همواره یکی از نگرانی های بیماران و دندانپزشکان در پی درمانهای ارتودنسی افزایش بروز پوسیدگی های دندانی و بیماری های پریودنتال است. همواره دستگاههای ارتودنسی، یک عامل بازدارنده در رعایت بهداشت دهان و سلامت لثه و مانعی جهت برداشت پلاک میکروبی تلقی می شوند. طبق تحقیقات کلینیکی، پلاک میکروبی به عنوان اولین عامل اتیولوژیک در بروز التهاب لثه شناخته شده است و عدم رعایت مناسب بهداشت دهان موجب تجمع پلاک در اطراف بندها و براکتها و همزمان تغییر فلور میکروبی دهان و در نهایت ایجاد بیماری ژنژیوال و پریودنتال می شود.بیماری لثه از یک قرمزی وتورم ساده لثه آغاز وتا خونریزی، افزایش حجم لثه، ایجاد پاکتهای پریودنتال و درنهایت تخریب بافت استخوانی حمایت کننده دندان ادامه می یابد. امروزه ارتباط بین ناراحتیهای پریودنتال با تولد نوزاد نارس، بیماریهای قلبی و عروقی ودیابت ثابت شده است، بنابراین حذف مؤثر پلاک دندانی جهت حفظ سلامت دهان وبدن ضروری است.درحال حاضر متداولترین روش برای کنترل پلاک فوق لثه ای درکشورهای توسعه یافته، استفاده از ابزار مکانیکی به ویژه استفاده از مسواک به همراه خمیردندان میباشد. البته نقش مؤثر ابزار شیمیایی درکنار ابزار مکانیکی به اثبات رسیده است وکلرهگزیدین گلوکونات بهترین آنتی سپتیک برای مقابله با بیوفیلم دربخشهای فوق لثه ای شناخته شده است.تاکنون تحقیقات زیادی دررابطه با تأثیرات انواع مختلف مسواک و نقش محصولات حاوی کلرهگزیدین دربیماران با ارتودنسی ثابت صورت گرفته است، اما تا به حال، تأثیر مسواک مخصوص ارتودنسی و خمیردندان و دهانشویه حاوی کلرهگزیدین به صورت همزمان دراین افراد ارزیابی نشده است. با توجه به روند روبه افزایش نیاز به انجام درمان های ارتودنسی وتبعات ناشی از عدم درمان یا انجام درمان بدون در نظرگرفتن ملاحظات بهداشتی مربوطه، بر آن شدیم تا تأثیر استفاده از هردو نوع ابزار بهداشتی دهان اعم از مکانیکی وشیمیایی بر کاهش میزان پلاک و شاخصهای پریودنتال در بیماران مراجعه کننده به بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم.
تاثیر مثبت کلرهگزیدین بر شاخصهای پریودنتال در بسیاری از مطالعات به اثبات رسیده است، اما قابیت ایجاد رنگ این ماده، مانع از استفاده طولانی آن گردیده، لذا در این مقاله علاوه بر بررسی تاثیر کلرهگزیدین با غلظت پایین بر شاخصهای پریودنتال، میزان رنگ دانه ایجاد شده احتمالی نیزدر بیماران تحت درمان ارتودنسی ثابت بررسی شده است.
اهمیت انتخاب بهترین خمیردندان و دهانشویه
در حفره دهان همه ما باکتری ها و عوامل میکروبی مختلفی وجود دارند که با تولید اسید باعث آسیب به مینای دندان شده و به اصطلاح باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. این آسیب زمانی بیشتر می شود که مواد غذایی مورد نیاز این باکتری ها بر روی دندان ها موجود باشد. یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از این امر، استفاده از بهترین خمیردندان و دهان شویه است.به دلیل اینکه ارتودنسی ثابت پس از نصب در دهان، به صورت ثابت باقی می ماند و شما در طول روز قادر نیستید آن را از دهان خارج نمایید، احتمال گیر کردن مواد غذایی مصرفی در بین براکت ها بسیار زیاد است. به دلیل افزایش دوره تماس این مواد غذایی و عدم شستشوی مناسب دندان ها، مواد غذایی باقی مانده باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. همچنین در طول استفاده از ارتودنسی ثابت، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان کاری است که نیاز به آموزش دارد. شما باید نحوه صحیح مسواک زدن در طول ارتودنسی را یاد بگیرید و به نحوی صحیح این مواد غذایی و عوامل میکروبی را مهار کنید.استفاده از خمیردندان و دهانشویه های حاوی فلوراید در طول ارتودنسی ثابت، علاوه بر اینکه باعث تمیز شدن دندان ها و عدم پوسیدگی آنها می شود، می تواند بر سلامت کلی دهان شما نیز موثر باشد و از ایجاد زخم و آفت های دهانی جلوگیری نماید.
تغذیه در حین درمان ارتودنسی و نکات مهم در مورد آن
یکی از شایع ترین مشکلاتی که بیماران در هنگام استفاده از ارتودنسی ثابت دارند، مشکل زرد شدن دندان هایشان می باشد. استفاده از خمیر دندان و دهان شویه حاوی فلوراید، ضمن رفع احتمال پوسیدگی، با از بین بردن جرم های دندانی، باعث سفیدتر شدن و زیباتر شدن ظاهر دندان های شما نیز می شود. ممکن است تصور کنید که استفاده از دهانشویه بدون کلرهگزیدین همراه با خمیردندان حاوی فلوراید می تواند ترکیب قوی و موثری باشد. اما این نکته را در نظر داشته باشید که دهانشویه کلرهگزیدین می تواند باعث تغییر رنگ و زرد شدن دندان ها شود. بنابراین قویا توصیه می شود بیمارانی که دارای دستگاه ارتودنسی ثابت هستند از دهانشویه بدون کلرهگزیدین استفاده کنند
دهانشویه های چند منظوره حاوی ترکیبات مختلف
Oral-B Multi-Protection
Listerine Total Care
در درمان ارتودنسی ثابت حجم میکروبها در دهان افزایش می یابد و خمیر دندان و دهانشویه های چند منظوره می تواند کمک مهمی به بهداشت دهان باشد.برند کین برای ارتودنسی دهانشویه ارتوکین وخمیردندان ارتوکین را بصورت خمیر و مایع تولید کرده است که دارای فلوراید و خاصیت ضد میکروبی می باشد.ارتوکین مینت حاوی ترکیبات کلرهگزیدین است ولی موجب تغییر رنگ دندانها نمی شود.
نکته : توصیه شده بین استفاده از خمیر دندان و دهانشویه حداقل 30 دقیقه فاصله زمانی باشد
