تومور عصب شنوایی چیست؟
نورومای آکوستیک (Acoustic neuroma) یا تومور عصب شنوایی که تحت عنوان شوانومای وستیبولار (vestibular schwannoma) یا تومور دهلیزی سلول های شوان شناخته می شود، نوعی تومور غیر سرطانی است که معمولاً بسیار رشد آهسته ای دارد. این تومور در عصب اصلی شنوایی که از گوش داخلی به سمت مغز می رود ایجاد می شود. شاخه های این عصب به صورت مستقیم تعادل و شنوایی را تحت تأثیر قرار می دهد و فشار وارد شده توسط تومور عصب شنوایی می تواند روی شنوایی اثر گذاشته و باعث شنیده شدن مداوم صدای زنگ در گوش شود . همچنین این تومور روی تعادل فرد هم اثر خواهد گذاشت.
نورومای آکوستیک معمولاً از سلول های شوآن که عصب شنوایی را در برگرفته اند ایجاد شده و بسیار آهسته رشد می کند و گاهی هم حتی اصلاً رشد نمی کنند. در موارد نادر اما، ممکن است به سرعت رشد کرده و به اندازه کافی بزرگ شود که به مغز فشار وارد کرده و عملکردهای حیاتی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
درمان نورومای آکوستیک شامل بررسی منظم، پرتو درمانی و درمان جراحی برای خارج کردن تومور است. علاوه بر نورومای آکوستیک دو نوع تومور دیگر گوش یعنی سرطان کانال گوش و تومور گلوموس گوش هم برای درمان به جراحی نیاز دارند.
آناتومی گوش
گوش از سه بخش تشکیل شده است: گوش بیرونی، گوش میانی و گوش داخلی. یکی دیگر از اجزای مهم گوش، استخوانی است که گوش را محاصره کرده و از آن محافظت می کند. کانال گوش به راهی گفته می شود که گوش بیرونی را به گوش میانی متصل می کند. کانال گوش در حقیقت بخشی از گوش بیرونی است. ولی بخش هایی از گوش میانی و داخلی را هم در بر می گیرد.
گوش میانی
گوش میانی حفره کوچکی است که شامل سه استخوان کوچک است. این استخوان ها ارتعاشات را از پرده گوش به گوش داخلی می رسانند.
گوش داخلی
گوش داخلی با مایعات پر شده است. این بخش از گوش از لوله مارپیچی به نام کوچلا ( cochlea ) تشکیل شده است. گوش داخلی ارتعاشات دریافتی از گوش میانی را به تکانه های عصبی تبدیل می کند که به مغز می رسند. همچنین گوش داخلی شامل تعدادی حفره است که از مایعات پر شده اند و به حفظ تعادل فرد کمک می کنند.
شاید تا به حال نشنیده باشید که گوش هم می تواند تومور داشته باشید. در این مطلب بیشتر درباره این عارضه، علائم و درمان آن صحبت خواهیم کرد. نوروم آکوستیک معمولاً به آرامی رشد می کند یا اصلاً رشد نمی کند. به ندرت ممکن است این تومور سریع رشد کند و به اندازه کافی بزرگ شود تا به مغز فشار بیاورد و در عملکردهای حیاتی دخالت کند. درمان نوروم آکوستیک شامل نظارت منظم، اشعه و برداشتن آن توسط جراحی است.
علائم تومور گوش
رایج ترین علائم نوروم آکوستیک عبارتند از:
- علاوه بر از دست دادن شنوایی، نمی توانید صداهای با فرکانس بالا را بشنوید
- احساس پر بودن در گوش
- صدای زنگ در گوش (سوت کشیدن گوش)، در طرفی که تومور وجود دارد
- سرگیجه
- مشکلات تعادل یا ناپایداری
- بی حسی و سوزن شدن صورت با فلج احتمالی، هر چند نادر، عصب صورت
- سردرد، راه رفتن نامتعادل و سردرگمی ذهنی
علائم نوروم آکوستیک ممکن است مانند سایر شرایط یا مشکلات سلامتی به نظر برسد. برای تشخیص، همیشه با پزشک خود صحبت کنید.
تابش پرتوهای خطرناک به گردن یا صورت می تواند سال ها بعد به نوروم آکوستیک منجر شود. افرادی که به بیماری بنام نوروفیبروماتوز نوع 2 (NF2) مبتلا هستند نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
کری گوش چیست؟
تشخیص تومور گوش
از آنجا که علائم این تومورها شبیه سایر شرایط گوش میانی و داخلی است، تشخیص آنها ممکن است دشوار باشد. روش های تشخیصی اولیه شامل معاینه گوش و تست شنوایی است. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) به تعیین محل و اندازه تومور کمک می کند. تشخیص سریعتر و زودتر، بهترین فرصت برای درمان موفقیت آمیز است.
تشخیص شامل موارد زیر است:
- تست شنوایی (شنوایی سنجی): تست عملکرد شنوایی که میزان شنوایی صدا و گفتار بیمار را اندازه گیری می کند، معمولاً اولین آزمایش انجام شده برای تشخیص نوروم آکوستیک است. بیمار هنگام پوشیدن هدفون متصل به دستگاه، صداها را گوش می دهد و پاسخ ها ضبط می شود و عملکرد شنوایی را اندازه می گیرد. این آزمایش ممکن است افزایش "میانگین تن صدای خالص" (PTA)، افزایش "آستانه دریافت گفتار" (SRT) و کاهش "تبعیض گفتار" (SD) را نشان دهد.
درمان تومور گوش
انتخاب روش درمان تومور گوش به عواملی مانند اندازه تومور، سرعت رشد آن، تاثیر آن بر کیفیت زندگی بیمار و سن بیمار بستگی دارد. در بسیاری از موارد جراحی تومور گوش موثرترین روش درمان است اما ممکن است در برخی موارد درمان های دیگر مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده شود.
جراحی تومور گوش
پس از تشخیص نوع تومور به وسیله آزمایشات مختلف و نمونه برداری، جراح سر و گردن اقدام به برداشتن تومور گوش می کند. درصورتی که تومور خوش خیم باشد جراح صرفاً تومور را خارج می کند و به بقیه قسمت های گوش دست نمی زند اما اگر تومور بدخیم باشد ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از گوش به همراه تومور وجود داشته باشد. در برخی از موارد لازم است بافت های مجرای گوش، استخوان گوش یا پرده گوش برداشته شود. در این صورت بیمار پس از جراحی تومور گوش نیاز به جراحی پلاستیک برای بازسازی گوش یا استفاده از وسایل کمک شنیداری خواهد بود.
گاهی در هنگام عمل تومور گوش جراح بخشی از بافت های سالم اطراف تومور را نیز برمی دارد که به آن حاشیه روشن می گویند. این عمل باعث کم شدن احتمال بازگشت تومور خواهد شد.
