به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از شرق، *۱۵ لیتر بنزین در ماه برای هر کارت ملی می شود نیم لیتر در روز برای هر شهروند. اگر جمعیت را ۸۵ میلیون هم فرض بگیریم می شود ۴۲.۵ میلیون لیتر در روز درحالی که متوسط مصرف بنزین الان فکر می کنم بیش از ۹۰ میلیون لیتر در روز باشد. به فرض اینکه این کار بسیار غلط اجرائی شود، آن وقت آنها که بنزین لازم ندارند، لابد می خواهند بنزینشان را لیتری هرچقدر که می توانند به بقیه بفروشند؛ لیتری ۱۰ هزار یا ۱۵ هزار تومان یا بیشتر، آن وقت درواقع به دست خود مردم بنزین گران می شود؛ درحالی که دولت نصف نیاز روزانه کشور را تخصیص داده است و لابد می خواهد بقیه را به بالاترین قیمتی که در بازار تعیین می شود، به فروش برساند. آن وقت همان کسی که به فرض بابت بنزین اضافه (اگر دلال ها و واسطه ها بگذارند) چیزی گیرش آمده، باید چندین برابر آن را بابت تورم هزینه کند. اینها به نظر من کلک هایی است که می خواهند به مردم بزنند و معلوم نیست این طرح هایی که هیچ سابقه ای در هیچ کجای دنیا ندارد، از کجا درمی آید.
*ممکن است ادعا شود که دولت می خواهد با این روش تقاضا و مصرف را به ۴۲.۵ میلیون لیتر یعنی کمتر از یک دوم تقاضای فعلی تقلیل داده و بقیه تولید داخلی را صادر کند اما متخصصین اقتصادی می دانند و مطالعات هم نشان داده است که حامل های انرژی و از جمله بنزین کالاهای کم کشش هستند و بنابراین اگر قرار باشد تقاضای بنزین به کمتر از نصف تقلیل پیدا کند، قیمت آن باید بیش از ۱۰برابر شود و در آن صورت صادرات آن مقرون به صرفه نخواهد بود.
*خصوصا که در شرایط فعلی و با وجود تحریم ها صادرات به قیمت متناسب هم مقدور و ممکن نیست. علاوه بر این در ساختار تورمی اقتصاد ایران سطح عمومی قیمت ها با یک وقفه زمانی کوتاه افزایش یافته و مجددا تقاضا افزایش پیدا می کند و تجربه دفعات قبلی افزایش قیمت نیز این واقعیت را تأیید می کند.
* این طرح مبتنی بر مطالعات درست و دقیقی نیست. در گذشته در این گونه مطالعات مشخص می شد و جدول ارائه می شد که هریک از مصرف کنندگان بنزین چه سهمی در مصرف دارند. چقدر مصرف کاملا خصوصی و شخصی است ؟ چقدر مصرف وانت ها و بخش حمل ونقل بار است؟ چقدر مصرف تاکسی ها، خطی ها، کرایه ای ها، اسنپ ها و درواقع حمل ونقل عمومی است؟ با ارائه چنین جدولی است که مشخص می شود که آیا واقعا کسی هست که مطلقا از یارانه بنزین (طبق تعریف آقایان) بهره مند نباشد؟
*این طرح منجر به افزایش قیمت بنزین می شود و تجربه نشان داده است که افزایش قیمت بنزین آثار تورمی دارد و باید مطالعات جامعی انجام شده باشد که نشان دهد آثار تورمی این طرح چقدر است. تجربه نشان داده که آثار تورمی چنین طرح هایی چندین برابر آثار توزیعی آن است و نهایتا بیش از همه به ضرر اقشاری که ادعای حمایت از آنها وجود دارد، تمام می شود.
اگر هدف واقعا عدالت اجتماعی است، می توان از طریق سیاست های دریافت عوارض و مالیات بدون ایجاد نابسامانی و بی ثباتی در اقتصاد آن را اجرائی کرد.
