دهانشویه نیاز به معرّفی ندارد! به چرخاندن مایعات مختلف در دهان به منظور پاکسازی فیزیکی و نیز اِعمال اثرات درمانی بر روی لثه ها، دندان ها، زبان و سایر عناصر موجود در حفره دهان دهانشویه اطلاق می شود. واضح است که اگر همین کار در فضای گلو و حنجره انجام شود دیگر به آن دهانشویه نمی گوییم؛ بلکه حالا «غرغره» نام می گیرد. ساده ترین نوع دهانشویه؛ دهانشویه با آب است که در احادیث شریف هم بر آن تاکید شده است. همین کار ظاهرا پیش پا افتاده اگر به طور مرتّب انجام شود تاثیر به سزایی در سلامت دهان و دندان خواهد داشت. هدف این بحث، معرّفی چند نوع دهانشویه ساده و قابل دسترس گیاهی و طبیعی است که اثرات درمانی آنها، قابل ملاحظه است. در عین حال تشویق کاربران به عدم استفاده از دهانشویه های پر عارضه شیمیایی – و از جمله دهانشویه کلرهگزیدین – می تواند هدف مهمّ دیگر این مقاله باشد. چنانکه گفتیم اِعمال اثرات دارویی بر فضای دهان از اهداف مهمّ دهانشویه هاست؛ لذا تماس طولانی تر مادّه دهانشویه با مخاط دهان، مطلوب است. به همین جهت بهتر است مدّت زمان گرداندن دارو در داخل دهان را کمی طولانی تر کنید و بعد از دهانشویه هم تا مدّتی از شستن دهان یا خوردن و آشامیدن خودداری کنید. با توجّه به این که به هنگام دهانشویه، پاکسازی فیزیکی و نیز رسیدن دارو به منافذ بین دندان ها هم مدّ نظر است بهتر است چرخاندن دارو در دهان با فشار مناسب انجام شود.
چرا دهانشویه های صنعتی مضرند؟
در حالیکه شما آن را قورت نمی دهید، هر چیزی که با پوست و یا بدن لمس شود، جذب می شود. برخی از گزینه های ضدعفونی کننده دهان و دندان حاوی موادی هستند که می توانند موجب سمیت سلولی شوند.
عنصر فعال، متیل سالیسیلات، در بسیاری از دهان شویه های تجاری ممکن است باعث سمیت شود.
توجه داشته باشید که پزشکان توصیه می کنند که کودکان زیر ۶ سال نباید از دهان شویه استفاده کنند مگر اینکه تحت نظارت مناسب باشند چون ممکن است دهان شویه را قورت بدهند.حالا که یک پس زمینه کوچک از دهانشویه در ذهنتان دارید، ممکن است بخواهید یک دهانشویه خانگی درست کنید. این کار بسیار آسان است و از این طریق از مواد شیمیایی غیر ضروری اجتناب خواهید کرد.
همچنین اگر در حال حاضر با مشکل التهاب لثه مواجه شده اید، از دهان شویه خانگی برای التهاب لثه، تنفس بدبو و حتی به منظور سفید کردن دندان ها استفاده کنید.
یک دهان شویه طبیعی دارای مزایای فراوانی است و با استفاده از برخی روغن های ضروری، شما می توانید بدون هیچ زحمتی دندان ها و لثه ها را تصفیه کنید
دهانشویه خانگی با روغن های ضروری
عناصر:
۵ قطره روغن ضروری نعناع بیابانی
۵ قطره روغن ضروری درخت چای
۳ قطره روغن ضروری نعناع تند
۳ قطره روغن ضروری لیمو
۳ فنجان آب چشمه
۱ قاشق غذاخوری پودر کربنات کلسیم
۶ قطره مایع خالص استویا (اختیاری)
دستورالعمل:
با استفاده از یک شیشه یا یک بطری پلاستیکی بدون BPA، آب چشمه و پودر کربنات کلسیم را اضافه کنید و با یک قاشق مخلوط کنید.
استفاده از آب چشمه به از بین بردن هر باکتری ای که می تواند از آب لوله کشی معمولی بیاید کمک می کند و اجتناب از مواد نگهدارنده در این دهان شویه بسیار حائز اهمیت است. کلسیم کربنات ، کلسیم را ارائه می دهد که به تقویت استخوان ها کمک می کند. بله، دندان های شما از استخوان تشکیل شده است. علاوه بر سالم نگه داشتن لثه ها، سالم نگه داشتن این مرواریدهای سفید بسیار مهم است.
سپس روغنهای ضروری را اضافه کنید.
روغن ضروری نعناع بیابانی به طور بدیهی تنفس تازه را فراهم می کند، اما چرا از مزایای ضدمیکروبی آن استفاده نکنید. یک روغن ضروری نعناع تند، که یکی از زیر مجموعه های نعناع بیابانی است، همین کار را می کند و مزه خوبی به دهان شویه می دهد. علاوه بر فواید ذکر شده در قسمت قبل، نعناع تند با التهاب لثه نیز مبارزه می کند.
