گاهی یک مزه تلخی در دهان ایجاد می شود که نمی توان آن را با خوردن شیرینی برطرف نمود.تلخ شدن دهان به عوامل مختلفی بستگی دارد و با برخی از اقدامات می توان این تغییر چشایی را از بین برد. یک طعم تلخ یا بد در دهان، می تواند یک واکنش طبیعی در برابر غذاهای تند و ترش باشد.
گاهی به دلیل سوء هاضمه عملکردی در زمانی که معده عملکرد خوبی نداشته باشد صفرا به داخل معده برگشت می کند و کمی التهاب و تحریک ایجاد می شود که در این حالت فرد احساس تلخی دهان می کند.
علائم و نشانه های طعم تلخ در دهان:
طعم و مزه تلخ و دائمی در دهان از نظر پزشکی به نارسایی چشایی معروف است. این طعم به عنوان یک مزه ناخوشایند توصیف شده است و میتواند تا زمان طولانی ادامه داشته باشد تا وقتی که علت آن مشخص شود. افراد مبتلا به نارسایی چشایی ممکن است یک طعم همیشگی ناخوشایند ثابت را تجربه کنند که اغلب یکی از موارد زیر است:
- تلخ
- فلزی
- شور
- فاسد
طعم و مزه را میتوان با خوردن یا چیز های دیگر به سختی برای مدت کوتاهی تغییر داد. یک شخص ممکن است حتی پس از مسواک زدن همچنان طعم تلخ را حس کند. بسیاری از علل طعم تلخ در دهان جدی نیستندف با این حال علائم میتواند باعث تحریک و یا تداخل با رژیم منظم غذایی فرد و یا لذت از زندگی روزانه وی شود.
علل طعم تلخ و زردی بزاق در دهان
طعم تلخ دهان می تواند علل بسیاری داشته باشد از جمله، شرایط و مشکلات مختلف دندانی مانند عفونت دهان، آبسه های دندانی، لثه یا عفونت های مختلف لثه یا بیماری ها مربوط به آن. در بسیاری از موارد ایجاد حساسیت به مواد پر کننده دندان، سبب تلخی بزاق دهان می شود.
یکی دیگر از علل تلخی بزاق دهان، مصرف برخی داروها است که باعث ایجاد طعم تلخ و بزاق زرد رنگ در دهان می شود. چنین داروهایی معمولا از رده آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد افسردگی هستند. سطح پایین استروژن در زنان و سایر اختلالات هورمونی هم ممکن است باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود.
این تغییرات ممکن است در دوران بارداری و گاهی حتی در طی یک دوره اتفاق بیافتد. طعم تلخ در دهان همچنین ممکن است بر اثر مسمومیت جیوه یا مسمومیت با سرب رخ دهد.
برخی از انواع بیماری هایی مانند نارسایی کلیه، نقص عملکرد کبدی، سرطان، دیابت و زردی و یرقان هم ممکن است باعث ایجاد طعم تلخ دهان شود. یکی از علل اصلی و عمده تلخی و بزاق زرد رنگ، مشکلات صفراوی و یا ضعف بهداشت دهان و دندان است.
گاهی اوقات شما با مصرف ماده غذایی یا نوشیدنی خاص احساس تلخی بزاق دهان دارید مانند مصرف چای یا قهوه سیاه که سبب تلخی در دهان می شود. به خاطر داشته باشید که صرف نظر از مصرف برخی غذاها و یا نوشیدنی های خاص، در صورتی که زردی بزاق یا تلخی دهان طولانی مدت باشد، می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی باشد و طبیعی نیست. این مشکل باید تشخیص داده شده و توسط پزشک درمان شود.
- اختلالات گوارشی
- داروها
- سرطان دهان
- خشکی دهان
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- نفس بد یا هالیتوز
- بارداری
- مسمومیت با فلز
- اسید معده
اسید معکوس معده همان بازگشت گردش اسید معده به دهان است. این مشکل منجر به ایجاد طعم تلخ یا نوعی طعم فلزی در دهان می شود. همچنین این بیماری به عنوان بیماری ریفلاکس معده شناخته می شود که عمدتا بر اثر مصرف غذاهای تند و چرب، اضافه وزن و مصرف مواد غذایی در زمان های نامناسب ایجاد می شود.