*این طرح مبتنی بر تعاریف درستی از واژگان اقتصادی و از جمله یارانه نیست. اینکه ما اقتصاد را در لوپ تورم و افزایش نرخ ارز بیندازیم و بعد قیمت فوب خلیج فارس بنزین را با نرخ جهش یافته دلار، به ریال محاسبه کنیم و مابه التفاوت آن با قیمت داخلی را یارانه و یارانه پنهان و امثال آن نام گذاری کنیم و بعد با بهانه هایی که بیش از ۳۰ سال است دور و تسلسل وار تکرار می شود، بخواهیم قیمت را افزایش دهیم و این یارانه ادعایی را حذف کرده یا به خیال خودمان سامان دهیم، مبنای درستی ندارد و تاکنون نتیجه ای جز بی ثباتی اقتصاد و غرق کردن اقتصاد در گرداب رکود-تورم و باتلاق نداشته است و نتیجه آن فربه ترشدن هرچه بیشتر رانت خواران و غیرمولدها و تضعیف روزافزون مولدها بوده است.
*اگر قرار است قیمت بنزین با قیمت های بین المللی تعیین شود، چرا نباید قیمت بقیه چیزها و از جمله نرخ دستمزد و قیمت اتومبیل و... بر این اساس تعیین شود. آیا تطبیق هزینه مردم با نرخ های بین المللی بدون تطبیق درآمد آنها با این نرخ ها عامل مهاجرت خصوصا برای نخبگان و افراد کارآمد نخواهد بود؟
* امکان اجرای درست و سالم چنین اقدام اشتباهی نزدیک به غیرممکن به نظر می رسد. این سهمیه های بنزین چگونه باید مبادله شود؟ طراحی یک سامانه مبادله شفاف برای این کار که جلوی فساد و رانت خواری را بگیرد، چقدر هزینه دارد. تفاوت واقعی این اقدام با طرح مخرب یارانه ای نقدی احمدی نژادی چیست؟ آیا این بسیار پیچیده تر و مخرب تر از آن نخواهد بود؟
* آیا تأثیر این اقدام و آثار قیمتی آن بر تقاضای سایر سوخت های تاحدودی جایگزین مثل گازوئیل و سی ان جی و ال پی جی مطالعه شده یا تأثیر آن بر تورم و تولید ناخالص ملی مطالعه شده یا قرار است مثل همیشه با آزمون وخطا جلو برویم که در امور قابل مطالعه و قابل پیش بینی به هیچ وجه جایز نیست.
رونمایی از سیاست جدید بنزینی دولت/ قیمت سوخت تغییر می کند؟* آنچه کمتر به آن توجه می شود، این است که اقداماتی از این دست می رود که ماشین اقتصاد ایران را به یک هیولای دهشتناک بی قواره تبدیل کند کمااینکه امروز هنوز مکانیسم های یارانه ای، مالی و بودجه ای اقدامات دولت احمدی نژاد در به اصطلاح شفاف سازی و اصلاح یارانه ها در سال های ۸۹ و ۹۰ مبهم و پیچیده است و نه تنها یارانه ها شفاف نشد که بخش بزرگی از اقتصاد و نظام بودجه ریزی غیرشفاف تر شد.
*شاید مثالی از هیولاسازی یک اتومبیل به عنوان یک ماشین فیزیکی تصویر موردنظر را روشن تر کند، فرض کنید واترپمپ یک اتومبیل خراب است و نتیجه اش داغ کردن و جوش آوردن ماشین است و به جای یک مکانیک متبحر، نابغه ای! پیدا می شود و به جای تعمیر واترپمپ پیشنهاد می دهد که با طراحی یک شاسی جلوی اتومبیل چند کولر را نصب کنند که موتور را خنک کند و برای تأمین برق این کولرها هم ژنراتوری در صندوق عقب قرار گیرد و برای تأمین سوخت آن ژنراتور هم باک اضافه ای طراحی شود و الی آخر. تجسم کنید که چه هیولای بی قواره ای ساخته خواهد شد و آخر سر هم یا اصولا راه نخواهد رفت یا با سرعت لاک پشتی راه می رود و قدم به قدم نیاز به تعمیر دارد. بسیاری از اقداماتی که در اقتصاد شده و می شود از این دست است که هیولاوارگی آن فقط نزد اقتصاددانان متخصصین علوم انسانی محسوس و ملموس است.
*امیدوارم تصمیم گیران از تجربیات گذشته بیاموزند و اقتصاد کشور را بیش ازاین در مهلکه قرار ندهند.
