تعریف شپش و شوره سر
تخم شپش و شوره سر (haircast) دو شرایط شایع هستند که پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهند. haircast شبیه به تخم شپش می باشد ولی به راحتی از سر جدا می شود. در حالی که این دو عارضه پوستی شباهت هایی با یکدیگر دارند، علل شپش سر و شوره سر با یکدیگر متفاوت است؛ بنابراین راه های درمان شپش با شوره سر نیز متفاوت است.
شپش سر انگل های مسری هستند که در سه حالت دیده می شوند:
- تخم ها که ذرات سفید بسیار کوچک هستند.
- شپش نابالغ که به صورت حشرات کوچک، قهوهای مایل به زرد هستند و از تخم ها به وجود آمده اند.
- شپش بالغ به صورت حشرات کوچک به اندازه یک دانه کنجد
شوره سر یا همان درماتیت سبورئیک شرایط پوستی است که موجب پوسته پوسته شدن یا ایجاد فلس هایی در پوست سر می شود. شوره سر مسری نیست و شما آن را از فرد مبتلا نمی گیرید، در حالی که ممکن است در یک خانواده شایع باشد. آگاهی از تفاوت شپش با شوره سر به درمان مناسب پوست سر کمک می کند.
برخی از تفاوت شپش و شوره سر عبارتند از
مکان گسترش
شپش ها تخم می گذارند ، در حالی که شوره ی سر عارضه ای پوستی است که باعث ایجاد فلس روی پوست می شود. شپش و شوره شبیه هم هستند، اما تفاوت آنها را می توان از طریق معاینه از نزدیک پوست سر تشخیص داد. تخم شپش به مو می چسبد، در حالی که پوسته های ناشی از شوره به راحتی از مو جدا می شود و می ریزد. شوره، روی پوست سر قابل مشاهده است، اما شپش روی مو تخم گذاری می کند، نه پوست سر و این یکی از تفاوت شپش و شوره سر می باشد.
میزان سرایت
شوره سر مسری نیست، اما شپش ها به آسانی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند. اگر همکلاسی، دوست یا یکی از اعضای خانواده ی شما شپش داشته باشد ممکن است شما نیز دچار شپش شوید و پوست سرتان دچار خارش شود.
خارش
شوره و شپش هر دو منجر به خارش می شوند. زمانی که پوست سر خشک است، اما تفاوت شپش و شوره سر در این است که شوره باعث خارش بیشتر پوست سر می شود اما افراد مبتلا به شپش ممکن است احساس کنند چیزی روی پوست سرشان می خزد.
گره های لنفاوی
شپش می تواند باعث “عفونت باکتریال” شود؛ مخصوصا زمانی که فرد مبتلا، پوست سرش را به شدت بخاراند و باعث خونریزی آن شود. این افراد ممکن است احساس کنند گره های لنفاوی گردن یا پشت گوششان متورم شده است.
رنگ
شپش ها بسیار ریز و کوچک هستند و گاهی ممکن است برای دیدن آن ها نیاز به ذره بین داشته باشیم. دیدن حشرات یا نقاط سیاه و قهوه ای رنگ روی پوست سر یا مو، به معنای این است که فرد مبتلا به شپش است، نه شوره.
آلوپسی مو چیست و درمان آن
تشخیص شوره ی سر از شپش
برای تشخیص یک راه ساده وجود دارد که میتوانید در خانه انجام دهید. یک روز نامه را پهن کنید ، سر فرزند خود را با دست روی روزنامه بتکانید، اگر به راحتی از سر فرزندتان جدا شد و داخل روزنامه ریخت بدون شک شوره است ، اما اگر با تکان مو به راحتی از سر جدا نشد باید بدانید که تخم شپش یا رشک میباشد.
به دلیل اینکه شوره به هیچ عنوان چسبندگی ندارد اما رشک ها به دلیل ترشخ صمغ گونه باعث میشود که به مو بچسبد و به آسانی از مو رها نشود.
