل دهان وجود دارند.گر دندان شیری زودتر از زمان مقرر کشیده شود، موجب کاهش توانایی کودک در جویدن و از دست رفتن فضای مورد نیاز برای رویش دندان دائمی جایگزین می شود و در حقیقت نوعی قطع عضو محسوب می شود.

4. آیا کشیدن دندان راحت تر از عصب کشی است؟

دندان پزشک قبل از انجام کارهایی از قبیل عصب کشی و ترمیم پوسیدگی های عمیق، دندان را به میزان لازم بی حس می کند. بنابراین میزان ناراحتی کودک هنگام درمان های عصب کشی و ترمیم به هیچ وجه بیشتر از کشیدن دندان نخواهد بود. علاوه بر این، خونریزی پس از کشیدن دندان و فشار ناشی از بیرون آمدن دندان از حفره استخوانی احاطه کننده برای بسیاری از کودکان اضطراب بیشتری ایجاد می کند.

5. اگر ناچار به کشیدن دندان باشیم، تکلیف چیست؟

در برخی مواقع التهاب عصب دندان شیری به حدی پیشرفت می کند که احتمال صدمه به جوانه دندان دائم وجود دارد یا التهاب موجود موجب تحلیل پیشرس ریشه دندان شیری می شود. در چنین مواردی با صلاحدید دندان پزشک مجبور به کشیدن دندان شیری می شویم. در این شرایط حتما باید به جای دندان کشیده شده، فضانگهدار قرار داده شود تا فضای موجود برای رویش دندان دائم جایگزین حفظ شود.

قابل ذکر است در برخی مواقع دندان های شیری کودکان به دلیل درمان های ارتودنسی، طبق نظر متخصص ارتودنسی کشیده می شوند که در این موارد پیگیری درمان و معاینات منظم متخصص ارتودنسی ضروری است.

6. آیا عصب کشی دندان شیری به عصب دندان دائمی صدمه می زند؟

دندان های شیری کودکان به صورت یک دندان مستقل با ساختار مستقل هستند. عصب کشی دندان شیری هیچ گونه صدمه ای برای عصب دندان دائم جایگزین نخواهد داشت بلکه جوانه دندان دائم دارای تاج، ریشه و ساختارهای عصبی مجزاست و در زمان معین تکامل خواهد یافت.