روغن ضروری درخت چای یک جایگزین عالی برای سلامتی دهان و دندان است چون به مبارزه با باکتری ها و ورم لثه کمک می کند. هم چنین هر گونه التهاب که ممکن است در دهان وجود داشته باشد را کاهش می دهد و در نهایت فرایند بهبود را سرعت می بخشد.
روغن ضروری لیمو به اضافه کردن یک جرقه سفید کننده کوچک به دندان های شما کمک می کند.این یک راه حل ایده آل برای سفید نگه داشتن دندان ها بدون استفاده از مواد شیمیایی است.
اگر به مقدار کمی شیرین کننده نیز نیاز دارید می توانید از مایع استویا استفاده کنید.
در را بر روی آن بگذارید و آن را به خوبی تکان دهید.
حالا دهان شویه خانگی شما آماده است. یک جرعه کوچک از آن را در دهانتان بریزید و بدون اینکه آن را قورت بدهید به مدت ۲۰ ثانیه آن را قرقره کنید و سپس دهان خود را خالی کرده و آن را به بیرون بریزید.
شما می توانید از محلول را در مکانی تاریک و یا در یخچال نگهداری کنید.
دهانشویه گلاب و سرکه
به تجربه، بهترین دهانشویه ای که تا به حال از آن استفاده کرده ام دهانشویه گلاب و سرکه است؛ به این نحو که ۵ قسمت گلاب و یک قسمت سرکه را با هم مخلوط می کنید و روزی ۳-۲ بار به عنوان دهانشویه استفاده می کنید. این داروی فوق العاده، علاوه بر خوش بو کردن دهان، در درمان انواع عفونت های دهان و دندان، سستی لثه ها و خونریزی آنها با مسواک زدن، خونریزی پس از اعمال دندان پزشکی، لقّی دندان ها، درمان انواع زخم ها و جوش های فضای دهان و پیشگیری و درمان آفت،بسیار خوب و قوی عمل می کند. در مواردی که به علّت وجود زخم یا آفت، استفاده از این دهانشویه ایجاد سوزش می کند، اگر قادر به تحمّل آن نیستید می توانید تا رفع مشکل از دهانشویه گلاب به تنهایی استفاده کنید. در مواردی هم که قطع خونریزی مدّ نظر است(مثلاً پس از کشیدن دندان)، برای اِعمال اثر قوی تر می توانید سرکه را به تنهایی استفاده کنید. اگر با استفاده از این دهانشویه، احساس کُند شدن دندان دارید؛ می توانید مقدار سرکه دهانشویه را کم کنید. فراموش نکنید که در صورت تمایل، گلاب و سرکه هر کدام به تنهایی هم قابل استفاده هستند. توصیه اینجانب به شما این است که از این دهانشویه به طور دائم و خانوادگی استفاده کنید.
تذکّر: برای این دهانشویه بهتر است از سرکه انگور که قوی تر است استفاده کنید. نوع خانگی و کارخانه ای هم فرق چندانی برای این استفاده موضعی ندارد اگرچه باز هم نوع خانوادگی ارجح است.
چوب مسواک
در مورد چوب مسواک در جای خود صحبت خواهیم کرد. اگر چه روش استفاده اصلی چوب مسواک همان شیوه رایج است؛ امّا جوشاندن این چوب و استفاده از عصاره آن به عنوان دهانشویه هم اثرات فوق العاده پیشگیرانه و درمانی بر انواع مشکلات دهان و دندان دارد؛ ضمن این که تداوم این دهانشویه اثر خوبی در پیشگیری از ایجاد جرم دندان دارد.
نمک
محلول آب نمک در ضدّ عفونی کردن محوّطه دهان و گلو بسیار مفید است. علاوه بر دهانشویه، نمک را می توان با ماساژ دادن روی لثه ها و دندان ها هم به کار برد.
سایر دهانشویه ها
تعداد گیاهانی که از عصاره آن ها می توان به عنوان دهانشویه استفاده کرد کم نیست و آنچه در ادامه می آید تنها اشاره ای است به چند نمونه از آنها؛ امّا قبل از آن باید بگوییم که عصاره این گیاهان را می توانید به چند صورت تهیه کنید:
۱-۳- تهیه عصاره با جوشاندن: مقداری از گیاه را با مقدار متناسبی از آب حدود نیم ساعت روی شعله کم گاز بجوشانید؛ سپس آن را صاف کرده پس از خنک شدن مصرف کنید. این عصاره را بهتر است در یخچال نگهداری کنید؛ امّا فراموش نکنید عصاره هایی که از این راه به دست می آیند دوام چندانی ندارند و بعد از ۳-۲ روز شروع به فساد می کنند. لذا بهتر است به صورت روزانه تهیه شوند.
۲-۳- استفاده از عرقیات گیاهی: عرقیات هر کدام از این گیاهان که در بازار داروهای گیاهی موجود باشد به عنوان عصاره قابل استفاده است؛ امّا بهتر است برای این کار از عرقیات سنّتی، غلیظ و غیر پاستوریزه استفاده کنید. عرقیات، مدت دوام زیادی دارند(حدّاقل ۶ ماه تا یک سال) و اگر چه نگهداری آنها در یخچال مطلوب است؛ امّا خارج از یخچال نیز به طور معمول مشکلی پیدا نمی کنند.