یکی دیگر از راه های تشخیص شورره سر از شپش این است که دانه های سفیدی که روی مو رویت میشود را بین دو ناخن خود قرار داده اگر به راحتی از مو جدا شد که شوره است ، اما اگر راحت از مو رها نشد میفهمیم که شپش میباشد.
این نکته را در نظر داشته باشید که اندازه تخم شپش یا رشک تقریبا یک میلی متر و در حد یک نقطه است. که بر رنگ سفید کدر میباشد که به حد خیلی زیادی به مو میچسبد.
شپش هر زمانی که به سر منتقل شد خود را به سرعت به پوست سر میرساند. به دلیل اینکه از نور فراری است و همین دلیل به هنگام معاینه نباید نور زیادی به سر بیاندازیم چون در این صورت شپش به سوی لایه های زیرین سر حرکت میکند و باعث میشود که پیدا کردن آنها دشوار شود پس چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم با نوری باید آنهارا معاینه کنید که به طور غیر مستقیم باشد و از زیر زره بین میتوانید به راحتی آنها را پیدا کنید.
برای تشخیص شوره سر از شپش مو :
1.بهتر است در مقابله آینه بایستید و سر خود را نگاه کنید. اگر در نور کافی این کار را انجام دهید بهتر است دلیل آن این است که شما در نور کم نمیتوانید شوره را از شپش تشخیص دهید.
2. لکه ها و پوسته هایی که به رنگ سفید هستند را روی موی خود پیدا کنید و به طور معمول پوسته هایی که روشن تر هستند شوره میباشد. اما باید دقت کنید که این کار را دقیق و نزدیک با آینه انجام بدهید.
3. مو های خود را شانه بزنید. اگر هنگام شانه زدن دانه های سفید رنگ روی موی شما حرکت کرد ، احتمالا شوره است ولی اگر به سختی به موی شما چسبیده باشد به احتما خیلی بالا شپش میباشد.
4.مو های خود را با شامپو به خوبی بشویید و این کار را چندین بار تکرار کنید. در اکثر وقت ها با یک بار شامپو زدن شوره از از روی موها از بین میرود . اگر بعد از چند بار شستشوی موها ،لکه های به رنگ سفید از روی موها نرفت مخصوصا در نقطه هایی که به ریشه مو بسیار نزدیک است احتمال خیلی زیاد شپش است.
5. به تمامی خارش هایی که در سطح سرتان است توجه داشته و حساس باشید. هر چند که شوره سر خارش به همراه دارد اما خارش ناشی از شوره خفیف میباشد در صورتی که خارش حلصل از شپش بسیار شدید تر میباشد. این یکی از بهترین راه های تشخیص شوره و شپش از هم میباشد.
چگونه می توان از ابتلا به شپش پیشگیری کرد؟
شپش می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد. شپش نشانه ی کثیفی یا بهداشت نامناسب نیست و طول موها در افزایش یا کاهش خطر ابتلا به شپش تاثیری ندارد.این حشرات از طریق تماس نزدیک منتقل می شوند، بنابراین برای جلوگیری از هجوم شپش سر، باید از تماس مستقیم با فرد مبتلا به شپش اجتناب کنید.اجازه ندهید هیچکس از وسایل شخصی تان نظیر شانه، روسری و کش مو استفاده کند. به کودکان خود بگویید که از تماس با موی دوستانشان در مدرسه یا در خانه اجتناب کنند. اگر در معرض تماس نزدیک با فرد مبتلا به شپش قرار گرفتید، هر ۳ – ۴ روز سر خود و کودکانتان را برای اطمینان از عدم وجود شپش یا تخم آن معاینه کنید.
چگونه می توان از ابتلا به شوره سر پیشگیری کرد؟
پیشگیری از شوره سر در صورتی که از لحاظ ژنتیکی مستعد این عارضه باشید سخت است. هرچند روش های متعددی برای کاهش فلس های پوست سر وجود دارد . استفاده از بهترین شامپو ضدشوره و ضدقارچ ممکن است به شما در درمان شوره سر کمک کند. شامپوهایی که حاوی روغن درخت چای هستند، در کاهش شوره سر موثر باشند .