بیماری های مزمن شکم و انواع بیماری های خاص هم می تواند باعث نفخ شکم، تنفس بد، سوزش سر دل، سردرد، تهوع و مشکلات دیگر شود. مشکلات بینی و بویایی هم می تواند به طور غیر مستقیم باعث ایجاد تلخی در دهان شود. اغلب تلخی دهان مشکل جدی محسوب نمی شود، اما می تواند باعث ناراحتی فرد شده و بر رژیم غذایی او تاثیر گذار باشد.
گاهی اوقات سوزش دهان هیچ علت مشخصی ندارد. پزشکان معتقدند که مشکل تلخی دهان و بزاق زرد رنگ ممکن است به علت آسیب به اعصاب دهان باشد. همچنین ممکن است با بیماری هایی نظیر دیابت، درمان سرطان و تغییرات هورمونی در دوران یائسگی مرتبط باشد.
هورمون زنانه استروژن که در دوران بارداری نوسان می کند، همچنین می تواند باعث تلخی دهان و تغییر طعم ها شود. بسیاری از زنان وقتی که باردار هستند، طعم تلخ یا فلزی در دهان خود را تجربه می کنند. معمولا این مشکل بعد از بارداری و یا پس از زایمان حل می شود.
یکی دیگر از علل تلخی دهان، پیری، مصرف داروهای خاص، وجود بیماری های خود ایمنی خاص که باعث خشکی بیش از حد دهان و چشم ها می شود و بدون تولید بزاق مناسب، طعم و مزه را تغییر می دهد.
علاوه بر این، کمبود بزاق می تواند باعث اختلال در بلعیدن یا صحبت کردن شده و افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دارای عوارض بیشتر و یا حتیعفونت لثه شوند.
درمان تلخی بزاق دهان
درمان تلخی بزاق تلخ و زردی بزاق، بستگی به علل به وجود آورنده آن دارد. پزشک متخصص از شما سؤالاتی در مورد علائم می پرسد و سپس سابقه پزشکی، بیماری و داروهای مصرفی شما بررسی شده و پس از آن، یک معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک در مرحله بعد ممکن است برای شما آزمایش هایی مانند آزمایش تشخیص دیابت تجویز کند.
به طور کلی درمان اساسی با توجه به علت تلخی بزاق انجام می شود. به عنوان مثال در صورتی که، تلخی بزاق دهان بر اثر ریفلاکس اسید معده ایجاد شود، پزشک ممکن است آنتی اسیدهایی را برای درمان تجویز کند.
در صورتی که فرد به دیابت نوع ۲ دچار باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند متفورمین را تجویز کند. متفورمین مقدار قند (گلوکز) تولید کبد را کاهش می دهد. ممکن است در صورت تاثیر گذاری داروهای خاص در تلخی بزاق، پزشک موارد درمانی دیگری را ارائه دهد. در مورد مشکلات دهان و دندان باید به دندانپزشک مراجعه کنید و یا در صورت بیماری دیابت، به متخصص غدد درون ریز مراجعه شود.
پیشگیری از تلخی دهان
به منظور پیشگیری از بروز تلخی دهان، موارد بسیاری را می توانید رعایت کنید:
- بهداشت دهان و دندان
- اجتناب از مصرف غذاهایی که باعث ترشح زیاد اسید معده می شوند
- اجتناب از پرخوری و پرهیز از مصرف برخی داروها
- تغییر سبک زندگی
- نوشیدن مایعات زیاد
- جویدن آدامس بدون قند برای کمک به افزایش تولید بزاق
- مراجعه به دندانپزشک هر شش ماه یک بار برای بررسی وضعیت دهان و دندان
- در صورت ایجاد رفلاکس اسید، از خوردن غذاهای تند و چرب و مصرف سیگار پرهیزکنید.
درمان گیاهی تلخی بزاق دهان
برای رفع و بهبود تلخی بزاق دهان می توانید از درمان گیاهی و خانگی استفاده کنید. این درمان برای کمک به تسکین و حتی جلوگیری از طعم تلخ دهان موثر است.
شما می توانید برای رفع تلخی دهان از عرق کاسنی، گشنیز و عرق شاتره استفاده کنید. همچنین استفاده از سبزیجات معطر در غذا باعث می شود که طعم دهان شما متعادل شده و دچار تلخی دهان نشوید.